Er Alþingi okkar Trump? Þorvaldur Gylfason skrifar 8. febrúar 2018 07:00 Bandaríkjamenn standa nú frammi fyrir alvarlegum stjórnmálavanda heima fyrir.Fyrst Nixon … Upptökin má e.t.v. að einhverju leyti rekja til lögbrota Richards Nixon forseta sem náði kjöri 1968 eftir að Lyndon Johnson, sem hafði náð yfirburðakjöri 1964, gafst upp fyrir mótmælum gegn stríðinu í Víetnam og hætti við að bjóða sig fram til endurkjörs 1968. Johnson stillti sig um að láta ákæra Nixon fyrir landráð þar eð vitneskja hans um makk Nixons við Norður-Víetnama var fengin úr ólöglegum símahlerunum. Nixon var kjörinn forseti 1968 og endurkjörinn 1972. Hann var síðan ásamt mönnum sínum staðinn að lögbrotum sem leiddu til þess að hann hrökklaðist úr embætti 1974. Nixon sagði af sér þegar honum varð ljóst að demókratar sem höfðu meiri hluta í báðum deildum þingsins gátu fengið til liðs við sig nógu marga repúblikana í öldungadeildinni til að svipta Nixon embætti. Til þess þurfti þá sem nú einfaldan meiri hluta í fulltrúadeildinni og tvo þriðju hluta atkvæða í öldungadeildinni. Nixon vissi um a.m.k. ellefu öldungadeildarþingmenn úr eigin flokki sem litu mál hans líkum augum og demókratar. Það dugði til sakfellingar. Nixon sagði því af sér áður en til embættissviptingar kæmi.… síðan Trump Eftir þessa atburði tók samkomulagið milli repúblikana og demókrata að súrna. Sumir repúblikanar fylltust hefndarhug. Heiftin birtist m.a. í hatrammri baráttu repúblikana gegn Bill Clinton forseta 1992-2000. Hún gekk svo langt að fulltrúadeild þingsins samþykkti að svipta Clinton embætti fyrir ósannsögli um kvennamál en öldungadeildin sýknaði hann. Í þessu eitraða andrúmslofti gagnkvæmrar óvildar og tortryggni og lítils trausts kjósenda til þingsins áttust þau við í forsetakosningunum í fyrra Hillary Clinton fyrir hönd demókrata og Donald Trump fyrir repúblikana. Clinton fékk megna andúð repúblikana í arf frá bónda sínum; Trump hótaði henni jafnvel fangelsun kæmist hann til valda. Og demókratar hafa megna andúð á Trump forseta. Helztu fjölmiðlar gagnrýna hann harkalega og hann ræðst gegn þeim alla daga, kallar þá óvini ríkisins o.fl. Og nú tekur steininn úr þegar forsetinn reynir að grafa undan alríkislögreglunni FBI að því er virðist til að aftra rannsókn sérstaks saksóknara á meintum tengslum Rússa við menn Trumps og Trump sjálfan, m.a. grunsemdir um leynimakk við Rússa um afnám viðskiptaþvingana sem þingið hafði ákveðið. Leynimakk við óvininn hljómar eins og bergmál frá fyrri tíð.Trump á Alþingi Trump er m.a. sakaður um að grafa undan lýðræði. Vandinn sem bandarískir lýðræðissinnar standa frammi fyrir er þessi: Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörinn forseti grefur svo undan lýðræði að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Eiga menn að láta sér nægja að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Margir segja nei, við verðum að reyna að koma forsetanum frá sem fyrst enda leyfir stjórnarskráin það eins og dæmi Nixons vitnar um. Íslenzkir lýðræðissinnar standa nú frammi fyrir áþekkum vanda. Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörið Alþingi grefur svo undan lýðræði í landinu að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Alþingi heldur áfram að vanvirða niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar 2012 um nýja stjórnarskrá og skýlir sér við þann verknað bak við ákvæði sem danskur einvaldskóngur setti í núgildandi stjórnarskrá til að torvelda breytingar á henni. Ísland telst ekki lengur óskorað lýðræðisríki skv. erlendum vísitölum. Spillingin æðir áfram. Alþingi hefur nú þrisvar í röð verið kosið skv. kosningalögum sem kjósendur höfnuðu í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012 auk þess sem sýslumaður nátengdur Sjálfstæðisflokknum lagði lögbann rétt fyrir síðustu kosningar á fréttir sem komu Sjálfstæðisflokknum illa. Lögbannið reyndist ólöglegt. Þetta kallast skríðandi fasismi. Lögbannið stendur enn. Eiga menn bara að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Eða eiga menn að leita leiða til að knýja fram uppskipun með sem allra stytztu millibili þar til Alþingi bætir ráð sitt? Eru meint afbrot stjórnmálamanna og erindreka þeirra annars eðlis en önnur lögbrot? Á að dæma um þau í kjörklefanum frekar en í réttarsölum? Nv. dómsmálaráðherra virðist líta svo á. Hún hafnar dómi Hæstaréttar þess efnis að hún hafi brotið lög með þeim rökum að hún hafi náð endurkjöri eftir að brotið komst í hámæli. Viðhorf hennar og annarra sem eru sama sinnis grafa undan réttarvitund í samfélaginu og undan réttarríkinu. Skemmdin breiðist út. Alþingi ögrar bæði lýðræðinu og réttarríkinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þorvaldur Gylfason Mest lesið Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson Skoðun Skoðun Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Sjá meira
Bandaríkjamenn standa nú frammi fyrir alvarlegum stjórnmálavanda heima fyrir.Fyrst Nixon … Upptökin má e.t.v. að einhverju leyti rekja til lögbrota Richards Nixon forseta sem náði kjöri 1968 eftir að Lyndon Johnson, sem hafði náð yfirburðakjöri 1964, gafst upp fyrir mótmælum gegn stríðinu í Víetnam og hætti við að bjóða sig fram til endurkjörs 1968. Johnson stillti sig um að láta ákæra Nixon fyrir landráð þar eð vitneskja hans um makk Nixons við Norður-Víetnama var fengin úr ólöglegum símahlerunum. Nixon var kjörinn forseti 1968 og endurkjörinn 1972. Hann var síðan ásamt mönnum sínum staðinn að lögbrotum sem leiddu til þess að hann hrökklaðist úr embætti 1974. Nixon sagði af sér þegar honum varð ljóst að demókratar sem höfðu meiri hluta í báðum deildum þingsins gátu fengið til liðs við sig nógu marga repúblikana í öldungadeildinni til að svipta Nixon embætti. Til þess þurfti þá sem nú einfaldan meiri hluta í fulltrúadeildinni og tvo þriðju hluta atkvæða í öldungadeildinni. Nixon vissi um a.m.k. ellefu öldungadeildarþingmenn úr eigin flokki sem litu mál hans líkum augum og demókratar. Það dugði til sakfellingar. Nixon sagði því af sér áður en til embættissviptingar kæmi.… síðan Trump Eftir þessa atburði tók samkomulagið milli repúblikana og demókrata að súrna. Sumir repúblikanar fylltust hefndarhug. Heiftin birtist m.a. í hatrammri baráttu repúblikana gegn Bill Clinton forseta 1992-2000. Hún gekk svo langt að fulltrúadeild þingsins samþykkti að svipta Clinton embætti fyrir ósannsögli um kvennamál en öldungadeildin sýknaði hann. Í þessu eitraða andrúmslofti gagnkvæmrar óvildar og tortryggni og lítils trausts kjósenda til þingsins áttust þau við í forsetakosningunum í fyrra Hillary Clinton fyrir hönd demókrata og Donald Trump fyrir repúblikana. Clinton fékk megna andúð repúblikana í arf frá bónda sínum; Trump hótaði henni jafnvel fangelsun kæmist hann til valda. Og demókratar hafa megna andúð á Trump forseta. Helztu fjölmiðlar gagnrýna hann harkalega og hann ræðst gegn þeim alla daga, kallar þá óvini ríkisins o.fl. Og nú tekur steininn úr þegar forsetinn reynir að grafa undan alríkislögreglunni FBI að því er virðist til að aftra rannsókn sérstaks saksóknara á meintum tengslum Rússa við menn Trumps og Trump sjálfan, m.a. grunsemdir um leynimakk við Rússa um afnám viðskiptaþvingana sem þingið hafði ákveðið. Leynimakk við óvininn hljómar eins og bergmál frá fyrri tíð.Trump á Alþingi Trump er m.a. sakaður um að grafa undan lýðræði. Vandinn sem bandarískir lýðræðissinnar standa frammi fyrir er þessi: Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörinn forseti grefur svo undan lýðræði að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Eiga menn að láta sér nægja að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Margir segja nei, við verðum að reyna að koma forsetanum frá sem fyrst enda leyfir stjórnarskráin það eins og dæmi Nixons vitnar um. Íslenzkir lýðræðissinnar standa nú frammi fyrir áþekkum vanda. Hvað er til bragðs að taka þegar lýðræðislega kjörið Alþingi grefur svo undan lýðræði í landinu að álit landsins hefur laskazt stórlega? Vitnisburðirnir hrannast upp. Alþingi heldur áfram að vanvirða niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðslunnar 2012 um nýja stjórnarskrá og skýlir sér við þann verknað bak við ákvæði sem danskur einvaldskóngur setti í núgildandi stjórnarskrá til að torvelda breytingar á henni. Ísland telst ekki lengur óskorað lýðræðisríki skv. erlendum vísitölum. Spillingin æðir áfram. Alþingi hefur nú þrisvar í röð verið kosið skv. kosningalögum sem kjósendur höfnuðu í þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012 auk þess sem sýslumaður nátengdur Sjálfstæðisflokknum lagði lögbann rétt fyrir síðustu kosningar á fréttir sem komu Sjálfstæðisflokknum illa. Lögbannið reyndist ólöglegt. Þetta kallast skríðandi fasismi. Lögbannið stendur enn. Eiga menn bara að bíða næstu kosninga og leyfa skemmdinni að breiðast út? Eða eiga menn að leita leiða til að knýja fram uppskipun með sem allra stytztu millibili þar til Alþingi bætir ráð sitt? Eru meint afbrot stjórnmálamanna og erindreka þeirra annars eðlis en önnur lögbrot? Á að dæma um þau í kjörklefanum frekar en í réttarsölum? Nv. dómsmálaráðherra virðist líta svo á. Hún hafnar dómi Hæstaréttar þess efnis að hún hafi brotið lög með þeim rökum að hún hafi náð endurkjöri eftir að brotið komst í hámæli. Viðhorf hennar og annarra sem eru sama sinnis grafa undan réttarvitund í samfélaginu og undan réttarríkinu. Skemmdin breiðist út. Alþingi ögrar bæði lýðræðinu og réttarríkinu.
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun