Heimir Már, Margrét, Jóhannes Kr. og Bjart­mar verð­­­launuð

Heimir Már, fréttamaður á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar hlaut blaðamannaverðlaun ársins 2023 fyrir ítarlega og vandaða umfjöllun um kjaramál. Að mati dómnefndar kristallaðist þetta í viðtali við Sólveigu Önnu Jónsdóttur, formann Eflingar og Halldór Benjamín Þorbergsson, þáverandi framkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins í beinni útsendingu í febrúar 2023. Þar féllust þau á að aflýsa eða fresta bæði boðuðu verkfalli og verkbanni ef ný miðlunartillaga yrði lögð fram.

Bjartmar Oddur Þeyr Alexandersson, blaðamaður hjá Heimildinni hlaut viðurkenningu fyrir rannsóknarblaðamennsku ársins 2023 fyrir fréttaskýringar um endurvinnsluferli drykkjarferna. 

Í rökstuðningi dómnefndar segir að umfjöllunin hafi afhjúpað að fernur, sem fjölmargir Íslendingar hafi flokkað jafnvel áratugum saman í þeirri trú að þær væru endurunnar, væru brenndar í sementsverksmiðjum á meginlandi Evrópu. Umfjöllun og rannsókn Bjartmars hafi verið umfangsmikil og teygt sig til margra landa og haft margvísleg áhrif, meðal annars þær að breytingar urðu gerðar á stjórnendateymi Úrvinnslusjóðs og nýtt verklag innleitt við endurvinnslu á drykkjarfernum.

Við móttöku verðlaunanna þakkaði Bjartmar yfirmönnum sínum og samstarfsfólki á Heimildinni fyrir traustið og sagði mikilvægt að áfram yrði ráðist í þungar rannsóknir á borð við þessa. 

Margrét Marteinsdóttir, blaðamaður hjá Heimildinni fékk verðlaun fyrir viðtal ársins 2023 sem tekið var við Gyrði Elíasson rithöfund. Í rökstuðningi dómnefndar segir að Gyrðir hafi í gegnum tíðina forðast kastljós fjölmiðla en í viðtalinu rætt í fyrsta sinn opinskátt um þunglyndi sem hann hafi glímt við í áratugi, og segi það vera vissan þráð í gegnum öll sín verk. Viðtalið er að sögn dómnefndar yndislestur og afar vel unnið, þar sem ljóðlist Gyrðis sé meðal annars listilega fléttað inn í frásögnina.

Margrét sagði mikilvægt að menningarumfjöllun væri hampað og margir fjölmiðlar mættu gera listum hærra undir höfði. Listafólk hafi verið í fararbroddi ýmissa byltinga í gegnum tíðina, sett mál á dagskrá og jafnvel kynnt til leiks ný orð þegar þau eldri höfðu runnið sitt skeið. Margrét sagði það skipta máli að rödd listafólks heyrist og á sama tíma sé vönduð menningarumfjöllun í fjölmiðlum mikilvæg.

Stærsta verkefni sitt til þessa

Jóhannes Kr. Kristjánsson, Sævar Guðmundsson og Heimir Bjarnason, hjá Reykjavík Media og Purkur kvikmyndagerð fengu viðurkenningu fyrir umfjöllun ársins vegna sjónvarpsþáttanna Stormur sem fjölluðu um Covid 19-faraldurinn á Íslandi. Í rökstuðningi dómnefndar segir að mannlegar hliðar faraldursins hafi verið í forgrunni í þáttunum með áhrifamiklum sögum af því hvernig almenningur tókst á við sjúkdóminn og hraða útbreiðslu hans, sem og sögum af þeim sem stóðu í framlínu baráttunnar fjarri ættingjum sínum.

Við móttöku verðlaunanna sagði Jóhannes Kr. að Stormur væri stærsta verkefni sem hann hafi tekið þátt í til þessa og að kvikmyndagerð og blaðamennska hafi þarna mæst á miðri leið. Tökudagar hafi verið rúmlega 400 talsins og 160 viðmælendur komið fram í þáttunum. Jóhannes Kr. bætti við að þegar öll vinnan væri tekin saman teldi hann líklegt að tímakaupið væri lægra en það sem unglingar fái í vinnuskólum landsins. Því skipti máli að styrkja vinnu sjálfstætt starfandi blaðamanna.  

Trúnaður skipti blaðamenn öllu 

Heimir Már Pétursson, fréttamaður á fréttastofu Stöðvar 2, Vísis og Bylgjunnar, sagði við móttöku blaðamannaverðlaunnanna að hann hafi stundum hugsað til þess að oft sé talað um kjaraviðræður eins og keppni og áhersla lögð á það hvort fulltrúar launafólks eða atvinnulífs hafi betur í viðræðum. Í stað þess sé um að ræða hluta af okkar lýðræðislega samfélagi og það skipti máli að samskipti atvinnurekenda og launafólks séu eðlileg, fari fram á lýðræðislegum grundvelli og séu samfélaginu til góða. 

Heimir bætti við að hann hafi starfað lengi í faginu og lært að það sem mestu skipti, fyrir utan að tala sæmilega vandað mál, sé að eiga trúnað þess fólks sem rætt er við: „Því ef maður brýtur þann trúnað þá á maður ekkert eftir sem blaðamaður, þá er maður eiginlega búinn að vera.“

Þetta skipti ekki síst máli þegar kemur að umfjöllun um kjaraviðræður þar sem mikið eigi sér stað bakvið tjöldin. Þá sé mikilvægt að geta talað við aðalleikendur í trúnaði og fengið upplýsingar um hvað eigi sér stað án þess að upplýsa hvaðan þær koma.

Heimir hefur rætt við velflesta stjórnmálamenn landsins og segir alltaf gaman að ræða við sína viðmælendur. Markmiðið sé að sýna áhorfendum hvað þessi manneskja standi fyrir.  

„Það er ekki mitt mál hvaða skoðanir hún hefur heldur að sýna hver þetta er í raun og veru, hvaða skoðun hefur þessi manneskja í raun og veru og hvaða markmið hún hafi í raun og veru.“ Það komi svo í hlut áhorfenda, lesenda og hlustenda að leggja mat á þær upplýsingar og hvort þetta teljist góður málflutningur.

Fréttin hefur verið uppfærð .