Hugverk eru heimsins gæfa Pétur Vilhjálmsson skrifar 16. maí 2020 09:00 Í óvissunni og umrótinu sem hafa einkennt heimsbyggðina síðustu mánuði felast ýmis tækifæri. Öll höfum við fylgst með því hvernig ástandið hefur kallað fram nýjar hugmyndir, flýtt fyrir margs konar þróun og kannski öðru fremur sýnt okkur hvers maðurinn er megnugur frammi fyrir bráðavanda. Fyrir okkur sem lifum og hrærumst með einum eða öðrum hætti í heimi hugvits og hugverka hefur verið aðdáunarvert að fylgjast með því hvernig starfsfólk heilbrigðiskerfisins og Íslenskrar erfðagreiningar hefur með þekkingu sinni, reynslu og notkun fremstu tæknilausna, unnið kraftaverk í baráttunni við Covid-19. Það var einnig mjög ánægjulegt að sjá hvernig stoðtækjafyrirtækið Össur nýtti sinn slagkraft, reynslu í nýsköpun og hugvit starfsfólks til að útbúa hylki til að flytja smitaða einstaklinga með öruggum hætti á milli staða. Heilbrigðisfyrirtækið Sidekick lagði einnig til tæknilausn sem einfaldar heilbrigðisyfirvöldum að fylgjast með heilsu smitaðra einstaklinga í einangrun. Þá tókst fjölmörgum fyrirtækjum, skólum og opinberum stofnunum með undraverðum hætti að færa þjónustu sína yfir á rafrænt form og í heimahús á nokkrum dögum. Ekkert af þessu hefði verið mögulegt nema einmitt vegna þeirra tækniframfara sem hugvit og nýsköpun hafa fært okkur. Fyrstu viðbrögð okkar á Hugverkastofunni við fyrirvaralítilli lokun samfélagsins voru að ástandið gæti dregið verulega úr fjölda umsókna um skráningu hugverka hér landi. Að krafturinn færi úr fólki og fyrirtækjum, a.m.k. um stund. Einn af mælikvörðunum á nýsköpun er einmitt hversu margar umsóknir eru lagðar inn um skráningu hönnunar, vörumerkja og einkaleyfa á tæknilegum uppfinningum. Enn sem komið er virðast þessar áhyggjur hafa verið óþarfar. Þvert á þær höfum við orðið vör við aukinn áhuga og kraft. Sem dæmi má nefna að umsóknir um skráningu íslenskra vörumerkja voru fleiri í mars og apríl en mánuðina tvo á undan og raunar líka fleiri en í mars og apríl 2019. Áhugavert er að umtalsverður hluti umsókna um skráningu vörumerkja er frá aðilum sem þjónusta ferðamenn með einum eða öðrum hætti. Þá hefur verið vöxtur hér á landi í fjölda skráninga á hugverkum í eigu erlendra aðila í samanburði við síðasta ár. Að sama skapi höfum við upplifað umtalsverða aukningu í fjölda fyrirspurna um hvernig væri best að tryggja réttindi á hugverkum. Eins og áður sagði felast ýmis tækifæri í óvissu og umróti og okkar samskipti við fólkið og fyrirtækin í landinu síðustu mánuði gefa tilefni til bjartsýni. Í þessu samhengi er rétt að nefna að viðbrögð ríkisstjórnarinnar, sem hefur ákveðið að styðja myndarlega við nýsköpun sem sókn inn í framtíðina, eru ekki bara virðingarverð heldur skynsamleg og lýsa jákvæðni og framsýni því nýsköpun og hugvit eru leiðin út úr vandanum, bæði til skemmri og lengri tíma. Sagan segir okkur að nýsköpun er sjaldan jafn sterk og áberandi og þegar fólk setur allan sinn mátt í að rísa upp úr óvissu og umróti. Nýr vandi kallar á nýja hugsun og lausnir og opnar ný tækifæri. Þó mörg fyrirtæki rói sannarlega lífróður og margir eigi um sárt að binda, getur tímabundin niðursveifla skapað svigrúm til stefnumótunar og endurhugsunar. Svo virðist sem einhver fyrirtæki hafi nýtt tíma síðustu vikna til þess að rýna sín hugverkamál og ákveðið að sækja um skráningu á vörumerkjum sem hafa verið lengi í notkun. Það er nefnilega mikilvægt að hafa í huga að þegar vel tekst til geta vörumerki og önnur hugverk verið verðmætustu eignir fyrirtækja. Eignir sem geta gengið kaupum og sölum og má leigja eða veðsetja eins og hverja aðra eign. Eignir sem fjárfestar og lánastofnanir líta til við ákvarðanatöku. Fjölmörg þeirra vörumerkja sem við höfum tekið við á þessum óvissutímum eru hins vegar ný og ramma ágætlega inn kraft og þrautseigju fólks og fyrirtækja. Með nýjum hugverkum sem verða til á næstu misserum felst einmitt sannfæringin um að landið rís fyrr en síðar. Höfundur er sviðsstjóri hjá Hugverkastofunni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Höfundaréttur Nýsköpun Mest lesið Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson Skoðun Hvaða aukna aðgengi, Willum Þór? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Umræða á villigötum Diljá Matthíasardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Billy bókahilla og börnin mín Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Á að banna rauða jólasveininn? Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Er skárra að kasta upp um dómsniðurstöðuna en að dómarinn dæmi? Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Píratar hafa metnaðarfyllstu umhverfis- og loftslagsstefnuna Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Svör við atvinnuumsóknum – Ákall til atvinnurekenda Valgerður Rut Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umræða á villigötum Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Treystir þú konum? Hópur 72 kvenna úr sex stjórnmálaflokkum skrifar Skoðun Eigum við ekki bara að klára þetta Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Löggilding iðngreina stuðlar að auknum gæðum og öryggi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Draumalandið Björn Þorláksson skrifar Skoðun Að vera ung kona á Íslandi árið 2024 Eden Ósk Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónusta og orkuvinnsla fara vel saman Guðmundur Finnbogason skrifar Skoðun Hvaða aukna aðgengi, Willum Þór? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Hvers vegna skortir hjúkrunarrými á Íslandi? Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Þegar Vestfjörðum gengur vel, gengur Íslandi vel Jón Páll Hreinsson skrifar Skoðun Ummæli borgarstjóra og óbragð í munni Kristín Björnsdóttir skrifar Skoðun Þegar að nauðsynjar snúast um viðskipti Davíð Routley skrifar Skoðun Grasker mannréttinda á degi hinna framliðnu Anna Kristín Jensdóttir skrifar Skoðun Sköpun er efnahagsmál: Tími fyrir öðruvísi nálgun Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann skrifar Skoðun Máttur orðanna: Breyting á orðavali getur breytt hugarfarinu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Fræðsluskylda í stað skólaskyldu Eldur Smári Kristinsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þetta lítur ekki vel út Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Græðgin er komin út fyrir öll mörk Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Glæðing vonar - ekki hjúkrunargreiningin Karen Ósk Björnsdóttir skrifar Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar Skoðun 60% landsmanna á móti vopnakaupunum Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar Sjá meira
Í óvissunni og umrótinu sem hafa einkennt heimsbyggðina síðustu mánuði felast ýmis tækifæri. Öll höfum við fylgst með því hvernig ástandið hefur kallað fram nýjar hugmyndir, flýtt fyrir margs konar þróun og kannski öðru fremur sýnt okkur hvers maðurinn er megnugur frammi fyrir bráðavanda. Fyrir okkur sem lifum og hrærumst með einum eða öðrum hætti í heimi hugvits og hugverka hefur verið aðdáunarvert að fylgjast með því hvernig starfsfólk heilbrigðiskerfisins og Íslenskrar erfðagreiningar hefur með þekkingu sinni, reynslu og notkun fremstu tæknilausna, unnið kraftaverk í baráttunni við Covid-19. Það var einnig mjög ánægjulegt að sjá hvernig stoðtækjafyrirtækið Össur nýtti sinn slagkraft, reynslu í nýsköpun og hugvit starfsfólks til að útbúa hylki til að flytja smitaða einstaklinga með öruggum hætti á milli staða. Heilbrigðisfyrirtækið Sidekick lagði einnig til tæknilausn sem einfaldar heilbrigðisyfirvöldum að fylgjast með heilsu smitaðra einstaklinga í einangrun. Þá tókst fjölmörgum fyrirtækjum, skólum og opinberum stofnunum með undraverðum hætti að færa þjónustu sína yfir á rafrænt form og í heimahús á nokkrum dögum. Ekkert af þessu hefði verið mögulegt nema einmitt vegna þeirra tækniframfara sem hugvit og nýsköpun hafa fært okkur. Fyrstu viðbrögð okkar á Hugverkastofunni við fyrirvaralítilli lokun samfélagsins voru að ástandið gæti dregið verulega úr fjölda umsókna um skráningu hugverka hér landi. Að krafturinn færi úr fólki og fyrirtækjum, a.m.k. um stund. Einn af mælikvörðunum á nýsköpun er einmitt hversu margar umsóknir eru lagðar inn um skráningu hönnunar, vörumerkja og einkaleyfa á tæknilegum uppfinningum. Enn sem komið er virðast þessar áhyggjur hafa verið óþarfar. Þvert á þær höfum við orðið vör við aukinn áhuga og kraft. Sem dæmi má nefna að umsóknir um skráningu íslenskra vörumerkja voru fleiri í mars og apríl en mánuðina tvo á undan og raunar líka fleiri en í mars og apríl 2019. Áhugavert er að umtalsverður hluti umsókna um skráningu vörumerkja er frá aðilum sem þjónusta ferðamenn með einum eða öðrum hætti. Þá hefur verið vöxtur hér á landi í fjölda skráninga á hugverkum í eigu erlendra aðila í samanburði við síðasta ár. Að sama skapi höfum við upplifað umtalsverða aukningu í fjölda fyrirspurna um hvernig væri best að tryggja réttindi á hugverkum. Eins og áður sagði felast ýmis tækifæri í óvissu og umróti og okkar samskipti við fólkið og fyrirtækin í landinu síðustu mánuði gefa tilefni til bjartsýni. Í þessu samhengi er rétt að nefna að viðbrögð ríkisstjórnarinnar, sem hefur ákveðið að styðja myndarlega við nýsköpun sem sókn inn í framtíðina, eru ekki bara virðingarverð heldur skynsamleg og lýsa jákvæðni og framsýni því nýsköpun og hugvit eru leiðin út úr vandanum, bæði til skemmri og lengri tíma. Sagan segir okkur að nýsköpun er sjaldan jafn sterk og áberandi og þegar fólk setur allan sinn mátt í að rísa upp úr óvissu og umróti. Nýr vandi kallar á nýja hugsun og lausnir og opnar ný tækifæri. Þó mörg fyrirtæki rói sannarlega lífróður og margir eigi um sárt að binda, getur tímabundin niðursveifla skapað svigrúm til stefnumótunar og endurhugsunar. Svo virðist sem einhver fyrirtæki hafi nýtt tíma síðustu vikna til þess að rýna sín hugverkamál og ákveðið að sækja um skráningu á vörumerkjum sem hafa verið lengi í notkun. Það er nefnilega mikilvægt að hafa í huga að þegar vel tekst til geta vörumerki og önnur hugverk verið verðmætustu eignir fyrirtækja. Eignir sem geta gengið kaupum og sölum og má leigja eða veðsetja eins og hverja aðra eign. Eignir sem fjárfestar og lánastofnanir líta til við ákvarðanatöku. Fjölmörg þeirra vörumerkja sem við höfum tekið við á þessum óvissutímum eru hins vegar ný og ramma ágætlega inn kraft og þrautseigju fólks og fyrirtækja. Með nýjum hugverkum sem verða til á næstu misserum felst einmitt sannfæringin um að landið rís fyrr en síðar. Höfundur er sviðsstjóri hjá Hugverkastofunni.
Skoðun Er skárra að kasta upp um dómsniðurstöðuna en að dómarinn dæmi? Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Skoðun Píratar hafa metnaðarfyllstu umhverfis- og loftslagsstefnuna Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Löggilding iðngreina stuðlar að auknum gæðum og öryggi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar
Skoðun Ungt fólk er að missa trúna á stjórnmálum – og um leið á framtíðinni París Anna Bergmann skrifar
Skoðun Ríkisstjórn með útgjaldablæti er vandamál fyrir fólkið í landinu Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Heilbrigðiskerfið logar og er að hrynja: Þú áttir betra skilið Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun Væri ekki í lagi að gefa Sjálfstæðisflokknum, Framsóknarflokknum og Vinstri-grænum frí? Kjartan Eggertsson skrifar
Skoðun Glundroði Sjálfstæðisflokksins bitnar á hagstjórn og innviðum Árni Rúnar Þorvaldsson skrifar