Hitamál í Evrópu Nótt Thorberg skrifar 29. júní 2023 08:00 Þýskaland og Ísland hafa sett sér metnaðarfull markmið þegar að kemur að loftslagsmálum. Alþingi hefur lögfest markmið um kolefnishlutlaust Ísland árið 2040 og Þjóðverjar stefna að því að ná kolefnishlutleysi fimm árum síðar eða árið 2045. Þó verkefnið sé stórt hér heima, þá sérstaklega þegar að kemur að því að fasa út jarðefnaeldsneyti, er áskorunin mun stærri í Þýskalandi og raunar í Evrópu allri. Helmingur frumorkunotkunar í Þýskalandi byggist á endurnýjanlegri orku. Það hefur tekið Þjóðverja áratugi að ná þessu hlutfalli en gas og kol eru enn stór orkugjafi þar í landi m.a. í húshitun og ýmsum iðnaði. Af þeim rúmlega 40 milljónum húsa sem hituð eru í Þýskalandi er notast við gas og kol í yfir 80% tilvika en 30% af losun gróðurhúsalofttegunda í Þýskalandi má rekja til húshitunar. Stríðið í Úkraínu hefur reynst þýskum heimilum og atvinnulífi dýrt og jafnframt undirstrikað mikilvægi orkuöryggis. Þessi staða auk áherslu ríkistjórnarinnar um að uppfylla ákvæði Parísarsáttmálans og draga úr losun sem nemur 65% fyrir 2030 miðað við 1990 hefur sett mikla pressu á að fundnar séu nýjar leiðir sem stuðli að auknu orkuöryggi og sjálfbærri grænni framtíð Þýskalands. Robert Habeck efnahags- og loftslagsráðherra vinnur m.a. að lagabreytingum er miða að því að húshitun nýbygginga í Þýskalandi miðist í auknum mæli við endurnýjanlega orkukosti. Verði frumvarpið að lögum er ljóst að hlutirnir þurfa að gerast hratt en þörfin fyrir endurnýjanlega orku er óumdeild. Mikil uppbygging á sér því stað er varðar bæði sólarorku og vindorku en auk þess er horft til annarra orkukosta svo sem varmadælna sem líklegt er að gegna muni lykilhlutverki þegar kemur að húshitun. Þá getur samspil jarðvarma við nýtingu varmadæla og aukin áhersla og frekari þróun miðlægra hitaveitna í borgum og sveitarfélögum þar sem jarðhiti er nýttur beint, líkt og þekkist hér heima, verið lykillinn að því að hraða orkuskiptum í húshitun í Þýskalandi. Við Íslendingar erum góðu vön og gerum okkur kannski ekki alltaf grein fyrir verðmætunum sem felast í því að hafa nýtt jarðvarmann. Áhuginn er nú mikill af hálfu Þjóðverja á að skoða tækifæri tengd jarðvarmanum í Þýskalandi og sækja í þá reynslu sem við Íslendingar búum yfir. Sú þekking sem íslensk fyrirtæki og stjórnvöld búa yfir þegar kemur að jarðvarmanum s.s. í tengslum við rannsóknir, þróun og innleiðingu en einnig regluverk, lagaumgjörð og hvata er verðmæt og áhugaverð fyrir þjóðir sem horfa í sömu átt. Engin þjóð getur státað sig af því að hita hús sín af nær öllu leyti með jarðvarma eins og við Íslendingar gerum. Það er einmitt þessi einstaka lausn, þekking og notkun okkar Íslendinga á jarðvarma og nýsköpun á sviði fjölnýtingar jarðvarma sem nú vekur athygli - ekki bara í Þýskalandi heldur víðar. Staðreyndir er sú að húshitun og kæling jafngildir yfir helming af orkunotkun í heiminum. Staðreyndin er líka sú að jarðvarma er að finna víða í heiminum og eftir því sem rannsóknum á þessu sviði og tækninni hefur fleygt fram hafa opnast ný tækifæri til að nýta lághitasvæði á svæðum sem áður voru skilgreind sem köld. Þannig getur jarðvarminn undir fótum okkar jarðabúa orðið að gulli 21. aldarinnar og ein af lykilausnum loftslagsvandans. Það er því til mikils að vinna. Með samtakamætti þvert á landamæri líkt og unnið er nú að milli Þýskalands og Íslands má deila verðmætri þekkingu og lausnum sem hjálpað geta þjóðum að leysa úr læðingi endurnýjanlega orku sem þarf til að orkuskiptin verði að veruleika sem fyrst. Samstarf er lykillinn að grænni framtíð komandi kynslóða heimsbyggðarinnar allra. Höfundur er forstöðumaður Grænvangs. Grænvangur, samstarfsvettvangur stjórnvalda og atvinnulífs í loftslagsmálum og grænum lausnum, ásamt Íslandsstofu og Sendiráði Íslands í Þýskalandi stóð á dögunum fyrir orkuþinginu Our Climate Future – Germany & Iceland: Clean Energy Summit 2023 undir merkjum Green by Iceland . Þar ræddu íslenskir og þýskir leiðtogar og sérfræðingar frá stjórnvöldum, atvinnulífi og fræðasamfélaginu samstarfstækifæri landanna á sviði jarðhita og nýrra tæknilausna í kolefnisförgun og nýtingu. Viðburðinn sóttu rúmlega 200 manns auk þess sem Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis, orku- og loftslagsráðherra átti tvíhliða fund með Robert Habeck efnahags- og loftslagsmálaráðherra Þýskalands sama dag. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Umhverfismál Loftslagsmál Nótt Thorberg Mest lesið Halldór 27.03.2024 Halldór Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Þýskaland og Ísland hafa sett sér metnaðarfull markmið þegar að kemur að loftslagsmálum. Alþingi hefur lögfest markmið um kolefnishlutlaust Ísland árið 2040 og Þjóðverjar stefna að því að ná kolefnishlutleysi fimm árum síðar eða árið 2045. Þó verkefnið sé stórt hér heima, þá sérstaklega þegar að kemur að því að fasa út jarðefnaeldsneyti, er áskorunin mun stærri í Þýskalandi og raunar í Evrópu allri. Helmingur frumorkunotkunar í Þýskalandi byggist á endurnýjanlegri orku. Það hefur tekið Þjóðverja áratugi að ná þessu hlutfalli en gas og kol eru enn stór orkugjafi þar í landi m.a. í húshitun og ýmsum iðnaði. Af þeim rúmlega 40 milljónum húsa sem hituð eru í Þýskalandi er notast við gas og kol í yfir 80% tilvika en 30% af losun gróðurhúsalofttegunda í Þýskalandi má rekja til húshitunar. Stríðið í Úkraínu hefur reynst þýskum heimilum og atvinnulífi dýrt og jafnframt undirstrikað mikilvægi orkuöryggis. Þessi staða auk áherslu ríkistjórnarinnar um að uppfylla ákvæði Parísarsáttmálans og draga úr losun sem nemur 65% fyrir 2030 miðað við 1990 hefur sett mikla pressu á að fundnar séu nýjar leiðir sem stuðli að auknu orkuöryggi og sjálfbærri grænni framtíð Þýskalands. Robert Habeck efnahags- og loftslagsráðherra vinnur m.a. að lagabreytingum er miða að því að húshitun nýbygginga í Þýskalandi miðist í auknum mæli við endurnýjanlega orkukosti. Verði frumvarpið að lögum er ljóst að hlutirnir þurfa að gerast hratt en þörfin fyrir endurnýjanlega orku er óumdeild. Mikil uppbygging á sér því stað er varðar bæði sólarorku og vindorku en auk þess er horft til annarra orkukosta svo sem varmadælna sem líklegt er að gegna muni lykilhlutverki þegar kemur að húshitun. Þá getur samspil jarðvarma við nýtingu varmadæla og aukin áhersla og frekari þróun miðlægra hitaveitna í borgum og sveitarfélögum þar sem jarðhiti er nýttur beint, líkt og þekkist hér heima, verið lykillinn að því að hraða orkuskiptum í húshitun í Þýskalandi. Við Íslendingar erum góðu vön og gerum okkur kannski ekki alltaf grein fyrir verðmætunum sem felast í því að hafa nýtt jarðvarmann. Áhuginn er nú mikill af hálfu Þjóðverja á að skoða tækifæri tengd jarðvarmanum í Þýskalandi og sækja í þá reynslu sem við Íslendingar búum yfir. Sú þekking sem íslensk fyrirtæki og stjórnvöld búa yfir þegar kemur að jarðvarmanum s.s. í tengslum við rannsóknir, þróun og innleiðingu en einnig regluverk, lagaumgjörð og hvata er verðmæt og áhugaverð fyrir þjóðir sem horfa í sömu átt. Engin þjóð getur státað sig af því að hita hús sín af nær öllu leyti með jarðvarma eins og við Íslendingar gerum. Það er einmitt þessi einstaka lausn, þekking og notkun okkar Íslendinga á jarðvarma og nýsköpun á sviði fjölnýtingar jarðvarma sem nú vekur athygli - ekki bara í Þýskalandi heldur víðar. Staðreyndir er sú að húshitun og kæling jafngildir yfir helming af orkunotkun í heiminum. Staðreyndin er líka sú að jarðvarma er að finna víða í heiminum og eftir því sem rannsóknum á þessu sviði og tækninni hefur fleygt fram hafa opnast ný tækifæri til að nýta lághitasvæði á svæðum sem áður voru skilgreind sem köld. Þannig getur jarðvarminn undir fótum okkar jarðabúa orðið að gulli 21. aldarinnar og ein af lykilausnum loftslagsvandans. Það er því til mikils að vinna. Með samtakamætti þvert á landamæri líkt og unnið er nú að milli Þýskalands og Íslands má deila verðmætri þekkingu og lausnum sem hjálpað geta þjóðum að leysa úr læðingi endurnýjanlega orku sem þarf til að orkuskiptin verði að veruleika sem fyrst. Samstarf er lykillinn að grænni framtíð komandi kynslóða heimsbyggðarinnar allra. Höfundur er forstöðumaður Grænvangs. Grænvangur, samstarfsvettvangur stjórnvalda og atvinnulífs í loftslagsmálum og grænum lausnum, ásamt Íslandsstofu og Sendiráði Íslands í Þýskalandi stóð á dögunum fyrir orkuþinginu Our Climate Future – Germany & Iceland: Clean Energy Summit 2023 undir merkjum Green by Iceland . Þar ræddu íslenskir og þýskir leiðtogar og sérfræðingar frá stjórnvöldum, atvinnulífi og fræðasamfélaginu samstarfstækifæri landanna á sviði jarðhita og nýrra tæknilausna í kolefnisförgun og nýtingu. Viðburðinn sóttu rúmlega 200 manns auk þess sem Guðlaugur Þór Þórðarson umhverfis, orku- og loftslagsráðherra átti tvíhliða fund með Robert Habeck efnahags- og loftslagsmálaráðherra Þýskalands sama dag.
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir Skoðun