Fákeppni á leigumarkaði Þorsteinn Sæmundsson skrifar 13. desember 2022 15:01 Afleiðingar þess að Íbúðalánasjóður hirti rúmlega fjögur þúsund íbúðir af almenningi og afhenti gróðafyrirtækjum hafa verið að koma í ljós æ síðan. Fólki sem er á miðjum aldri og eldra hefur stórfjölgað á leigumarkaði. Ástæða þess er einföld. Eignir þessa fólks voru rifnar af því með öllum brögðum sem til eru og auk þess á smánarverði. Þessi hópur á ekki möguleika á að komast í eigið húsnæði það sem eftir lifir starfsævinnar m.a. vegna þess að t.d. í Höfuðborginni er einkum byggt á mjög dýrum reitum (.s.k. þétting byggðar) og loforð um fjölda hlutdeildaríbúða hefur reynst hjóm eitt eins og fleira úr sama ranni. Á síðustu misserum hefur ný þróun orðið á leigumarkaði. Samþjöppun eignarhalds hefur náð nýjum hæðum. Segja má að tvö ofurfyrirtæki skipti leigumarkaðnum jafnt á milli sín nefnilega Alma og hið norska Heimstaden. Þessi fyrirtæki og forverar þeirra fengu óheftan aðgang að eignasafni Íbúðalánasjóðs á sínum tíma ásamt því að njóta einstakra lánakjara til kaupa á íbúðum á gjafverði. Bæði fyrirtækin hafa gengið kaupum og sölum, skipt hefur verið um nöfn og kennitölur og við hverja sölu hefur myndast hagnaður sem dottið hefur ofan í djúpa vasa. Síðustu snúningar varðandi Ölmu og Heimavelli urðu í fyrra þegar Heimavellir voru seldir úr landi til Noregs og Alma var seld fyrirtækinu Langasjó. Samkvæmt upplýsingum úr ársreikningi Ölmu þar sem fram kemur að matsverð eigna hefur hækkað umtalsvert er nokkuð ljóst að verðmæti fyrirtækisins hefur ekki verið mjög hátt reiknað við söluna. Ólíklegt er þó að einhver ölmusugjörningur hafi átt sér stað. Hingað til hefur verið takmarkaður áhugi á tilurð og tilveru þessara tveggja risa á leigumarkaðnum. Litill áhugi hefur einnig verið á þeirri staðreynd að eignasafn beggja fyrirtækjanna er reist á ógæfu þeirra þúsunda sem misstu heimili sín í hendur Íbúðalánasjóði. Allt frá þeim tíma hafa þessi heimili verið féþúfa braskara sem rakað hafa saman fé eftir ..sölu” á ríkiseignum sem er í hæsta máta dularfull og þyrfti frekari rannsóknar við. Meiri áhugi hefur undanfarandi verið á sölu ríkisins á Íslandsbanka sem var stærsta einstaka eignin sem komst í hendur ríkisins sem stöðugleikaframlag. Það er vel að farið sé í saumana á þeirri sölu sem virðist þó hafa farið fram að mestu leyti skammlítið. Það er vert að hugsa til þess að enginn missti heimili sitt við söluna á Íslandsbanka svo vitað sé en tíu þúsund Íslendingar misstu húsnæði sitt í Íbúðalánasjóðsæðinu. Það sem kannski er grátlegast við framgöngu leigurisanna gagnvart viðskiptavinum sínum eða ætti maður frekar að segja fórnarlömbum er að nú eru fyrirtæki lengst af voru í eigu einstaklinga sem gerðu sig gildandi fyrir hrun og urðu m.a. til þess að fjöldi fólks hraktist af heimilum sínum að leigja sömu fórnarlömbunum heimilin aftur við okurverði. Yfirburðastaða leigufélaganna gagnvart skjólstæðingum þeirra er yfirþyrmandi og kristallast í nýframkomnum fréttum um fyrirvaralausa hækkun gagnvart einstaklingi i erfiðri stöðu.Skilaboð leigufélagsins eru skýr: Annað hvort sættir leigjandinn sig við fyrirvaralausa hækkun eða fer á götuna. Fínasta jólakveðja eða hvað? Eftir umfjöllun fjölmiðla hefur viðkomandi verið boðið ódýrara húsnæði þar sem erfiðara erfiðara er um aðföng og umgengni. Það er holur hljómur í málflutningi leigurisa sem segist nauðbeygður til hækkunar á leigu þrátt fyrir milljarðahagnað. Nú er að auki uppi ný þróun. Spurst hefur að norski leigurisinn Heimstaden hafi boðið íslenskum lífeyrissjóðum hlut í félaginu. Nú skyldi ég hlægja væri ég ekki dauður sagði draugurinn. Verði þetta að veruleika fá íslenskir lífeyrissjóðir enn einn vettvang til að okra á umbjóðendum sínum. Þeir ráða nú þegar yfir dreifingu á matvörum og orkugjöfum tryggingum og fleiri. Það væri eftir öðru ef tíðindi af eignarhaldi lífeyrissjóða á leigurisa yrðu fyrstu tíðindi eftir að gengið hefur verið frá kjarasamningum. Höfundur er fyrrverandi þingmaður Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Sæmundsson Leigumarkaður Mest lesið Ísland, Trump og Evrópa – hvað næst? Dagur B. Eggertsson Skoðun Hitler og Stalín, Pútín og Trump Birgir Dýrfjörð Skoðun Stígum upp úr skotgröfunum, æsku landsins til heilla! Ragnheiður Stephensen Skoðun Höfum gott fólk í forystu – kjósum Höllu í VR Gísli Jafetsson Skoðun Er varnarsamningurinn við Bandaríkin í hættu? Bjarni Már Magnússon Skoðun Þrjátíu ár af framförum – En hvaða áskoranir bíða? Birta B. Kjerúlf,Kjartan Ragnarsson Skoðun Sjálfsmynd og heyrnarskerðing – Grein í tilefni Dags heyrnar Elín Ýr Arnar Skoðun Háhyrningadans - hörmungar í Loro Parque Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Ragnheiður Gröndal,Hulda Jónsdóttir Tölgyes,Klara Ósk Elíasdóttir Skoðun Forysta til framtíðar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jón og félagar eru farnir Árni Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Er varnarsamningurinn við Bandaríkin í hættu? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Stöðvum blóðmerahaldið á Íslandi Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ísland, Trump og Evrópa – hvað næst? Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Þrjátíu ár af framförum – En hvaða áskoranir bíða? Birta B. Kjerúlf,Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Stígum upp úr skotgröfunum, æsku landsins til heilla! Ragnheiður Stephensen skrifar Skoðun Höfum gott fólk í forystu – kjósum Höllu í VR Gísli Jafetsson skrifar Skoðun Sjálfsmynd og heyrnarskerðing – Grein í tilefni Dags heyrnar Elín Ýr Arnar skrifar Skoðun Hitler og Stalín, Pútín og Trump Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Til stuðnings Kolbrúnu Pálsdóttur í rektorskjöri Kristján Kristjánsson skrifar Skoðun Bætt réttindi VR félaga frá áramótum Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Leiðréttingar á staðhæfingum um mjólkurmarkaðinn og tollflokkun Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Háhyrningadans - hörmungar í Loro Parque Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Ragnheiður Gröndal,Hulda Jónsdóttir Tölgyes,Klara Ósk Elíasdóttir skrifar Skoðun Traustur vinur getur gert voðaverk! Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hrós getur skipt sköpum Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Leiðrétting vegna rangfærslna framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda Elín Margrét Stefánsdóttir skrifar Skoðun Þrautreynd baráttukona fyrir auknum fjárveitingum til Háskóla Íslands Ragný Þóra Guðjohnsen skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð í umhverfismálum Edda Sif Pind Aradóttir,Sævar Freyr Þráinsson skrifar Skoðun Jón og félagar eru farnir Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Gervigreind, uppfinningar og einkaleyfi Einar Karl Friðriksson skrifar Skoðun Fyrirmynd í kennslu og fræðastarfi – af hverju við styðjum Silju Báru Valgerður Björk Pálsdóttir,Guðbjörg Ríkey Thoroddsen Hauksdóttir skrifar Skoðun Við lifum í skjóli hvers annars Dagný Hængsdóttir Köhler skrifar Skoðun Halldór 01.03.2025 skrifar Skoðun COVID-19: 5 ár frá fyrsta smiti Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Meira um íslenskan her Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Sannanir í dómsmáli? Huldufyrirtæki og huldusögur Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Guðrún Hafsteinsdóttir til forystu Hópur Sjálfstæðismanna skrifar Skoðun Háskóladagurinn og föðurlausir drengir Margrét Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson er gefandi og gagnrýninn stjórnandi fyrir öflugan Háskóla Íslands Nanna Hlín Halldórsdóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun En hvað með mig kórinn: Eiga kennarar að vera lægsti samnefnari launaþróunar Davíð Már Sigurðsson skrifar Sjá meira
Afleiðingar þess að Íbúðalánasjóður hirti rúmlega fjögur þúsund íbúðir af almenningi og afhenti gróðafyrirtækjum hafa verið að koma í ljós æ síðan. Fólki sem er á miðjum aldri og eldra hefur stórfjölgað á leigumarkaði. Ástæða þess er einföld. Eignir þessa fólks voru rifnar af því með öllum brögðum sem til eru og auk þess á smánarverði. Þessi hópur á ekki möguleika á að komast í eigið húsnæði það sem eftir lifir starfsævinnar m.a. vegna þess að t.d. í Höfuðborginni er einkum byggt á mjög dýrum reitum (.s.k. þétting byggðar) og loforð um fjölda hlutdeildaríbúða hefur reynst hjóm eitt eins og fleira úr sama ranni. Á síðustu misserum hefur ný þróun orðið á leigumarkaði. Samþjöppun eignarhalds hefur náð nýjum hæðum. Segja má að tvö ofurfyrirtæki skipti leigumarkaðnum jafnt á milli sín nefnilega Alma og hið norska Heimstaden. Þessi fyrirtæki og forverar þeirra fengu óheftan aðgang að eignasafni Íbúðalánasjóðs á sínum tíma ásamt því að njóta einstakra lánakjara til kaupa á íbúðum á gjafverði. Bæði fyrirtækin hafa gengið kaupum og sölum, skipt hefur verið um nöfn og kennitölur og við hverja sölu hefur myndast hagnaður sem dottið hefur ofan í djúpa vasa. Síðustu snúningar varðandi Ölmu og Heimavelli urðu í fyrra þegar Heimavellir voru seldir úr landi til Noregs og Alma var seld fyrirtækinu Langasjó. Samkvæmt upplýsingum úr ársreikningi Ölmu þar sem fram kemur að matsverð eigna hefur hækkað umtalsvert er nokkuð ljóst að verðmæti fyrirtækisins hefur ekki verið mjög hátt reiknað við söluna. Ólíklegt er þó að einhver ölmusugjörningur hafi átt sér stað. Hingað til hefur verið takmarkaður áhugi á tilurð og tilveru þessara tveggja risa á leigumarkaðnum. Litill áhugi hefur einnig verið á þeirri staðreynd að eignasafn beggja fyrirtækjanna er reist á ógæfu þeirra þúsunda sem misstu heimili sín í hendur Íbúðalánasjóði. Allt frá þeim tíma hafa þessi heimili verið féþúfa braskara sem rakað hafa saman fé eftir ..sölu” á ríkiseignum sem er í hæsta máta