Læknar tækju aldrei þátt í rannsóknum á föngum Kjartan Kjartansson skrifar 25. febrúar 2023 09:09 Karl Reynir Einarsson, formaður Geðlæknafélags Íslands, segir ekki hægt að mæla með notkun sílósíbíns við geðröskunum út frá núverandi þekkingu á efninu. Vísir/Getty/samsett Formaður Geðlæknafélags Íslands fullyrðir að yfirgnæfandi meirihluti geðlækna á Íslandi samþykkti aldrei að taka þátt í rannsóknum á áhrifum hugvíkkandi efna á fanga vegna siðferðislegra sjónarmiða. Umræðan um efnin sé komin út á villigötur. Mikla athygli vakti þegar Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, hélt því fram að Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra, hefði viðrað hugmyndir um að gera tilraunir á föngum með svokölluð hugvíkkandi efni í vikunni. Jón sagðist síðan hafa rætt málið við Pál Winkel, fangelsismálastjóra, en það væri þó ekki á hans eigin forræði að ráðast í slíkar rannsóknir. Slík efni gætu mögulega hjálpað föngum með geðræn vandamál sem hafa lokið afplánun. Páll sagði að ekki yrði ráðist í slíkar rannsóknir án samþykkis allra aðila. Hann væri opinn fyrir hugmyndinni. Karl Reynir Einarsson, formaður Geðlæknafélags Íslands, segir umræðuna um hugvíkkandi efni, sérstaklega efnið sílósíbín, komnar út á villigötur. Þó að rannsóknir bendi til þess að efnið gæti mægulega verið gagnlegt í meðferð sumra geðraskana eins og þunglyndis þá sé ekki hægt að mæla með notkun þess við geðröskunum nema í rannsóknarskyni eða mögulega í algerum undantekningartilvikum út frá núverandi þekkingu. „Til að taka af allan vafa þá fullyrði ég að yfirgnæfandi meirihluti geðlækna á Íslandi myndi aldrei samþykkja að taka þátt í slíkum rannsóknum vegna siðferðislegra sjónarmiða – og vonandi enginn,“ skrifar Karl Reynir í aðsendir grein á Vísi í dag. Veikt fólk uppáhaldsviðskiptavinir snákaolíusölumanna Hávær umræða hefur verið um sílósíbín og hugvíkkandi efni hér á landi á undanförnum mánuðum og ráðstefnur meðal annars verið haldnar um málefnið. Karl Reynir varar við því að fólk fari ekki fram úr sér. Sölumenn snákaolíu séu víða og uppáhaldsviðskiptavinir þeirra séu veikt fólk. Hann og margir aðrir fylgist með rannsóknum sem nú eru gerðar á hugvíkkandi efnum með eftirvæntingu. Enn sé mikil óvissa um niðurstöður þeirra. Vandasamt sé að gera rannsóknir á sílósíbini hjá veikum einstaklingum. Margt geti látið efnið virðast hjálplegt þegar það sé það ef til vill ekki í raun og veru. Því þurfi margar og stórar rannsóknir á virkni þess. „Kemur bakslag eða verður þetta raunverulega meðferð sem hægt verður að bjóða upp á í völdum tilfellum? Það veit enginn í dag. Mér finnst líklegt að þessar rannsóknir muni leiða til einhverra nýjunga. Vonandi er það ekki óskhyggja. Afar ólíklegt verður þó að telja að þær leiði til þeirrar byltingar í geðlækningum eins og sumir binda vonir við,“ segir hann. Ekki læknismeðferð að innbyrða sveppi í sumarbústað Eitt sé að nota hugvíkkandi efni til að komast í vímu og annað að nota þau í meðferðarlegum tilgangi. Þannig sé rítalín notað við athyglisbresti og gagnist mörgum, jafnvel umbreytt lífi þeirra. Lyfið sé aftur á móti einnig misnotað, oft með hörmulegum afleiðingum. „Það að fara upp í sumarbústað og innbyrða sveppi með vinum sínum er ekki læknisfræðileg meðferð,“ skrifar hann. Það að fara til heilbrigðisstarfsmanns þar sem sílósíbín er notað í meðferð ásamt samtalsmeðferð verði hins vegar hugsanlega viðurkennt úrræði í framtíðinni í vel völdum tilfellum. Það sé þó alls ekki víst. „Mörg lyf og meðferðir hafa um tíðina virst gagnlegar í upphafi rannsókna en síðan reynst ekki vera það. Tíminn einn mun leiða þetta í ljós,“ skrifar Karl Reynir. Heilbrigðismál Fangelsismál Hugvíkkandi efni Geðheilbrigði Tengdar fréttir Vill vita hvort Jón hafi í alvöru haft uppi hugmyndir um tilraunir á föngum Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar hefur lagt fram skriflega fyrirspurn til Jóns Gunnarssonar dómsmálaráðherra þar sem hann vill fá að vita fyrir víst hvort ráðherra hafi í raun viðrað þá hugmynd að gerðar yrðu tilraunir með hugvíkkandi efni á föngum. 22. febrúar 2023 16:02 Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Ísraelar gera umfangsmiklar loftárásir á skotmörk í Líbanon Erlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Fleiri fréttir Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg „Fatlaða fólkið verður fyrir miskanum“ Hart tekist á um netaveiði í Ölfusá Reyndist ekki faðir stúlknanna Boða til kyrrðarstundar því íslenskt samfélag standi á krossgötum Engar ábendingar borist þrátt fyrir ákall Ríki og sveitarfélög benda á hvort annað varðandi NPA Útlendingum á Íslandi fjölgar hratt Brynjar snýr sér að mannréttindamálum Almenn ánægja með nýtt útlit Alþingis Brynjar segir af sér Forsætisráðherra mætir fyrstur manna í Samtalið Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Sjá meira
Mikla athygli vakti þegar Kári Stefánsson, forstjóri Íslenskrar erfðagreiningar, hélt því fram að Jón Gunnarsson, dómsmálaráðherra, hefði viðrað hugmyndir um að gera tilraunir á föngum með svokölluð hugvíkkandi efni í vikunni. Jón sagðist síðan hafa rætt málið við Pál Winkel, fangelsismálastjóra, en það væri þó ekki á hans eigin forræði að ráðast í slíkar rannsóknir. Slík efni gætu mögulega hjálpað föngum með geðræn vandamál sem hafa lokið afplánun. Páll sagði að ekki yrði ráðist í slíkar rannsóknir án samþykkis allra aðila. Hann væri opinn fyrir hugmyndinni. Karl Reynir Einarsson, formaður Geðlæknafélags Íslands, segir umræðuna um hugvíkkandi efni, sérstaklega efnið sílósíbín, komnar út á villigötur. Þó að rannsóknir bendi til þess að efnið gæti mægulega verið gagnlegt í meðferð sumra geðraskana eins og þunglyndis þá sé ekki hægt að mæla með notkun þess við geðröskunum nema í rannsóknarskyni eða mögulega í algerum undantekningartilvikum út frá núverandi þekkingu. „Til að taka af allan vafa þá fullyrði ég að yfirgnæfandi meirihluti geðlækna á Íslandi myndi aldrei samþykkja að taka þátt í slíkum rannsóknum vegna siðferðislegra sjónarmiða – og vonandi enginn,“ skrifar Karl Reynir í aðsendir grein á Vísi í dag. Veikt fólk uppáhaldsviðskiptavinir snákaolíusölumanna Hávær umræða hefur verið um sílósíbín og hugvíkkandi efni hér á landi á undanförnum mánuðum og ráðstefnur meðal annars verið haldnar um málefnið. Karl Reynir varar við því að fólk fari ekki fram úr sér. Sölumenn snákaolíu séu víða og uppáhaldsviðskiptavinir þeirra séu veikt fólk. Hann og margir aðrir fylgist með rannsóknum sem nú eru gerðar á hugvíkkandi efnum með eftirvæntingu. Enn sé mikil óvissa um niðurstöður þeirra. Vandasamt sé að gera rannsóknir á sílósíbini hjá veikum einstaklingum. Margt geti látið efnið virðast hjálplegt þegar það sé það ef til vill ekki í raun og veru. Því þurfi margar og stórar rannsóknir á virkni þess. „Kemur bakslag eða verður þetta raunverulega meðferð sem hægt verður að bjóða upp á í völdum tilfellum? Það veit enginn í dag. Mér finnst líklegt að þessar rannsóknir muni leiða til einhverra nýjunga. Vonandi er það ekki óskhyggja. Afar ólíklegt verður þó að telja að þær leiði til þeirrar byltingar í geðlækningum eins og sumir binda vonir við,“ segir hann. Ekki læknismeðferð að innbyrða sveppi í sumarbústað Eitt sé að nota hugvíkkandi efni til að komast í vímu og annað að nota þau í meðferðarlegum tilgangi. Þannig sé rítalín notað við athyglisbresti og gagnist mörgum, jafnvel umbreytt lífi þeirra. Lyfið sé aftur á móti einnig misnotað, oft með hörmulegum afleiðingum. „Það að fara upp í sumarbústað og innbyrða sveppi með vinum sínum er ekki læknisfræðileg meðferð,“ skrifar hann. Það að fara til heilbrigðisstarfsmanns þar sem sílósíbín er notað í meðferð ásamt samtalsmeðferð verði hins vegar hugsanlega viðurkennt úrræði í framtíðinni í vel völdum tilfellum. Það sé þó alls ekki víst. „Mörg lyf og meðferðir hafa um tíðina virst gagnlegar í upphafi rannsókna en síðan reynst ekki vera það. Tíminn einn mun leiða þetta í ljós,“ skrifar Karl Reynir.
Heilbrigðismál Fangelsismál Hugvíkkandi efni Geðheilbrigði Tengdar fréttir Vill vita hvort Jón hafi í alvöru haft uppi hugmyndir um tilraunir á föngum Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar hefur lagt fram skriflega fyrirspurn til Jóns Gunnarssonar dómsmálaráðherra þar sem hann vill fá að vita fyrir víst hvort ráðherra hafi í raun viðrað þá hugmynd að gerðar yrðu tilraunir með hugvíkkandi efni á föngum. 22. febrúar 2023 16:02 Mest lesið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Innlent Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Innlent Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Erlent Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Innlent Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Innlent Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Innlent Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu Innlent Ísraelar gera umfangsmiklar loftárásir á skotmörk í Líbanon Erlent Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Innlent „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Innlent Fleiri fréttir Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Fjórir í bílnum en enginn við stýrið Fundu lík karlmanns í Reynisfjalli Sýknaður af ákæru um manndráp af gáleysi á Akureyri Ákærður fyrir að stinga lækni í kvöldgöngu „Kerfið er algjörlega að bregðast fólkinu“ Vinnuslys töluvert tíðari á Íslandi en í Noregi Áhyggjuefni að innri landamærin séu ekki betur tryggð Dæmi um að fólk hafi fallið frá á meðan beðið er eftir NPA-þjónustu Kona á níræðisaldri sá björninn í þriggja metra fjarlægð Brynjar vill herða upp á mannréttindahugtakinu Hvítabjörninn felldur: Forðaði sér inn og sendi skilaboð á dóttur sína Útilokar ekki að snúa sér að öðrum verkefnum Senda vopnaða menn á svæðið Tilkynnt um ísbjörn og þyrla gæslunnar ræst út Óska eftir myndefni af Krýsuvíkurvegi Rafrettukóngur og eigandi Drekans sakaðir um 740 milljóna brot Nafn mannsins sem lést í vinnuslysi í Árborg „Fatlaða fólkið verður fyrir miskanum“ Hart tekist á um netaveiði í Ölfusá Reyndist ekki faðir stúlknanna Boða til kyrrðarstundar því íslenskt samfélag standi á krossgötum Engar ábendingar borist þrátt fyrir ákall Ríki og sveitarfélög benda á hvort annað varðandi NPA Útlendingum á Íslandi fjölgar hratt Brynjar snýr sér að mannréttindamálum Almenn ánægja með nýtt útlit Alþingis Brynjar segir af sér Forsætisráðherra mætir fyrstur manna í Samtalið Sjálfsagt að skoða að semja við önnur ríki um að hýsa erlenda fanga Sjá meira
Vill vita hvort Jón hafi í alvöru haft uppi hugmyndir um tilraunir á föngum Jóhann Páll Jóhannsson þingmaður Samfylkingarinnar hefur lagt fram skriflega fyrirspurn til Jóns Gunnarssonar dómsmálaráðherra þar sem hann vill fá að vita fyrir víst hvort ráðherra hafi í raun viðrað þá hugmynd að gerðar yrðu tilraunir með hugvíkkandi efni á föngum. 22. febrúar 2023 16:02