Leitin að hamingjunni Arnar Sveinn Geirsson skrifar 6. febrúar 2019 09:00 Þegar ég var 11 ára gamall, nýbúinn að missa mömmu, hófst leitin að hamingjunni. Auðvitað hófst leitin ekki með markvissum hætti, en allt í einu var framtíðarsýnin gjörbreytt. Þegar maður er 11 ára gamall hefur maður ekki hugsað út í lífið án foreldra sinna sem höfðu verið til staðar fram að því. Að á einhverjum tímapunkti myndu þau ekki vera til staðar, en það í sjálfu sér er engin þörf á því heldur að 11 ára gamalt barn sé að hugsa út í það. En 11 ára gamalt barn sem hefur verið með foreldrum sínum alla tíð sér framtíðina líka með foreldrum sínum. Hamingjustundirnar á þessum aldri eru margar hverjar með foreldrunum og þeim sem standa manni næst, hvort sem það eru ferðalög eða bara kósýkvöld heima með nammi og skemmtilegri mynd. Þegar þetta breytist svo allt í einu að þá eðlilega breytist það sem maður sá fyrir sér. Þess vegna segi ég að leitin að hamingjunni hafi hafist. Leitin að nýju hamingjunni. Árin liðu og ég var þess fullviss að leitin gengi vel. Að ég væri að nálgast það að finna hamingjuna og þar með verða hamingjusamur að eilífu. Ég var í íþróttum og gekk vel, átti góða vini, gekk vel í skólanum, átti mér drauma og setti mér markmið. Ég horfði á þessa leit þannig að þegar ég myndi finna hamingjuna þá gæti ég ekki týnt henni. En alltaf voru þessar erfiðu tilfinningar að skjóta upp kollinum. Tilfinningar sem ég leit á sem vondar tilfinningar á þessum tíma. Óvelkomnar tilfinningar. Söknuður, sorg, leiði, reiði, samviskubit og fleira. Af hverju í ósköpunum? Hvernig gat það verið þegar mér fannst ég vera á hárréttri leið með að finna hamingjuna að mér gæti samt liðið svona illa? Ég skildi þetta ekki. Það benti allt til þess að ég ætti að vera búinn að finna hamingjuna eða allavega á réttri leið með að finna hana. Ég fór að efast um að ég myndi nokkurn tímann finna hamingjuna. Undanfarið hefur þetta orðið eins konar tískufyrirbæri, að finna hamingjuna. Það er komin svo mikil pressa á að allir séu hamingjusamir, alltaf, og við setjum líka sjálf þessa pressu á okkur. Nú er ég ekki að segja að það sé ekki gott að hafa það markmið að verða hamingjusamur, það er eitthvað sem allir ættu auðvitað að stefna að og flestir ef ekki allir sem vilja vera hamingjusamir. En ég hafði fyrirfram ákveðnar hugmyndir um hamingjuna, og eftir 15 ára leit að henni áttaði ég mig á því að ég var með ranghugmyndir. Við höfum mörg hver þessar fyrirfram ákveðnu hugmyndir um hamingjuna, að maður þurfi að tikka í ákveðin box og þegar búið er að tikka í þau öll, eða flest, þá ætti hamingjunni að vera náð. Þá ætti maður að hafa fundið hamingjuna. Rækta fjölskyldu og vini, mennta sig, ná sér í góða vinnu, eignast fjölskyldu, hreyfa sig og hugsa vel um sig. Þetta er ekki tæmandi listi, en dæmi um það sem margir telja sig þurfa að gera til þess að uppfylla skilyrði hamingjunnar. Ég taldi mig tikka í ansi mörg box, allt að því öll boxin sem skiptu mig máli. Ég sagði líka sjálfum mér að ég væri hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. En ég var það ekki. Og ég skildi það ekki. Ég skildi ekki af hverju í ósköpunum ég væri ekki hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. Það leiddi til þess að ég ímyndaði mér að það hlyti hreinlega eitthvað að vera að mér. Þetta væri nú bara eitthvað væl. Vanþakklæti. En það lagaði það samt ekkert. Það eina sem gerðist var að vanlíðanin óx. Ég átti að vera hamingjusamur, samkvæmt vel tikkuðum tékklista, en ég var það ekki og það var erfitt að kyngja þeirri staðreynd Hamingjan er ekki eitthvað sem maður leitar að, finnur og týnir aldrei aftur. Hamingjan er ekki vel tikkaður tékklisti. Tékklistar eru