Skjótfenginn gróði í boði íslensks almennings Kristrún Frostadóttir skrifar 12. apríl 2022 16:30 Í viðtali að morgni Íslandsbankaútboðsins sagði fjármálaráðherra „að horft hafi verið til þess að nýir eigendur vilji byggja bankann upp til lengri tíma í stað þess að leita að skjótfengnum gróða.“ Nú hafa birst gögn sem benda til þess að af þeim rúmlega 200 fjárfestum sem keyptu í útboðinu hafi um 130 aðilar einmitt komið inn aðeins fyrir skjótfenginn gróða. Þessir 130 aðilar fengu úthlutað 35% af hlutunum sem til sölu voru á afslætti. Biðu í örfáa sólarhringa og seldu sig svo út úr bankanum. Hagnaður þessara fjárfesta var líklega um 1,5 milljarður króna miðað við verð bréfanna frá útboðinu. Líkur eru á því að flestir þeirra hafi ekki þurft að leggja fram sjálfir nema brot upphæðarinnar sem tryggingu og ávöxtun þeirra því ævintýraleg. Grunur vaknaði að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera þegar upplýsingar um viðskipti innherja bárust stuttu eftir útboðið. Þar voru einstaklingar að kaupa fyrir lágar upphæðir, þrátt fyrir að rökin fyrir slíkum afslætti væru að laða að aðila sem tækju á sig markaðsáhættu með því að kaupa stóran hlut í bankanum. Spurningar voru spurðar um hversu margir slíkir aðilar hefðu fengið að fljóta með í útboðinu. Listinn var loks birtur í síðustu viku. Nú hefur birst uppfærður listi þar sem fram kemur að yfirgnæfandi hluti þeirra fjárfesta sem keyptu fyrir lágar upphæðir hafa selt. Sömu sögu er að segja af erlendum sjóðum sem tóku jafnframt snúning á ríkiseigninni í fyrsta útboðinu – og var boðin þátttaka á ný. Allt kvittað upp á af Bankasýslunni og fjármálaráðherra sem samþykkir söluna. Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur hefur varið fjármálaráðherra frá fyrsta degi þrátt fyrir að ýmsir misbrestir hafi nú þegar verið staðfestir. Spákaupmenn selja lífeyrissjóðunum (íslenskum almenningi) bréfin til baka á hærra verði Það sem vekur athygli er hverjir hafa keypt þessi bréf sem seld voru á dögunum eftir útboðið með skjótfengnum gróða. Það eru stofnanafjárfestarnir sem stór hluti þjóðarinnar taldi að ættu að vera aðalfjárfestarnir í þessu útboði. Lífeyrissjóðir, tryggingafélög og verðbréfasjóðir sem fjárfesta til langs tíma. Þessir fjárfestar virðast hafa keypt ígildi 45% af þeim hlutum sem skammtíma fjárfestarnir seldu. Samkvæmt þessum gögnum virðist atburðarásin eftirfarandi: Fjármálaráðherra og Bankasýslan gefa nokkrum fjármálafyrirtækjum frítt spil til að bjóða viðskiptavinum á sínum hringilista tækifæri til að taka snúning á eign almennings með skjótfengnum gróða. Fjármálafyrirtækin fá greitt fyrir þann snúning með almannafé. Háar þóknanir úr samræmi við það sem gengur og gerist á íslenskum fjármálamarkaði. Til að gera þessum fjárfestum kleift að taka snúning voru langtímafjárfestar skornir niður í útboðinu, fengu ekki það magn af hlutum sem þeir sóttust eftir. Fjármálafyrirtækin selja svo lífeyrisjóðunum, í eigu almennings, hlutina eftir útboðið á enn hærra verði. Og þiggja aftur fyrir það þóknanir. Ekkert sem fjármálaráðherra eða Bankasýslan hafa sagt á undanförnum dögum stenst nú. Þessi gögn staðfesta að lífeyrissjóðir og aðrir langtímastofnanafjárfestar voru tilbúnir að greiða hærra verð fyrir hlutina í Íslandsbanka en meðalverðið var í útboðinu. Enda keyptu þessir aðilar umrædda hluti síðar meir á enn hærra gengi af spákaupmönnum. Rök um dreift eignarhald sem réttlættu að skera niður tilboð lífeyrissjóða og annarra stofnanafjárfesta halda heldur ekki vatni. Enda entist dreifða eignarhaldið í örfáa daga. Virðingarleysið við íslenskan almenning er fullkomið í þessu ferli. Fjármálaráðherra stendur ekki vörð um almannahagsmuni og hefur kvittað upp á gjafagjörning til fjármálafyrirtækja og auðugra einstaklinga með aðgang að rétta miðlaranum. Bankasýslan hefur sýnt fram á gagnsleysi sitt í ferli sem átti að vera gagnsætt og traust. Fjármálaeftirlitið þarf að rannsaka fjárfestingar starfsmanna og eigenda fjármálafyrirtækja í þessu útboði á eign almennings. Rannsóknarnefnd þarf að skipa strax til að skoða söluna. Fyrri hluti sölunnar á Íslandsbanka skoðast nú líka í öðru ljósi fyrst svona fór í þetta skiptið – hvað hefur verið í gangi? Þetta söluferli er áfall fyrir íslenskan fjármálamarkað, íslenskt samfélag og risastór áfellisdómur yfir fjármálaráðherra – sem forsætisráðherra hefur stutt við bakið á í öllu þessu ferli þrátt fyrir augljósa misbresti. Það stendur nú á ríkisstjórninni að skýra málið. Ef það sem gögnin gefa til kynna er staðfest er ljóst að fjármálaráðherrann verður að víkja. Hér var enginn að huga að hagsmunum almennings. Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristrún Frostadóttir Salan á Íslandsbanka Íslenskir bankar Mest lesið Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Þjóðin slæst við elda: Hvar er Alþingi? Baldur Borgþórsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Í viðtali að morgni Íslandsbankaútboðsins sagði fjármálaráðherra „að horft hafi verið til þess að nýir eigendur vilji byggja bankann upp til lengri tíma í stað þess að leita að skjótfengnum gróða.“ Nú hafa birst gögn sem benda til þess að af þeim rúmlega 200 fjárfestum sem keyptu í útboðinu hafi um 130 aðilar einmitt komið inn aðeins fyrir skjótfenginn gróða. Þessir 130 aðilar fengu úthlutað 35% af hlutunum sem til sölu voru á afslætti. Biðu í örfáa sólarhringa og seldu sig svo út úr bankanum. Hagnaður þessara fjárfesta var líklega um 1,5 milljarður króna miðað við verð bréfanna frá útboðinu. Líkur eru á því að flestir þeirra hafi ekki þurft að leggja fram sjálfir nema brot upphæðarinnar sem tryggingu og ávöxtun þeirra því ævintýraleg. Grunur vaknaði að eitthvað væri ekki eins og það ætti að vera þegar upplýsingar um viðskipti innherja bárust stuttu eftir útboðið. Þar voru einstaklingar að kaupa fyrir lágar upphæðir, þrátt fyrir að rökin fyrir slíkum afslætti væru að laða að aðila sem tækju á sig markaðsáhættu með því að kaupa stóran hlut í bankanum. Spurningar voru spurðar um hversu margir slíkir aðilar hefðu fengið að fljóta með í útboðinu. Listinn var loks birtur í síðustu viku. Nú hefur birst uppfærður listi þar sem fram kemur að yfirgnæfandi hluti þeirra fjárfesta sem keyptu fyrir lágar upphæðir hafa selt. Sömu sögu er að segja af erlendum sjóðum sem tóku jafnframt snúning á ríkiseigninni í fyrsta útboðinu – og var boðin þátttaka á ný. Allt kvittað upp á af Bankasýslunni og fjármálaráðherra sem samþykkir söluna. Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur hefur varið fjármálaráðherra frá fyrsta degi þrátt fyrir að ýmsir misbrestir hafi nú þegar verið staðfestir. Spákaupmenn selja lífeyrissjóðunum (íslenskum almenningi) bréfin til baka á hærra verði Það sem vekur athygli er hverjir hafa keypt þessi bréf sem seld voru á dögunum eftir útboðið með skjótfengnum gróða. Það eru stofnanafjárfestarnir sem stór hluti þjóðarinnar taldi að ættu að vera aðalfjárfestarnir í þessu útboði. Lífeyrissjóðir, tryggingafélög og verðbréfasjóðir sem fjárfesta til langs tíma. Þessir fjárfestar virðast hafa keypt ígildi 45% af þeim hlutum sem skammtíma fjárfestarnir seldu. Samkvæmt þessum gögnum virðist atburðarásin eftirfarandi: Fjármálaráðherra og Bankasýslan gefa nokkrum fjármálafyrirtækjum frítt spil til að bjóða viðskiptavinum á sínum hringilista tækifæri til að taka snúning á eign almennings með skjótfengnum gróða. Fjármálafyrirtækin fá greitt fyrir þann snúning með almannafé. Háar þóknanir úr samræmi við það sem gengur og gerist á íslenskum fjármálamarkaði. Til að gera þessum fjárfestum kleift að taka snúning voru langtímafjárfestar skornir niður í útboðinu, fengu ekki það magn af hlutum sem þeir sóttust eftir. Fjármálafyrirtækin selja svo lífeyrisjóðunum, í eigu almennings, hlutina eftir útboðið á enn hærra verði. Og þiggja aftur fyrir það þóknanir. Ekkert sem fjármálaráðherra eða Bankasýslan hafa sagt á undanförnum dögum stenst nú. Þessi gögn staðfesta að lífeyrissjóðir og aðrir langtímastofnanafjárfestar voru tilbúnir að greiða hærra verð fyrir hlutina í Íslandsbanka en meðalverðið var í útboðinu. Enda keyptu þessir aðilar umrædda hluti síðar meir á enn hærra gengi af spákaupmönnum. Rök um dreift eignarhald sem réttlættu að skera niður tilboð lífeyrissjóða og annarra stofnanafjárfesta halda heldur ekki vatni. Enda entist dreifða eignarhaldið í örfáa daga. Virðingarleysið við íslenskan almenning er fullkomið í þessu ferli. Fjármálaráðherra stendur ekki vörð um almannahagsmuni og hefur kvittað upp á gjafagjörning til fjármálafyrirtækja og auðugra einstaklinga með aðgang að rétta miðlaranum. Bankasýslan hefur sýnt fram á gagnsleysi sitt í ferli sem átti að vera gagnsætt og traust. Fjármálaeftirlitið þarf að rannsaka fjárfestingar starfsmanna og eigenda fjármálafyrirtækja í þessu útboði á eign almennings. Rannsóknarnefnd þarf að skipa strax til að skoða söluna. Fyrri hluti sölunnar á Íslandsbanka skoðast nú líka í öðru ljósi fyrst svona fór í þetta skiptið – hvað hefur verið í gangi? Þetta söluferli er áfall fyrir íslenskan fjármálamarkað, íslenskt samfélag og risastór áfellisdómur yfir fjármálaráðherra – sem forsætisráðherra hefur stutt við bakið á í öllu þessu ferli þrátt fyrir augljósa misbresti. Það stendur nú á ríkisstjórninni að skýra málið. Ef það sem gögnin gefa til kynna er staðfest er ljóst að fjármálaráðherrann verður að víkja. Hér var enginn að huga að hagsmunum almennings. Höfundur er þingmaður Samfylkingarinnar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar