Kannski er yfirmaðurinn þinn á breytingaskeiðinu sínu (á líka við karlmenn) Rakel Sveinsdóttir skrifar 21. maí 2021 07:00 Að fara í gegnum breytingaskeiðið getur lýst sér í alls kyns einkennum sem fólk er kannski ekkert að segja frá, en hefur áhrif á það hvernig okkur líður í vinnunni. Er kominn tími til að opna umræðuna um þessa staðreynd? Vísir/Getty Að tala um breytingaskeiðið fer oftast fram í frekar lokuðum hópum. Kannski hjá bestu vinkonum. Hjá hjónum. Hjá lækninum. Sjaldnast meðal karlmanna, en þó: Það kemur fyrir. Hjá báðum kynjum oft í gríni eða sem einhvers konar djók. En breytingaskeiðið er reyndar ekkert djók. Það er alveg þrælflókið fyrirbrigði. Og á við bæði kynin því það eru alls ekki bara konur sem fara í gegnum breytingaskeiðið. Karlmenn gera það líka. Upplifunin og einkennin geta hins vegar verið mjög ólík á milli einstaklinga og kynja. Í grein Harvard Business Review (HBR) er á það bent að breytingaskeiðið byrjar oftast hjá fólki þegar það er á aldrinum 45-55 ára. Sem þýðir að á vinnumarkaði er stór hópur fólks að ganga í gegnum þetta ferli. Og margt fólk jafnvel á hátindi starfsframans. Í góðum stöðugildum, jafnvel æðstu stjórnendastörfunum. En getur það að fara í gegnum breytingaskeiðið haft áhrif á okkur í vinnunni? Já vissulega. Því breytingaskeiðinu geta fylgt alls kyns tilfinningaleg og líkamleg einkenni. Allt frá kvíða eða þunglyndi yfir í svefntruflanir. Sem vissulega getur haft áhrif á það hvernig dagsformið okkar er. Og hugsa sér: Þetta tímabil er sagt geta staðið yfir í 7-14 ár! Karlmenn geta upplifað alls kyns tilfinningar og líkamleg einkenni á sínu breytingaskeiði. Allt frá efasemdum um sjálfan sig og aukið eða óvænt sjálfsóöryggi, minni kynhvöt og erfiðleikar með stinningu. Allt getur þetta haft áhrif á það hvernig þeim líður, líka í vinnunni. Er kominn tími til að opna á þessa umræðu?Vísir/Getty Það er oftar og meira rætt um breytingaskeið kvenna. En fáir gera sér kannski grein fyrir því hvað nákvæmlega konur á breytingaskeiði eru að glíma við og hvernig sú upplifun getur verið að hafa áhrif á þær í vinnunni. Það sama gæti reyndar verið að gerast hjá karlmanni. Einkenni breytingaskeiðs karla getur til dæmis lýst sér í aukinni fitumyndun, minni kynhvöt eða erfiðleikum við stinningu. Þetta eru ekki beint auðveld viðfangsefni að glíma við. Þannig að já, auðvitað getur breytingaskeiðið haft áhrif á það hvernig okkur líður í vinnunni og hvernig okkur tekst frammistaðan. Almennt tengjum við þó ekki atvinnulífið neitt við breytingaskeið. Okkur finnst eðlilegt að vita af óléttu, barnsfæðingum og fæðingarorlofi. Sem er einmitt mikil reynsla að fara í gegnum um. En ræðum breytingaskeiðið ekkert. Þó segir í grein HBR að rannsóknir bendi sumar til þess að sumir vinnustaðir forðist að ráða konur á vissum aldri til starfa, meðal annars vegna þess að breytingarskeiðstímabilið getur reynst konum svo „flókinn og erfiður“ tími. Enda ekkert skrýtið. Þegar konur ganga með barn er ekkert mál að ræða það opinskátt hvernig þeim líður. Fólk spyr og hefur meira að segja áhuga á að heyra hvernig gengur. En breytingaskeiðið?! Nei, nokkuð öruggt að það eru fáir sem opna sig um þá umræðu á vinnustað. Sem getur verið erfitt því þar með upplifir þessi hópur starfsfólks sig einangrað og án stuðnings. Enda þekking samstarfsfélaga lítil og oft engin. Mögulega gæti þetta þó breyst í framtíðinni. Til dæmis segir HBR frá konu í sinni grein, starfar sem ráðgjafi fyrir vinnustaði sem vilja efla fjölbreytileika í vinnustaðamenningu og ráðningum starfsfólks. Í þeim efnum er ekki aðeins tekið tillit til aldurs, kyns, kynhneigðar, trúar, þjóðernis og svo framvegis, heldur einnig það að viss hópur starfsfólks er á þeim aldri að mjög líklega er viðkomandi starfsmaður að fást við einhver einkenni breytingaskeiðsins. Til dæmis með því að opna umræðuna og efla meðvitund vinnustaða og samstarfsteyma um að breytingarskeiðið er eitt af staðreyndum lífsins. Þótt við séum ekkert endilega að opinbera það. En það að átta sig á því að það er til staðar, getur strax verið framfaraskref og gert okkur betri í að skilja hvort annað og sýna samkennd. Er framkvæmdastjórinn þinn eða einhver annar samstarfsfélagi að sýna einkenni breytingaskeiðsins? Ef já, í hverju felast þau einkenni? Getur þú sett þig í hans/hennar spor? Hvað veistu um einkenni breytingaskeiðs karla og kvenna? Góðu ráðin Vinnustaðamenning Vinnustaðurinn Vinnumarkaður Stjórnun Heilsa Tengdar fréttir Einkenni algengra aldursfordóma á vinnustöðum Aldursfordómar hafa orðið nokkuð undir í umræðum síðustu ára um fordóma á vinnustöðum og forvarnir gegn þeim. Meira er rætt um aðgerðir og forvarnir gegn kynfordómum, kynvitund, kynhneigð, þjóðerni og trú. 8. desember 2020 07:00 Einkenni og afleiðingar fitufordóma á vinnustöðum Getur verið að þú haldir um margt fólk í ofþyngd að það séu hálfgerðir letingjar? Eða að viðkomandi sé ekkert rosalega klár? Ertu með yfirlýsingar um að fólk í ofþyngd sé með litla sjálfstjórn og almennt ekki hraust? Finnst þér fólk í ofþyngd minna spennandi í ásýnd og útliti? 16. desember 2020 07:01 Sjálfsmyndin oft erfið stjórnendum og hálauna fólki Kanntu að gera skil á milli þín og vinnunnar? Eða byggir sjálfsmatið þitt á stöðugildinu sem þú sinnir í dag? Að starfsferillinn hafi í raun yfirtekið sjálfsmyndina er staða sem margir eru í, en oft óafvitandi. 12. febrúar 2021 07:01 Á sextugsaldri í atvinnuleit: Þrjú góð ráð Fólk á sextugsaldri í atvinnuleit þarf að gæta þess að ferilskráin þeirra sé ekki lengri en ein til tvær A4 síður þótt starfsreynslan sé mikil. Þá er um að gera að nýta sér samfélagsmiðlana eins og unga fólkið gerir. 24. ágúst 2020 09:00 Mest lesið Kosningapróf Viðskiptaráðs: Mikil andstaða við sölu á Landsvirkjun Viðskipti innlent EX90 sló í gegn á frumsýningu hjá Brimborg Samstarf Fengu ekki að tjá sig og sektin helminguð Neytendur Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Atvinnulíf Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Atvinnulíf Vona að Musk takmarki tolla Trumps Viðskipti erlent Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Atvinnulíf ASÍ fordæmir hækkun vaxta og Þórhallur sendi bankanum bréf Neytendur Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Atvinnulíf Máttu ekki fullyrða að eldsneytið væri kolefnisjafnað Neytendur Fleiri fréttir Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Inngildingin: „Íslenska töluð með hreim er samt íslenska“ Dæmi: „Tvær konur geta ekki unnið saman því einu sinni áttu þær sama kærasta“ „Unglingsárin voru kannski ekki mín heppilegustu ár“ „Pólitíkin er dugleg í þessu en einkageirinn kann þetta ekki nógu vel“ Að byggja upp vinnustað sem hræðist ekki breytingar Stærðin skiptir ekki máli Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen „Reglugerðin tekur gildi hvort sem menn hafa þetta hugrekki eða ekki“ Allt í steik: Samtalið við yfirmanninn „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Úrelt kerfi: „Síðan kom bara einhver bíll og tæmdi allt“ Sorp: Fólk að hoppa niður plastið í tunnunum til að þjappa því „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ „Hörðustu samningaviðræðurnar voru við yngsta fólkið Eitraður starfsmaður og góð ráð „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Sjá meira
En breytingaskeiðið er reyndar ekkert djók. Það er alveg þrælflókið fyrirbrigði. Og á við bæði kynin því það eru alls ekki bara konur sem fara í gegnum breytingaskeiðið. Karlmenn gera það líka. Upplifunin og einkennin geta hins vegar verið mjög ólík á milli einstaklinga og kynja. Í grein Harvard Business Review (HBR) er á það bent að breytingaskeiðið byrjar oftast hjá fólki þegar það er á aldrinum 45-55 ára. Sem þýðir að á vinnumarkaði er stór hópur fólks að ganga í gegnum þetta ferli. Og margt fólk jafnvel á hátindi starfsframans. Í góðum stöðugildum, jafnvel æðstu stjórnendastörfunum. En getur það að fara í gegnum breytingaskeiðið haft áhrif á okkur í vinnunni? Já vissulega. Því breytingaskeiðinu geta fylgt alls kyns tilfinningaleg og líkamleg einkenni. Allt frá kvíða eða þunglyndi yfir í svefntruflanir. Sem vissulega getur haft áhrif á það hvernig dagsformið okkar er. Og hugsa sér: Þetta tímabil er sagt geta staðið yfir í 7-14 ár! Karlmenn geta upplifað alls kyns tilfinningar og líkamleg einkenni á sínu breytingaskeiði. Allt frá efasemdum um sjálfan sig og aukið eða óvænt sjálfsóöryggi, minni kynhvöt og erfiðleikar með stinningu. Allt getur þetta haft áhrif á það hvernig þeim líður, líka í vinnunni. Er kominn tími til að opna á þessa umræðu?Vísir/Getty Það er oftar og meira rætt um breytingaskeið kvenna. En fáir gera sér kannski grein fyrir því hvað nákvæmlega konur á breytingaskeiði eru að glíma við og hvernig sú upplifun getur verið að hafa áhrif á þær í vinnunni. Það sama gæti reyndar verið að gerast hjá karlmanni. Einkenni breytingaskeiðs karla getur til dæmis lýst sér í aukinni fitumyndun, minni kynhvöt eða erfiðleikum við stinningu. Þetta eru ekki beint auðveld viðfangsefni að glíma við. Þannig að já, auðvitað getur breytingaskeiðið haft áhrif á það hvernig okkur líður í vinnunni og hvernig okkur tekst frammistaðan. Almennt tengjum við þó ekki atvinnulífið neitt við breytingaskeið. Okkur finnst eðlilegt að vita af óléttu, barnsfæðingum og fæðingarorlofi. Sem er einmitt mikil reynsla að fara í gegnum um. En ræðum breytingaskeiðið ekkert. Þó segir í grein HBR að rannsóknir bendi sumar til þess að sumir vinnustaðir forðist að ráða konur á vissum aldri til starfa, meðal annars vegna þess að breytingarskeiðstímabilið getur reynst konum svo „flókinn og erfiður“ tími. Enda ekkert skrýtið. Þegar konur ganga með barn er ekkert mál að ræða það opinskátt hvernig þeim líður. Fólk spyr og hefur meira að segja áhuga á að heyra hvernig gengur. En breytingaskeiðið?! Nei, nokkuð öruggt að það eru fáir sem opna sig um þá umræðu á vinnustað. Sem getur verið erfitt því þar með upplifir þessi hópur starfsfólks sig einangrað og án stuðnings. Enda þekking samstarfsfélaga lítil og oft engin. Mögulega gæti þetta þó breyst í framtíðinni. Til dæmis segir HBR frá konu í sinni grein, starfar sem ráðgjafi fyrir vinnustaði sem vilja efla fjölbreytileika í vinnustaðamenningu og ráðningum starfsfólks. Í þeim efnum er ekki aðeins tekið tillit til aldurs, kyns, kynhneigðar, trúar, þjóðernis og svo framvegis, heldur einnig það að viss hópur starfsfólks er á þeim aldri að mjög líklega er viðkomandi starfsmaður að fást við einhver einkenni breytingaskeiðsins. Til dæmis með því að opna umræðuna og efla meðvitund vinnustaða og samstarfsteyma um að breytingarskeiðið er eitt af staðreyndum lífsins. Þótt við séum ekkert endilega að opinbera það. En það að átta sig á því að það er til staðar, getur strax verið framfaraskref og gert okkur betri í að skilja hvort annað og sýna samkennd. Er framkvæmdastjórinn þinn eða einhver annar samstarfsfélagi að sýna einkenni breytingaskeiðsins? Ef já, í hverju felast þau einkenni? Getur þú sett þig í hans/hennar spor? Hvað veistu um einkenni breytingaskeiðs karla og kvenna?
Góðu ráðin Vinnustaðamenning Vinnustaðurinn Vinnumarkaður Stjórnun Heilsa Tengdar fréttir Einkenni algengra aldursfordóma á vinnustöðum Aldursfordómar hafa orðið nokkuð undir í umræðum síðustu ára um fordóma á vinnustöðum og forvarnir gegn þeim. Meira er rætt um aðgerðir og forvarnir gegn kynfordómum, kynvitund, kynhneigð, þjóðerni og trú. 8. desember 2020 07:00 Einkenni og afleiðingar fitufordóma á vinnustöðum Getur verið að þú haldir um margt fólk í ofþyngd að það séu hálfgerðir letingjar? Eða að viðkomandi sé ekkert rosalega klár? Ertu með yfirlýsingar um að fólk í ofþyngd sé með litla sjálfstjórn og almennt ekki hraust? Finnst þér fólk í ofþyngd minna spennandi í ásýnd og útliti? 16. desember 2020 07:01 Sjálfsmyndin oft erfið stjórnendum og hálauna fólki Kanntu að gera skil á milli þín og vinnunnar? Eða byggir sjálfsmatið þitt á stöðugildinu sem þú sinnir í dag? Að starfsferillinn hafi í raun yfirtekið sjálfsmyndina er staða sem margir eru í, en oft óafvitandi. 12. febrúar 2021 07:01 Á sextugsaldri í atvinnuleit: Þrjú góð ráð Fólk á sextugsaldri í atvinnuleit þarf að gæta þess að ferilskráin þeirra sé ekki lengri en ein til tvær A4 síður þótt starfsreynslan sé mikil. Þá er um að gera að nýta sér samfélagsmiðlana eins og unga fólkið gerir. 24. ágúst 2020 09:00 Mest lesið Kosningapróf Viðskiptaráðs: Mikil andstaða við sölu á Landsvirkjun Viðskipti innlent EX90 sló í gegn á frumsýningu hjá Brimborg Samstarf Fengu ekki að tjá sig og sektin helminguð Neytendur Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Atvinnulíf Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Atvinnulíf Vona að Musk takmarki tolla Trumps Viðskipti erlent Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Atvinnulíf ASÍ fordæmir hækkun vaxta og Þórhallur sendi bankanum bréf Neytendur Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Atvinnulíf Máttu ekki fullyrða að eldsneytið væri kolefnisjafnað Neytendur Fleiri fréttir Velgengni í New York: „Mér finnst ég ekkert hafa verið hér mjög lengi“ Magga í Pfaff: „Ég man meira að segja hvar fyrsti kossinn var“ Fær nokkuð jákvæð viðbrögð þegar hann vandar sig í eldhúsinu Dagatalsmenningin: Rosa töff að vera með yfirbókaða dagskrá Vogue og forsetafrúin kveiktu strax en íslenski vinnumarkaðurinn með hindranir Inngildingin: „Íslenska töluð með hreim er samt íslenska“ Dæmi: „Tvær konur geta ekki unnið saman því einu sinni áttu þær sama kærasta“ „Unglingsárin voru kannski ekki mín heppilegustu ár“ „Pólitíkin er dugleg í þessu en einkageirinn kann þetta ekki nógu vel“ Að byggja upp vinnustað sem hræðist ekki breytingar Stærðin skiptir ekki máli Ólafur Ingi: „Ég er kostuð eiginkona“ Einróma niðurstaða að Hörður sé eins og Kristján í Frozen „Reglugerðin tekur gildi hvort sem menn hafa þetta hugrekki eða ekki“ Allt í steik: Samtalið við yfirmanninn „Okkur langar til að búa til nýja tegund af bjórmenningu“ „Eitthvað við kvöldin og nóttina sem ég heillast af“ Dýrara að gera ekkert: „Erum öll að pissa í sömu laugina“ Úrelt kerfi: „Síðan kom bara einhver bíll og tæmdi allt“ Sorp: Fólk að hoppa niður plastið í tunnunum til að þjappa því „Ekkert ósvipaður leikur og menn léku í bönkunum fyrir bankahrun“ „Fyrsta verk er án gríns að fá mér lýsi og tékka á Vísi“ Kosningaspenna á vinnustöðum og rifrildi um pólitík Sif Jakobs: „Ekta demantar eru nú einfaldlega ræktaðir“ „Hörðustu samningaviðræðurnar voru við yngsta fólkið Eitraður starfsmaður og góð ráð „Enginn kvartað yfir því þegar ég hef skúrað“ Ekki trompast við fólk í vinnu eða á fundum „Síðan kemur í ljós að við erum í gjörólíkum störfum“ „Opinberi geirinn er að breytast og þar þarf mikinn fjölda verkefnastjóra“ Sjá meira
Einkenni algengra aldursfordóma á vinnustöðum Aldursfordómar hafa orðið nokkuð undir í umræðum síðustu ára um fordóma á vinnustöðum og forvarnir gegn þeim. Meira er rætt um aðgerðir og forvarnir gegn kynfordómum, kynvitund, kynhneigð, þjóðerni og trú. 8. desember 2020 07:00
Einkenni og afleiðingar fitufordóma á vinnustöðum Getur verið að þú haldir um margt fólk í ofþyngd að það séu hálfgerðir letingjar? Eða að viðkomandi sé ekkert rosalega klár? Ertu með yfirlýsingar um að fólk í ofþyngd sé með litla sjálfstjórn og almennt ekki hraust? Finnst þér fólk í ofþyngd minna spennandi í ásýnd og útliti? 16. desember 2020 07:01
Sjálfsmyndin oft erfið stjórnendum og hálauna fólki Kanntu að gera skil á milli þín og vinnunnar? Eða byggir sjálfsmatið þitt á stöðugildinu sem þú sinnir í dag? Að starfsferillinn hafi í raun yfirtekið sjálfsmyndina er staða sem margir eru í, en oft óafvitandi. 12. febrúar 2021 07:01
Á sextugsaldri í atvinnuleit: Þrjú góð ráð Fólk á sextugsaldri í atvinnuleit þarf að gæta þess að ferilskráin þeirra sé ekki lengri en ein til tvær A4 síður þótt starfsreynslan sé mikil. Þá er um að gera að nýta sér samfélagsmiðlana eins og unga fólkið gerir. 24. ágúst 2020 09:00