oft tæmandi. Þú veist hvað þú þarft að kaupa til þess að búa til kvöldmatinn. En þegar kemur að lífinu þá er tékklistinn ekki tæmandi. Stressið, kvíðinn, vanlíðanin og fleira eiga ekki endilega rætur sínar að rekja til þess sem þú ert að gera, heldur eru ræturnar oftast innra með okkur sjálfum. Eitthvað sem við höfum lent í og unnið illa úr eða alls ekki. Í flestum tilfellum breytir það engu máli þó að þú hættir að gera eitthvað sem þú heldur að sé að valda stressinu og kvíðanum. Ástandið getur skánað í stutta stund, en áður en þú veist af er allt orðið eins og það var. Af því að við höfum ekkert unnið í því sem raunverulega veldur vanlíðaninni. Við erum alltaf að fikta rétt í yfirborðinu, en þorum ekki að grafa niður á botninn. Auðvitað hjálpar það til að hugsa vel um sig, vera í góðri vinnu og í góðu sambandi við fjölskyldu og vini og allt hitt sem skiptir mann máli. En á endanum er það þannig að hamingjan kemur að innan. Hún kemur ekki nema við séum sjálf tilbúin í að vera hamingjusöm. Að innra með okkur sé friður til þess að takast á við það að vera hamingjusöm. Af því að það að vera hamingjusamur tekur á. Það tekur á af því að við þurfum að vinna fyrir því, af því að hamingjan er ekki bara bundin við veraldlega hluti eða tikkuð box á tékklistanum. Hún er bundin við okkur sjálf. Þannig hættum að einblína á tékklistann. Setjum fókusinn á það hvernig okkur líður, en ekki hvernig eitthvað á að láta okkur líða. Leiðum hugann að og einblínum á það sem er að gerast innra með okkur. Einbeitum okkur að vinnunni sem þarf til þess að vera hamingjusöm. Tékklistinn má vera þarna. Höfum hann endilega til staðar en gleymum því ekki að hann er ekki tæmandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Arnar Sveinn Geirsson Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Kvikmyndagerð á Íslandi: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Skoðun Kominn tími á öðruvísi stjórnmál Gísli Rafn Ólafsson skrifar Sjá meira
Þegar ég var 11 ára gamall, nýbúinn að missa mömmu, hófst leitin að hamingjunni. Auðvitað hófst leitin ekki með markvissum hætti, en allt í einu var framtíðarsýnin gjörbreytt. Þegar maður er 11 ára gamall hefur maður ekki hugsað út í lífið án foreldra sinna sem höfðu verið til staðar fram að því. Að á einhverjum tímapunkti myndu þau ekki vera til staðar, en það í sjálfu sér er engin þörf á því heldur að 11 ára gamalt barn sé að hugsa út í það. En 11 ára gamalt barn sem hefur verið með foreldrum sínum alla tíð sér framtíðina líka með foreldrum sínum. Hamingjustundirnar á þessum aldri eru margar hverjar með foreldrunum og þeim sem standa manni næst, hvort sem það eru ferðalög eða bara kósýkvöld heima með nammi og skemmtilegri mynd. Þegar þetta breytist svo allt í einu að þá eðlilega breytist það sem maður sá fyrir sér. Þess vegna segi ég að leitin að hamingjunni hafi hafist. Leitin að nýju hamingjunni. Árin liðu og ég var þess fullviss að leitin gengi vel. Að ég væri að nálgast það að finna hamingjuna og þar með verða hamingjusamur að eilífu. Ég var í íþróttum og gekk vel, átti góða vini, gekk vel í skólanum, átti mér drauma og setti mér markmið. Ég horfði á þessa leit þannig að þegar ég myndi finna hamingjuna þá gæti ég ekki týnt henni. En alltaf voru þessar erfiðu tilfinningar að skjóta upp kollinum. Tilfinningar sem ég leit á sem vondar tilfinningar á þessum tíma. Óvelkomnar tilfinningar. Söknuður, sorg, leiði, reiði, samviskubit og fleira. Af hverju í ósköpunum? Hvernig gat það verið þegar mér fannst ég vera á hárréttri leið með að finna hamingjuna að mér gæti samt liðið svona illa? Ég skildi þetta ekki. Það benti allt til þess að ég ætti að vera búinn að finna hamingjuna eða allavega á réttri leið með að finna hana. Ég fór að efast um að ég myndi nokkurn tímann finna hamingjuna. Undanfarið hefur þetta orðið eins konar tískufyrirbæri, að finna hamingjuna. Það er komin svo mikil pressa á að allir séu hamingjusamir, alltaf, og við setjum líka sjálf þessa pressu á okkur. Nú er ég ekki að segja að það sé ekki gott að hafa það markmið að verða hamingjusamur, það er eitthvað sem allir ættu auðvitað að stefna að og flestir ef ekki allir sem vilja vera hamingjusamir. En ég hafði fyrirfram ákveðnar hugmyndir um hamingjuna, og eftir 15 ára leit að henni áttaði ég mig á því að ég var með ranghugmyndir. Við höfum mörg hver þessar fyrirfram ákveðnu hugmyndir um hamingjuna, að maður þurfi að tikka í ákveðin box og þegar búið er að tikka í þau öll, eða flest, þá ætti hamingjunni að vera náð. Þá ætti maður að hafa fundið hamingjuna. Rækta fjölskyldu og vini, mennta sig, ná sér í góða vinnu, eignast fjölskyldu, hreyfa sig og hugsa vel um sig. Þetta er ekki tæmandi listi, en dæmi um það sem margir telja sig þurfa að gera til þess að uppfylla skilyrði hamingjunnar. Ég taldi mig tikka í ansi mörg box, allt að því öll boxin sem skiptu mig máli. Ég sagði líka sjálfum mér að ég væri hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. En ég var það ekki. Og ég skildi það ekki. Ég skildi ekki af hverju í ósköpunum ég væri ekki hamingjusamur. Af því að ég tikkaði í öll þessi box. Það leiddi til þess að ég ímyndaði mér að það hlyti hreinlega eitthvað að vera að mér. Þetta væri nú bara eitthvað væl. Vanþakklæti. En það lagaði það samt ekkert. Það eina sem gerðist var að vanlíðanin óx. Ég átti að vera hamingjusamur, samkvæmt vel tikkuðum tékklista, en ég var það ekki og það var erfitt að kyngja þeirri staðreynd Hamingjan er ekki eitthvað sem maður leitar að, finnur og týnir aldrei aftur. Hamingjan er ekki vel tikkaður tékklisti. Tékklistar eru oft tæmandi. Þú veist hvað þú þarft að kaupa til þess að búa til kvöldmatinn. En þegar kemur að lífinu þá er tékklistinn ekki tæmandi. Stressið, kvíðinn, vanlíðanin og fleira eiga ekki endilega rætur sínar að rekja til þess sem þú ert að gera, heldur eru ræturnar oftast innra með okkur sjálfum. Eitthvað sem við höfum lent í og unnið illa úr eða alls ekki. Í flestum tilfellum breytir það engu máli þó að þú hættir að gera eitthvað sem þú heldur að sé að valda stressinu og kvíðanum. Ástandið getur skánað í stutta stund, en áður en þú veist af er allt orðið eins og það var. Af því að við höfum ekkert unnið í því sem raunverulega veldur vanlíðaninni. Við erum alltaf að fikta rétt í yfirborðinu, en þorum ekki að grafa niður á botninn. Auðvitað hjálpar það til að hugsa vel um sig, vera í góðri vinnu og í góðu sambandi við fjölskyldu og vini og allt hitt sem skiptir mann máli. En á endanum er það þannig að hamingjan kemur að innan. Hún kemur ekki nema við séum sjálf tilbúin í að vera hamingjusöm. Að innra með okkur sé friður til þess að takast á við það að vera hamingjusöm. Af því að það að vera hamingjusamur tekur á. Það tekur á af því að við þurfum að vinna fyrir því, af því að hamingjan er ekki bara bundin við veraldlega hluti eða tikkuð box á tékklistanum. Hún er bundin við okkur sjálf. Þannig hættum að einblína á tékklistann. Setjum fókusinn á það hvernig okkur líður, en ekki hvernig eitthvað á að láta okkur líða. Leiðum hugann að og einblínum á það sem er að gerast innra með okkur. Einbeitum okkur að vinnunni sem þarf til þess að vera hamingjusöm. Tékklistinn má vera þarna. Höfum hann endilega til staðar en gleymum því ekki að hann er ekki tæmandi.
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar
Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun