Veðsettir þingmenn Þorvaldur Gylfason skrifar 1. mars 2018 07:00 Undangengin 50 ár, frá 1967 til 2017, voru að jafnaði framin fjöldamorð í Bandaríkjunum á fjögurra mánaða fresti. Fórnarlömbin, þau sem týndu lífi, voru átta að meðaltali í hverri árás, næstum 1.100 alls. Fjöldamorðum þar sem fórnarlömbin eru fjögur eða fleiri hefur fjölgað síðustu ár og hafa þau að undanförnu átt sér stað á tveggja mánaða fresti að jafnaði. Þrjú mannskæðustu fjöldamorð síðustu 50 ára hafa átt sér stað síðustu fimm mánuði. Þar féllu samtals 101 og er þá fjöldi særðra ekki talinn með. Og þá eru ótalin hin hversdagslegri morðin sem í Bandaríkjunum eru fimm sinnum fleiri miðað við mannfjölda en í Evrópu. Morðin eru fimm á ári á hverja 100.000 íbúa vestra á móti einu morði á ári á hverja 100.000 íbúa í Evrópu og á Íslandi skv. samantekt Alþjóðabankans. Samt hefur morðum í Bandaríkjunum fækkað um 10% frá aldamótum. Hvaða þjóðir skyldu fremja flest morð? Það eru Salvadorar (109 morð á hverja 100.000 íbúa 2015) og Hondúrar (64). Þá kemur Venesúela (57). Kaninn með sín fimm morð á hverja 100.000 íbúa stendur langt að baki Grænlendingum (12) og Rússum (11).Engin rök hagga þeim Allir vita að tíð morð í Bandaríkjunum stafa fyrst og fremst af rangsleitinni byssulöggjöf sem á engan sinn líka í Evrópu eða Kanada. Bandarískur almenningur kallar eftir breytingum á byssulöggjöfinni en samt stendur hún óbreytt mann fram af manni. Ekki nóg með það. Trump forseti lét það verða eitt sitt fyrsta verk í embætti að nema úr gildi takmarkanir sem Obama forseti hafði lagt við byssukaupum geðsjúkra. Hvers vegna? Svarið blasir við. Bandaríska Byssuvinafélagið (e. National Rifle Association) eys fé í þingmenn, einkum repúblikana, bæði ljóst og leynt. Engin rök, engar tölur fá haggað stuðningi veðsettra þingmanna við óbreytta löggjöf um skotvopnaeign og eftirlit. Þeir bregðast við fjöldamorðunum með bænahaldi og með því að leggja til aukinn vopnaburð í skólum og víðar. Skoðum tölurnar. Tíu öldungadeildarþingmenn repúblikana hafa mörg undangengin ár hver fyrir sig þegið frá þrem upp í sjö milljónir dala frá Byssuvinafélaginu beint eða óbeint. Það gerir um 300 til 700 milljónir króna á hvern þessara þingmanna. Aðrir þiggja minna. Sami vandi herjar á fulltrúadeildina og fylkisþingin 50. Flestir þingmenn reyna að breiða yfir þessi fjárhagstengsl, en Trump forseti flaggar þeim. Hann sagði á opnum fundi félagsins fyrir kosningarnar 2016: „Þið stóðuð með mér og ég mun standa með ykkur.“ Við bætast framlög einstakra byssuvina til þingmanna og vina þeirra og velunnara. Þingmenn sniðganga lög með því að vísa févana kjósendum sem til þeirra leita til örlátra nafnlausra byssuvina.Hingað heim: Sama saga Áþekkur vandi er uppi hér heima. Engin rök, engin tölfræði, engar áhyggjur af lýðræði eða velsæmi fá haggað sérhagsmunaþjónkun meiri hluta Alþingis í fiskveiðistjórnarmálinu jafnvel þótt 83% kjósenda hafi lýst því yfir í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012 að binda þurfi í nýrri stjórnarskrá ákvæði um að auðlindin í hafinu er sameign þjóðarinnar með sama hætti og olían í lögsögu Noregs er óskoruð þjóðareign. Þingmenn fást ekki til að hlýða þessu kalli kjósenda og virðast fúsir til að kosta til nánast hverju sem er til að styggja ekki útvegsmenn enda styrkja þeir stjórnmálaflokkana ríkulega, einkum Sjálfstæðisflokkinn og Framsókn. Þetta er nærtækasta skýringin á framferði Alþingis í stjórnarskrármálinu. Alþingi nýtur trausts 22% kjósenda skv. könnun Gallups, næsti bær við Fjármálaeftirlitið (19%). Ísland dregst hratt niður eftir alþjóðlegum listum um lýðræði og velsæmi. Freedom House hefur undangengin ár lækkað lýðræðiseinkunn Íslands úr 100 í 95. Transparency International hefur með líku lagi lækkað spillingareinkunn Íslands úr 97 fyrir 2005 í 77 fyrir 2017 borið saman við 84 til 88 í Danmörku, Finnlandi, Noregi og Svíþjóð og 75 í Bandaríkjunum. Aðrar vísbendingar hníga í sömu átt.Nú er komið nóg Allt er þetta á sömu bókina lært. Forusta þingsins reynir jafnvel að breiða yfir meint misferli í þinginu sjálfu. Alþingismenn halda áfram að berja höfðinu við steininn eins og þeir skeyti hvorki um skömm né heiður – nú undir virkri forustu Vinstri hreyfingarinnar – Græns framboðs. Vanmegnugir stjórnarandstæðingar innan þings og utan malda í móinn, en allt kemur fyrir ekki. Við það verður ekki lengur unað. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorvaldur Gylfason Mest lesið Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir Skoðun Skoðun Skoðun 11 ástæður fyrir því að kjósa Pírata Baldur Karl Magnússon skrifar Skoðun Misskilin mannúð í hælisleitendamálum Nanna Margrét Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar Skoðun „Útlendingar“ og „þetta fólk“ Jasmina Vajzović Crnac skrifar Skoðun Erum við ekki betri en Talibanar? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar Skoðun Lyftistöng fyrir samfélagið Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Stöndum með ungu fólki og fjölskyldum Ragna Sigurðardóttir,Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrælakistur samtímans? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar vímuefnavandinn? Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Hægri menn vega að heilbrigðiskerfinu Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Jæja, ræðum þá þetta dásamlega Evrópusamband Haraldur Ólafsson skrifar Skoðun Kvikmyndagerð á Íslandi: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Sigurður Ingi og óverðtryggingin Hjalti Þórisson skrifar Skoðun Varnarveggur gegn vonbrigðum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins vill efla byggð um land allt! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Gekk ég yfir sjó og land og ríkisstofnanir líka Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar Skoðun Skilum skömminni Elín Birna Olsen skrifar Skoðun Reynir Samband sveitarfélaga að spilla gerð kennarasamninga? Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Hefur sálfræðileg meðferð áhrif á líkamlegt heilbrigði? Rúnar Helgi Andrason skrifar Skoðun Vaxtahækkanir og brotið traust - hver ber ábyrgð? Sandra B. Franks skrifar Skoðun Rödd friðar þarf að hljóma skærar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Af skynsemi Vegagerðarinnar Magnús Rannver Rafnsson skrifar Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar Skoðun Nýtt fangelsi – fyrir öruggara samfélag Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar Skoðun Ærin verkefni næstu ár Ásbjörg Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Undangengin 50 ár, frá 1967 til 2017, voru að jafnaði framin fjöldamorð í Bandaríkjunum á fjögurra mánaða fresti. Fórnarlömbin, þau sem týndu lífi, voru átta að meðaltali í hverri árás, næstum 1.100 alls. Fjöldamorðum þar sem fórnarlömbin eru fjögur eða fleiri hefur fjölgað síðustu ár og hafa þau að undanförnu átt sér stað á tveggja mánaða fresti að jafnaði. Þrjú mannskæðustu fjöldamorð síðustu 50 ára hafa átt sér stað síðustu fimm mánuði. Þar féllu samtals 101 og er þá fjöldi særðra ekki talinn með. Og þá eru ótalin hin hversdagslegri morðin sem í Bandaríkjunum eru fimm sinnum fleiri miðað við mannfjölda en í Evrópu. Morðin eru fimm á ári á hverja 100.000 íbúa vestra á móti einu morði á ári á hverja 100.000 íbúa í Evrópu og á Íslandi skv. samantekt Alþjóðabankans. Samt hefur morðum í Bandaríkjunum fækkað um 10% frá aldamótum. Hvaða þjóðir skyldu fremja flest morð? Það eru Salvadorar (109 morð á hverja 100.000 íbúa 2015) og Hondúrar (64). Þá kemur Venesúela (57). Kaninn með sín fimm morð á hverja 100.000 íbúa stendur langt að baki Grænlendingum (12) og Rússum (11).Engin rök hagga þeim Allir vita að tíð morð í Bandaríkjunum stafa fyrst og fremst af rangsleitinni byssulöggjöf sem á engan sinn líka í Evrópu eða Kanada. Bandarískur almenningur kallar eftir breytingum á byssulöggjöfinni en samt stendur hún óbreytt mann fram af manni. Ekki nóg með það. Trump forseti lét það verða eitt sitt fyrsta verk í embætti að nema úr gildi takmarkanir sem Obama forseti hafði lagt við byssukaupum geðsjúkra. Hvers vegna? Svarið blasir við. Bandaríska Byssuvinafélagið (e. National Rifle Association) eys fé í þingmenn, einkum repúblikana, bæði ljóst og leynt. Engin rök, engar tölur fá haggað stuðningi veðsettra þingmanna við óbreytta löggjöf um skotvopnaeign og eftirlit. Þeir bregðast við fjöldamorðunum með bænahaldi og með því að leggja til aukinn vopnaburð í skólum og víðar. Skoðum tölurnar. Tíu öldungadeildarþingmenn repúblikana hafa mörg undangengin ár hver fyrir sig þegið frá þrem upp í sjö milljónir dala frá Byssuvinafélaginu beint eða óbeint. Það gerir um 300 til 700 milljónir króna á hvern þessara þingmanna. Aðrir þiggja minna. Sami vandi herjar á fulltrúadeildina og fylkisþingin 50. Flestir þingmenn reyna að breiða yfir þessi fjárhagstengsl, en Trump forseti flaggar þeim. Hann sagði á opnum fundi félagsins fyrir kosningarnar 2016: „Þið stóðuð með mér og ég mun standa með ykkur.“ Við bætast framlög einstakra byssuvina til þingmanna og vina þeirra og velunnara. Þingmenn sniðganga lög með því að vísa févana kjósendum sem til þeirra leita til örlátra nafnlausra byssuvina.Hingað heim: Sama saga Áþekkur vandi er uppi hér heima. Engin rök, engin tölfræði, engar áhyggjur af lýðræði eða velsæmi fá haggað sérhagsmunaþjónkun meiri hluta Alþingis í fiskveiðistjórnarmálinu jafnvel þótt 83% kjósenda hafi lýst því yfir í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012 að binda þurfi í nýrri stjórnarskrá ákvæði um að auðlindin í hafinu er sameign þjóðarinnar með sama hætti og olían í lögsögu Noregs er óskoruð þjóðareign. Þingmenn fást ekki til að hlýða þessu kalli kjósenda og virðast fúsir til að kosta til nánast hverju sem er til að styggja ekki útvegsmenn enda styrkja þeir stjórnmálaflokkana ríkulega, einkum Sjálfstæðisflokkinn og Framsókn. Þetta er nærtækasta skýringin á framferði Alþingis í stjórnarskrármálinu. Alþingi nýtur trausts 22% kjósenda skv. könnun Gallups, næsti bær við Fjármálaeftirlitið (19%). Ísland dregst hratt niður eftir alþjóðlegum listum um lýðræði og velsæmi. Freedom House hefur undangengin ár lækkað lýðræðiseinkunn Íslands úr 100 í 95. Transparency International hefur með líku lagi lækkað spillingareinkunn Íslands úr 97 fyrir 2005 í 77 fyrir 2017 borið saman við 84 til 88 í Danmörku, Finnlandi, Noregi og Svíþjóð og 75 í Bandaríkjunum. Aðrar vísbendingar hníga í sömu átt.Nú er komið nóg Allt er þetta á sömu bókina lært. Forusta þingsins reynir jafnvel að breiða yfir meint misferli í þinginu sjálfu. Alþingismenn halda áfram að berja höfðinu við steininn eins og þeir skeyti hvorki um skömm né heiður – nú undir virkri forustu Vinstri hreyfingarinnar – Græns framboðs. Vanmegnugir stjórnarandstæðingar innan þings og utan malda í móinn, en allt kemur fyrir ekki. Við það verður ekki lengur unað.
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Af hverju ég styð Samfylkinguna – og Hannes Sigurbjörn Jónsson Ásbjörn Þór Ásbjörnsson skrifar
Skoðun Barnaskapur Bjarna Ben; Fjölmargar þjóðir með meiri kaupmátt en við! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Getur þú fengið þá hjálp sem þú þarft ef andlega heilsan hrörnar? Sigurrós Eggertsdóttir skrifar
Skoðun Nýja stjórnarskráin — Alþingi rjúfi stöðnunina með stjórnlagaþingi Stjórn Stjórnarskrárfélagsins skrifar
Skoðun Ísland og orkuskiptin: Styðjum þróun á jarðhita og alþjóðlegt samstarf Ester Halldórsdóttir skrifar
Hvert er fóðrið til að skipulögð glæpastarfsemi geti þrifist hér á landi? Jú, villuráfandi stefnulaus ungmenni! Davíð Bergmann Skoðun