Héraðsdómur segir Brúneggjabræður geta sjálfum sér um kennt Hólmfríður Gísladóttir skrifar 23. desember 2022 11:16 Tryggvi hlaut blaðamannaverðlaunin fyrir umfjöllun sína um Brúnegg. Þegar endurrit Kastljósþáttarins frá 28. nóvember 2016 um dýrahald og eggjaframleiðslu Brúneggja ehf. er borið saman við þau gögn sem fyrir lágu frá Matvælastofnun, er ekki annað að sjá en að þar sé rétt farið með allar upplýsingar og staðreyndir. Þetta er niðurstaða héraðsdóms Reykjavíkur í skaðabótamáli Brúneggjabræðra gegn Matvælastofnun og Ríkisútvarpinu. Stefndu voru sýknaðir af öllum kröfum í málinu. Dómurinn kemst að þeirri niðurstöðu að auk þess að rétt var farið með í þættinum hafi umfjöllunin í garð Brúneggja ekki verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn gáfu tilefni til. Margt bendi hins vegar til þess að „frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið“. Það voru Bali ehf. og Geysir-Fjárfestingafélag ehf. sem höfðuðu málið á hendur RÚV og MAST. Félögin eru í eigu bræðranna Kristins Gylfa og Björns Jónssona, sem voru eigendur Brúneggja ehf. Félögin kröfðust viðurkenningar á skaðabótaábyrgð RÚV og MAST vegna fyrrnefnds Kastljóssþáttar og byggðu meðal annars á því að starfsmenn bæði RÚV og MAST hefðu með saknæmri og ólögmætri háttsemi valdið Brúneggjum tjóni. Umræddir starfsmenn voru Jón Gíslason, fyrrverandi forstjóri MAST, og Sigurborg Daðadóttir yfirdýralæknir annars vegar og Tryggvi Aðalbjörnsson fréttamaður og Þóra Arnórsdóttir, fyrrverandi ritstjóri Kastljóss, hins vegar. Frávik og vandkvæði frá upphafi Í stefnunni var því meðal annars haldið fram að MAST hefði hefði sýnt af sér saknæma og ólögmæta háttsemi með afhendingu gagna til RÚV. Þá hefðu starfsmenn MAST ekki haft heimild til að tjá sig við RÚV um málefni Brúneggja. Því var einnig haldið fram að bæði MAST og RÚV hefðu horft fram hjá aðstæðum hjá öðrum eggjaframleiðendum, sem hefðu ekki verið skárri en hjá Brúneggjum. Frávik hjá Brúneggjum hefðu til að mynda verið flokkuð sem „alvarleg“ en aðeins sem „frávik“ hjá öðrum. Starfsmenn MAST eru í stefnunni sakaðir um að hafa vegið gróflega að æru og heiðri Brúneggja og farið út fyrir heimildir sínar. Þá er RÚV sakað um ósanngjarna, ranga og villandi umfjöllun. Meðal annars með umfjöllun um liðin atvik og með því að draga ranglega upp dökka mynd af aðbúnaði fugla hjá Brúneggjum. Í málsástæðum og lagarökum MAST er ásökunum stefnanda hafnað. Þar segir meðal annars að MAST hafi borið, samkvæmt upplýsingalögum, að afhenda RÚV umbeðin gögn og meira að segja meiri upplýsingar en upphalfega voru látin af hendi. Þá sé fjarri lagi að framleiðsla Brúneggja hafi, allt frá árinu 2007, fullnægt öllum skilyrðum til þess að mega merkja framleiðsluna sem vistvæna landbúnaðarafurð, „nema síður sé“. Strax við upphaf starfsemi Brúneggja á Stafholtsveggjum árið 2014 hafi komið fram veruleg frávik og vandkvæði við búfjárhaldið. MAST hafi „ítrekað þurft að hafa viðameiri afskipti af starfseminni en hjá öðrum framleiðendum, bæði með auknu eftirliti og til að þvinga fram úrbætur“. Í aðgerðaleysi Brúneggja vegna ítrekaðra, alvarlegra og langvarandi frávika bæði hvað varðar matvælaöryggi og dýravelferð hafi kristallast sá hugsunarháttur sem einkenndi alifuglahald fyrirtækisins; að gengið væri mjög langt í því að hámarka afrakstur á kostnað aðbúnaðar og umhirðu fugla. Frumorsök tjónsins sú hvernig að starfseminni var staðið RÚV bendir á að Brúnegg hafi aldrei krafist ógildingar á athöfnum eða ákvörðunum MAST eða annarra eftirlitsaðila og fyrirsvarsmaður Brúneggja staðfest í samtali við RÚV að honum þætti MAST hafa gengið fram af sanngirni. Þá sé síður en svo óeðlilegt, hvað þá saknæmt, að fjalla um áralöng afskipti eftirlitsaðila af eftirlitsskyldum aðila starfandi á neytendamarkaði vegna margháttaðra vankanta og frávika í rekstri. Leitað hafi verið sjónarmiða Brúneggja og forsvarsmönnum boðið að koma sjónarmiðum sínum á framfæri. RÚV segir saknæma og ólögmæta háttsemi stefnenda sjálfra hafa valdið þeim hinum meinta fjártjóni en ekki starfsmenn RÚV. Dómurinn komst að þeirri niðurstöðu að starfsmönnum MAST hefði sannarlega verið heimilt að tjá sig um þau mál sem fjallað var um í þættinum. Þá segir í dómnum að fréttamenn njóti meðal annars frelsis til að ákveðameta hvað er fréttnæmt og hvað eigi erindi við almenning. „Þeir njóta frelsis til að velja umfjöllunarefni og hafa svigrúm til að ákveða framsetningu efnis. Svo sem fyrr greinir þykir fullsannað að rétt hafi verið farið með staðreyndir í þættinum og þykir umfjöllun í garð Brúneggja ekki hafa verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn og upplýsingar gáfu tilefni til,“ segir í dómnum. Þá segir einnig að stefnandi hafi ekki sýnt fram á orsakatengsl milli athafna eða athafnaleysis RÚV eða MAST og meints fjártjóns, margt bendi hins vegar til þess að frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið. Brúneggjamálið Matvælaframleiðsla Dómsmál Mest lesið „Stundin sem við höfum óttast er runnin upp“ Erlent Hermenn bauluðu á Biden, Newsom og blaðamenn Erlent Vinnuslys við Suðurlandsbraut Innlent Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Innlent Fastir á Keflavíkurflugvelli í þrjá daga án útskýringa Innlent Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Innlent Undirbúa flutning þúsunda til Guantánamo Erlent Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Innlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Innlent Fleiri fréttir „Þingið hefur verið svipt aðhaldi sínu“ Ógn loftslagsbreytinga við fæðuöryggi stórlega vanmetin Fastir á Keflavíkurflugvelli í þrjá daga án útskýringa Hvalurinn kominn út á haf Fastir í flugstöðinni í fjóra daga og Trump-Tesla í Keflavík Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Bein útsending: Eldhúsdagsumræður á Alþingi Máttu ekki tjalda á Arnarhóli Sterametið mölbrotið í Leifsstöð: Lögðu hald á um 9 lítra af sterum og 44 þúsund töflur Hæstiréttur staðfestir nauðgunardóm Najeb Kolbrún svarar í engu kröfu um að hún skuldi afsökunarbeiðni Vinnuslys við Suðurlandsbraut Fótboltagláp, ráfandi djammarar og nú fljúgandi nefhjól Stendur í stafni fyrir samevrópska nefnd WHO um lýðheilsu Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Stórauka þjónustu Strætó í lok sumars Bein útsending: Byggjum til framtíðar – með gæði, heilnæmi og sjálfbærni að leiðarljósi Miklar breytingar hjá Play og nefhjól í lausu lofti Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Olíudreifing sýknuð af tug milljóna króna bótakröfu Costco Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Neitaði að borga fyrir leigubílinn og braut rúðu í lögreglubíl Hnattræn hlýnun gerði hitabylgjuna í maí hlýrri og mun líklegri en ella Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Sjá meira
Þetta er niðurstaða héraðsdóms Reykjavíkur í skaðabótamáli Brúneggjabræðra gegn Matvælastofnun og Ríkisútvarpinu. Stefndu voru sýknaðir af öllum kröfum í málinu. Dómurinn kemst að þeirri niðurstöðu að auk þess að rétt var farið með í þættinum hafi umfjöllunin í garð Brúneggja ekki verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn gáfu tilefni til. Margt bendi hins vegar til þess að „frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið“. Það voru Bali ehf. og Geysir-Fjárfestingafélag ehf. sem höfðuðu málið á hendur RÚV og MAST. Félögin eru í eigu bræðranna Kristins Gylfa og Björns Jónssona, sem voru eigendur Brúneggja ehf. Félögin kröfðust viðurkenningar á skaðabótaábyrgð RÚV og MAST vegna fyrrnefnds Kastljóssþáttar og byggðu meðal annars á því að starfsmenn bæði RÚV og MAST hefðu með saknæmri og ólögmætri háttsemi valdið Brúneggjum tjóni. Umræddir starfsmenn voru Jón Gíslason, fyrrverandi forstjóri MAST, og Sigurborg Daðadóttir yfirdýralæknir annars vegar og Tryggvi Aðalbjörnsson fréttamaður og Þóra Arnórsdóttir, fyrrverandi ritstjóri Kastljóss, hins vegar. Frávik og vandkvæði frá upphafi Í stefnunni var því meðal annars haldið fram að MAST hefði hefði sýnt af sér saknæma og ólögmæta háttsemi með afhendingu gagna til RÚV. Þá hefðu starfsmenn MAST ekki haft heimild til að tjá sig við RÚV um málefni Brúneggja. Því var einnig haldið fram að bæði MAST og RÚV hefðu horft fram hjá aðstæðum hjá öðrum eggjaframleiðendum, sem hefðu ekki verið skárri en hjá Brúneggjum. Frávik hjá Brúneggjum hefðu til að mynda verið flokkuð sem „alvarleg“ en aðeins sem „frávik“ hjá öðrum. Starfsmenn MAST eru í stefnunni sakaðir um að hafa vegið gróflega að æru og heiðri Brúneggja og farið út fyrir heimildir sínar. Þá er RÚV sakað um ósanngjarna, ranga og villandi umfjöllun. Meðal annars með umfjöllun um liðin atvik og með því að draga ranglega upp dökka mynd af aðbúnaði fugla hjá Brúneggjum. Í málsástæðum og lagarökum MAST er ásökunum stefnanda hafnað. Þar segir meðal annars að MAST hafi borið, samkvæmt upplýsingalögum, að afhenda RÚV umbeðin gögn og meira að segja meiri upplýsingar en upphalfega voru látin af hendi. Þá sé fjarri lagi að framleiðsla Brúneggja hafi, allt frá árinu 2007, fullnægt öllum skilyrðum til þess að mega merkja framleiðsluna sem vistvæna landbúnaðarafurð, „nema síður sé“. Strax við upphaf starfsemi Brúneggja á Stafholtsveggjum árið 2014 hafi komið fram veruleg frávik og vandkvæði við búfjárhaldið. MAST hafi „ítrekað þurft að hafa viðameiri afskipti af starfseminni en hjá öðrum framleiðendum, bæði með auknu eftirliti og til að þvinga fram úrbætur“. Í aðgerðaleysi Brúneggja vegna ítrekaðra, alvarlegra og langvarandi frávika bæði hvað varðar matvælaöryggi og dýravelferð hafi kristallast sá hugsunarháttur sem einkenndi alifuglahald fyrirtækisins; að gengið væri mjög langt í því að hámarka afrakstur á kostnað aðbúnaðar og umhirðu fugla. Frumorsök tjónsins sú hvernig að starfseminni var staðið RÚV bendir á að Brúnegg hafi aldrei krafist ógildingar á athöfnum eða ákvörðunum MAST eða annarra eftirlitsaðila og fyrirsvarsmaður Brúneggja staðfest í samtali við RÚV að honum þætti MAST hafa gengið fram af sanngirni. Þá sé síður en svo óeðlilegt, hvað þá saknæmt, að fjalla um áralöng afskipti eftirlitsaðila af eftirlitsskyldum aðila starfandi á neytendamarkaði vegna margháttaðra vankanta og frávika í rekstri. Leitað hafi verið sjónarmiða Brúneggja og forsvarsmönnum boðið að koma sjónarmiðum sínum á framfæri. RÚV segir saknæma og ólögmæta háttsemi stefnenda sjálfra hafa valdið þeim hinum meinta fjártjóni en ekki starfsmenn RÚV. Dómurinn komst að þeirri niðurstöðu að starfsmönnum MAST hefði sannarlega verið heimilt að tjá sig um þau mál sem fjallað var um í þættinum. Þá segir í dómnum að fréttamenn njóti meðal annars frelsis til að ákveðameta hvað er fréttnæmt og hvað eigi erindi við almenning. „Þeir njóta frelsis til að velja umfjöllunarefni og hafa svigrúm til að ákveða framsetningu efnis. Svo sem fyrr greinir þykir fullsannað að rétt hafi verið farið með staðreyndir í þættinum og þykir umfjöllun í garð Brúneggja ekki hafa verið óvægnari en fyrirliggjandi gögn og upplýsingar gáfu tilefni til,“ segir í dómnum. Þá segir einnig að stefnandi hafi ekki sýnt fram á orsakatengsl milli athafna eða athafnaleysis RÚV eða MAST og meints fjártjóns, margt bendi hins vegar til þess að frumorsök tjóns Brúneggja ehf. sé sú hvernig að starfsemi félagsins var staðið.
Brúneggjamálið Matvælaframleiðsla Dómsmál Mest lesið „Stundin sem við höfum óttast er runnin upp“ Erlent Hermenn bauluðu á Biden, Newsom og blaðamenn Erlent Vinnuslys við Suðurlandsbraut Innlent Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Innlent Fastir á Keflavíkurflugvelli í þrjá daga án útskýringa Innlent Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Innlent Undirbúa flutning þúsunda til Guantánamo Erlent Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Innlent Þrjú ár fyrir að svíkja út 156 milljónir og leggja inn á fjölskylduna Innlent Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Innlent Fleiri fréttir „Þingið hefur verið svipt aðhaldi sínu“ Ógn loftslagsbreytinga við fæðuöryggi stórlega vanmetin Fastir á Keflavíkurflugvelli í þrjá daga án útskýringa Hvalurinn kominn út á haf Fastir í flugstöðinni í fjóra daga og Trump-Tesla í Keflavík Sigurður Fannar játar að hafa banað dóttur sinni Bein útsending: Eldhúsdagsumræður á Alþingi Máttu ekki tjalda á Arnarhóli Sterametið mölbrotið í Leifsstöð: Lögðu hald á um 9 lítra af sterum og 44 þúsund töflur Hæstiréttur staðfestir nauðgunardóm Najeb Kolbrún svarar í engu kröfu um að hún skuldi afsökunarbeiðni Vinnuslys við Suðurlandsbraut Fótboltagláp, ráfandi djammarar og nú fljúgandi nefhjól Stendur í stafni fyrir samevrópska nefnd WHO um lýðheilsu Dagur gáttaður á Viðskiptaráði: „Leigufélögin eru ekki andskotinn sjálfur“ Stórauka þjónustu Strætó í lok sumars Bein útsending: Byggjum til framtíðar – með gæði, heilnæmi og sjálfbærni að leiðarljósi Miklar breytingar hjá Play og nefhjól í lausu lofti Háhyrningurinn synti rakleiðis í strand Halla flytur hátíðarávarpið í stað Kristrúnar Olíudreifing sýknuð af tug milljóna króna bótakröfu Costco Segir Ísland stunda hvítþvott í svörum til SÞ Aðalmeðferð hafin í máli Sigurðar Fannars Tók smá snúning en aftur kominn á svipaðar slóðir Neitaði að borga fyrir leigubílinn og braut rúðu í lögreglubíl Hnattræn hlýnun gerði hitabylgjuna í maí hlýrri og mun líklegri en ella Háhyrning rak á land í Grafarvogi Reisa tuttugu bekki til minningar um Bryndísi Klöru Tilfinningaþrungin ræða á þingi SÞ: „Stolt, fötluð, og óendanlega þakklát“ „Hjólið fellur á flugi, auðvitað er það alvarlegt“ Sjá meira