dularfull og þyrfti frekari rannsóknar við. Meiri áhugi hefur undanfarandi verið á sölu ríkisins á Íslandsbanka sem var stærsta einstaka eignin sem komst í hendur ríkisins sem stöðugleikaframlag. Það er vel að farið sé í saumana á þeirri sölu sem virðist þó hafa farið fram að mestu leyti skammlítið. Það er vert að hugsa til þess að enginn missti heimili sitt við söluna á Íslandsbanka svo vitað sé en tíu þúsund Íslendingar misstu húsnæði sitt í Íbúðalánasjóðsæðinu. Það sem kannski er grátlegast við framgöngu leigurisanna gagnvart viðskiptavinum sínum eða ætti maður frekar að segja fórnarlömbum er að nú eru fyrirtæki lengst af voru í eigu einstaklinga sem gerðu sig gildandi fyrir hrun og urðu m.a. til þess að fjöldi fólks hraktist af heimilum sínum að leigja sömu fórnarlömbunum heimilin aftur við okurverði. Yfirburðastaða leigufélaganna gagnvart skjólstæðingum þeirra er yfirþyrmandi og kristallast í nýframkomnum fréttum um fyrirvaralausa hækkun gagnvart einstaklingi i erfiðri stöðu.Skilaboð leigufélagsins eru skýr: Annað hvort sættir leigjandinn sig við fyrirvaralausa hækkun eða fer á götuna. Fínasta jólakveðja eða hvað? Eftir umfjöllun fjölmiðla hefur viðkomandi verið boðið ódýrara húsnæði þar sem erfiðara erfiðara er um aðföng og umgengni. Það er holur hljómur í málflutningi leigurisa sem segist nauðbeygður til hækkunar á leigu þrátt fyrir milljarðahagnað. Nú er að auki uppi ný þróun. Spurst hefur að norski leigurisinn Heimstaden hafi boðið íslenskum lífeyrissjóðum hlut í félaginu. Nú skyldi ég hlægja væri ég ekki dauður sagði draugurinn. Verði þetta að veruleika fá íslenskir lífeyrissjóðir enn einn vettvang til að okra á umbjóðendum sínum. Þeir ráða nú þegar yfir dreifingu á matvörum og orkugjöfum tryggingum og fleiri. Það væri eftir öðru ef tíðindi af eignarhaldi lífeyrissjóða á leigurisa yrðu fyrstu tíðindi eftir að gengið hefur verið frá kjarasamningum. Höfundur er fyrrverandi þingmaður Miðflokksins.
Háhyrningadans - hörmungar í Loro Parque Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Ragnheiður Gröndal,Hulda Jónsdóttir Tölgyes,Klara Ósk Elíasdóttir Skoðun
Skoðun Þrjátíu ár af framförum – En hvaða áskoranir bíða? Birta B. Kjerúlf,Kjartan Ragnarsson skrifar
Skoðun Háhyrningadans - hörmungar í Loro Parque Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Ragnheiður Gröndal,Hulda Jónsdóttir Tölgyes,Klara Ósk Elíasdóttir skrifar
Skoðun Leiðrétting vegna rangfærslna framkvæmdastjóra Félags atvinnurekenda Elín Margrét Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Þrautreynd baráttukona fyrir auknum fjárveitingum til Háskóla Íslands Ragný Þóra Guðjohnsen skrifar
Skoðun Fyrirmynd í kennslu og fræðastarfi – af hverju við styðjum Silju Báru Valgerður Björk Pálsdóttir,Guðbjörg Ríkey Thoroddsen Hauksdóttir skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson er gefandi og gagnrýninn stjórnandi fyrir öflugan Háskóla Íslands Nanna Hlín Halldórsdóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun En hvað með mig kórinn: Eiga kennarar að vera lægsti samnefnari launaþróunar Davíð Már Sigurðsson skrifar
Háhyrningadans - hörmungar í Loro Parque Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Ragnheiður Gröndal,Hulda Jónsdóttir Tölgyes,Klara Ósk Elíasdóttir Skoðun