Bæði umhverfisvænt og hagkvæmt að halda hænur heima hjá sér Tryggvi Páll Tryggvason skrifar 29. nóvember 2016 13:30 Sigurvin Jónsson og hænsnakofinn sem hann útbjó fyrir hænurnar sínar. Vísir/Sigurvin Jónsson. Það er ekki svo mikið mál að halda hænur heima hjá sér segir Sigurvin Jónsson, fyrrum hænsnahaldari. Hann var með hænur í garðinum hjá sér í fimm ár og eggjaframleiðslan var svo mikil að vinir og kunningjar nutu góðs af því. Í Kastljóss-þætti gærkvöldsins var blekkingarleikur Brúneggs ehf. sem framleiðir og selur egg undir vistvænum fána þrátt fyrir að hænur fyrirtækisins hafi búið við afar slæman kost afhjúpaður. Velta margir því ef til vill fyrir sér hvernig sé hægt að nálgast egg sem framleidd eru þar sem velferð dýranna er í hávegum höfð. Til eru ýmsar leiðir en ein af þeim er hreinlega að halda sínar eigin hænur en hver hæna getur gefið allt að 200 egg á ári, sé rétt haldið á spöðunum. „Þetta er mjög gaman og skemmtilegt fyrir krakkana,“ segir Sigurvin.Mynd/Sigurvin Jónsson Góður kofi lykilatriði Sigurvin, sem valinn var fyndnasti maður Íslands árið 2002 og kallar sig Fílinn, býr á Akureyri. Hann ákvað fyrir fimm árum að prófa að halda hænur í garðinum hjá sér. Hann byrjaði með nokkrar hænur og segir að það fyrsta sem þurfi að huga að sé að vera með góðan kofa. „Maður þarf að vera með sæmilegan kofa og það er talað um fjórar hænur á hvern fermetra,“ segir Sigurvin sem útbjó sinn kofa úr vörubrettum sem hann fyllti með ull og klæddi með krossviðarplötum. Því næst sé hægt að huga að því að koma með hænurnar heim. Sigurvin fékk hænurnar hjá kunningja sínum úr Svarfaðardal en meðal annars er hægt að kaupa hænur hjá Landnámshænunni. Hann segir að ekki hafi kostað mikið að fæða hænurnar. Hann hafi keypt 25 kílóa poka af fæði á um það bil þrjú þúsund krónur. Hver poki dugaði í mánuð en hænurnar borðuðu einnig matarafganga af heimili Sigurvins. „Alla matarafganga nema sítrusávexti og lauk,“ segir Sigurvin. „Þetta er mjög umhverfisvænt.“ Miklu meira en nóg af eggjum Hver hæna gefur að sögn Sigurvins um 200 egg á ári og þegar mest lét var hann með 14 hænur. Dugaði eggjaframleiðslan fyrir alla eggjaþörf Sigurvins og fjölskyldu og rúmlega það. „Ég lét vini og kunningja fá það sem er umfram það sem við þurftum að nota,“ segir Sigurvin sem reiknaði það út að miðað við fæðiskostnað og sparnað við eggjakaup væru hænurnar í raun að borga með sér. Sjá einnig: Landbúnaðarráðherra segir mál Brúneggja „mjög sjokkerandi“ Veturnir geta verið harðir á Íslandi og því lét Sigurvin setja upp hitakerfi í sínum kofa til þess að halda hita á hænunum yfir veturinn. Hænurnar þurfa auðvitað sitt plás og því er þessi kostur, að halda hænur, sjálfur aðeins í boði fyrir þá sem hafa aðgang að garði. Kofinn hans Sigurvin var ansi veglegur.Mynd/Sigurvin Jónsson „Þú ert ekki með þetta á svölunum,“ segir Sigurvin. Hann segir að svo lengi sem að menn séu ekki að halda hana séu ekki mikil læti í hænunum og því ættu nágrannar að ekki að finna mikið fyrir hænunum. Mismunandi eftir sveitarfélögum hvaða leyfi þarf Í flestum sveitarfélögum þarf leyfi til þess að halda hænur en mismunandi skilyrði eru í gildi eftir sveitarfélögum. Á Akureyri, þar sem Sigurvin býr þarf búfjárleyfi sem hægt er að fá að uppfyltum ákveðnum skilyrðum. Í Reykjavík er leyfilegt að halda fjórar hænur, á Egilsstöðum er hænsnahald leyfilegt en sækja þarf um leyfi til þess hjá sveitarfélaginu, það sama má segja um Árborg en hægt er að kanna hjá hverju sveitarfélagi hvaða reglur eru í gildi um hænsnahald. Nánari upplýsingar og gagnleg ráð um hænsnahald má nálgast á vef Landnámshæna.Í kjölfar umfjöllunar Kastljóss í gærkvöldi hefur þriggja ára gömul heimsókn í sænskt eggjabú verið grafin upp. Þar sýnir bóndi nokkur inn í framleiðslu sína en hann hélt á þeim tímapunkti um 25 þúsund hænur og var framleiðslan í kringum 22 þúsund egg á dag. Innslagið má sjá að neðan. Brúneggjamálið Landbúnaður Tengdar fréttir Stærstu eggjaframleiðendur landsins: Matvælastofnun brást ábyrgðarhlutverki sínu Tveir stærstu eggjaframleiðendur landsins, Nesbú og Stjörnuegg, segja umfjöllun Kastljóss um Brúnegg hafa verið algjört reiðarslag. 29. nóvember 2016 12:22 Neytendur blekktir árum saman: Auglýstu vistvæn egg án þess að uppfylla skilyrði Komið hefur í ljós að fyrirtækið hefur ítrekað brotið lög um velferð dýra auk þess að merkja vörur sínar með villandi hætti. 28. nóvember 2016 22:09 Landbúnaðarráðherra segir mál Brúneggja „mjög sjokkerandi“ Gunnar Bragi Sveinsson heyrði fyrst af málinu fyrir nokkrum dögum síðan og segir að nú taki við vinna í ráðuneytinu við athuga verkferla. 29. nóvember 2016 10:28 Mest lesið Ása hyggst selja húsið og flytur ásamt börnum sínum Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Læknar á lokastigi og nýr taktur hjá kennurum Innlent Sundhnúksgígaröðin að verða búin Innlent Kæla öll „hraunaugu“ og loka þeim Innlent Ögurstund runnin upp í Karphúsinu Innlent Ráku háttsettan herforingja sem sakaður var um lygar Erlent Fjölskyldan brást vel við nýju húðflúri þingmannsins Innlent Vinstrið muni bera sigur úr býtum að öllu óbreyttu Innlent „Þetta var mjög skrýtin stemning“ Erlent Fleiri fréttir Kapphlaup við tímann í Karphúsinu og eggjaskortur í aðdraganda jóla Í símanum undir stýri og bíllinn mikið skemmdur Læknar á lokastigi og nýr taktur hjá kennurum Biskup fagnar hækkun sóknargjalda Sundhnúksgígaröðin að verða búin Vinstrið muni bera sigur úr býtum að öllu óbreyttu Breyting á eldgosinu og stór dagur í Karphúsinu Ögurstund runnin upp í Karphúsinu Fjölskyldan brást vel við nýju húðflúri þingmannsins Kæla öll „hraunaugu“ og loka þeim Minni virkni í miðgígnum Vextir og kosningar í Sprengisandi Réttindalausir stútar á ferðinni Engar sýnilegar breytingar á hraunflæði eða krafti Ók á ljósastaur við Grensásveg Eldur kviknaði í bíl í Mosfellsbæ Læknar fara þokkalega bjartsýnir inn í morgundaginn Viðreisn stærst samkvæmt nýrri kosningaspá en mjótt á munum Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Varnaraðgerðir í Svartsengi og umdeild yfirhalning hjá Jaguar Ísland virðir handtökuskipan á hendur Netanjahú Fjölmiðlabann í kjaradeilu kennara Hildur hnýtir í Sigurð og sakar hann um ýkjur Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Sjá meira
Það er ekki svo mikið mál að halda hænur heima hjá sér segir Sigurvin Jónsson, fyrrum hænsnahaldari. Hann var með hænur í garðinum hjá sér í fimm ár og eggjaframleiðslan var svo mikil að vinir og kunningjar nutu góðs af því. Í Kastljóss-þætti gærkvöldsins var blekkingarleikur Brúneggs ehf. sem framleiðir og selur egg undir vistvænum fána þrátt fyrir að hænur fyrirtækisins hafi búið við afar slæman kost afhjúpaður. Velta margir því ef til vill fyrir sér hvernig sé hægt að nálgast egg sem framleidd eru þar sem velferð dýranna er í hávegum höfð. Til eru ýmsar leiðir en ein af þeim er hreinlega að halda sínar eigin hænur en hver hæna getur gefið allt að 200 egg á ári, sé rétt haldið á spöðunum. „Þetta er mjög gaman og skemmtilegt fyrir krakkana,“ segir Sigurvin.Mynd/Sigurvin Jónsson Góður kofi lykilatriði Sigurvin, sem valinn var fyndnasti maður Íslands árið 2002 og kallar sig Fílinn, býr á Akureyri. Hann ákvað fyrir fimm árum að prófa að halda hænur í garðinum hjá sér. Hann byrjaði með nokkrar hænur og segir að það fyrsta sem þurfi að huga að sé að vera með góðan kofa. „Maður þarf að vera með sæmilegan kofa og það er talað um fjórar hænur á hvern fermetra,“ segir Sigurvin sem útbjó sinn kofa úr vörubrettum sem hann fyllti með ull og klæddi með krossviðarplötum. Því næst sé hægt að huga að því að koma með hænurnar heim. Sigurvin fékk hænurnar hjá kunningja sínum úr Svarfaðardal en meðal annars er hægt að kaupa hænur hjá Landnámshænunni. Hann segir að ekki hafi kostað mikið að fæða hænurnar. Hann hafi keypt 25 kílóa poka af fæði á um það bil þrjú þúsund krónur. Hver poki dugaði í mánuð en hænurnar borðuðu einnig matarafganga af heimili Sigurvins. „Alla matarafganga nema sítrusávexti og lauk,“ segir Sigurvin. „Þetta er mjög umhverfisvænt.“ Miklu meira en nóg af eggjum Hver hæna gefur að sögn Sigurvins um 200 egg á ári og þegar mest lét var hann með 14 hænur. Dugaði eggjaframleiðslan fyrir alla eggjaþörf Sigurvins og fjölskyldu og rúmlega það. „Ég lét vini og kunningja fá það sem er umfram það sem við þurftum að nota,“ segir Sigurvin sem reiknaði það út að miðað við fæðiskostnað og sparnað við eggjakaup væru hænurnar í raun að borga með sér. Sjá einnig: Landbúnaðarráðherra segir mál Brúneggja „mjög sjokkerandi“ Veturnir geta verið harðir á Íslandi og því lét Sigurvin setja upp hitakerfi í sínum kofa til þess að halda hita á hænunum yfir veturinn. Hænurnar þurfa auðvitað sitt plás og því er þessi kostur, að halda hænur, sjálfur aðeins í boði fyrir þá sem hafa aðgang að garði. Kofinn hans Sigurvin var ansi veglegur.Mynd/Sigurvin Jónsson „Þú ert ekki með þetta á svölunum,“ segir Sigurvin. Hann segir að svo lengi sem að menn séu ekki að halda hana séu ekki mikil læti í hænunum og því ættu nágrannar að ekki að finna mikið fyrir hænunum. Mismunandi eftir sveitarfélögum hvaða leyfi þarf Í flestum sveitarfélögum þarf leyfi til þess að halda hænur en mismunandi skilyrði eru í gildi eftir sveitarfélögum. Á Akureyri, þar sem Sigurvin býr þarf búfjárleyfi sem hægt er að fá að uppfyltum ákveðnum skilyrðum. Í Reykjavík er leyfilegt að halda fjórar hænur, á Egilsstöðum er hænsnahald leyfilegt en sækja þarf um leyfi til þess hjá sveitarfélaginu, það sama má segja um Árborg en hægt er að kanna hjá hverju sveitarfélagi hvaða reglur eru í gildi um hænsnahald. Nánari upplýsingar og gagnleg ráð um hænsnahald má nálgast á vef Landnámshæna.Í kjölfar umfjöllunar Kastljóss í gærkvöldi hefur þriggja ára gömul heimsókn í sænskt eggjabú verið grafin upp. Þar sýnir bóndi nokkur inn í framleiðslu sína en hann hélt á þeim tímapunkti um 25 þúsund hænur og var framleiðslan í kringum 22 þúsund egg á dag. Innslagið má sjá að neðan.
Brúneggjamálið Landbúnaður Tengdar fréttir Stærstu eggjaframleiðendur landsins: Matvælastofnun brást ábyrgðarhlutverki sínu Tveir stærstu eggjaframleiðendur landsins, Nesbú og Stjörnuegg, segja umfjöllun Kastljóss um Brúnegg hafa verið algjört reiðarslag. 29. nóvember 2016 12:22 Neytendur blekktir árum saman: Auglýstu vistvæn egg án þess að uppfylla skilyrði Komið hefur í ljós að fyrirtækið hefur ítrekað brotið lög um velferð dýra auk þess að merkja vörur sínar með villandi hætti. 28. nóvember 2016 22:09 Landbúnaðarráðherra segir mál Brúneggja „mjög sjokkerandi“ Gunnar Bragi Sveinsson heyrði fyrst af málinu fyrir nokkrum dögum síðan og segir að nú taki við vinna í ráðuneytinu við athuga verkferla. 29. nóvember 2016 10:28 Mest lesið Ása hyggst selja húsið og flytur ásamt börnum sínum Erlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Læknar á lokastigi og nýr taktur hjá kennurum Innlent Sundhnúksgígaröðin að verða búin Innlent Kæla öll „hraunaugu“ og loka þeim Innlent Ögurstund runnin upp í Karphúsinu Innlent Ráku háttsettan herforingja sem sakaður var um lygar Erlent Fjölskyldan brást vel við nýju húðflúri þingmannsins Innlent Vinstrið muni bera sigur úr býtum að öllu óbreyttu Innlent „Þetta var mjög skrýtin stemning“ Erlent Fleiri fréttir Kapphlaup við tímann í Karphúsinu og eggjaskortur í aðdraganda jóla Í símanum undir stýri og bíllinn mikið skemmdur Læknar á lokastigi og nýr taktur hjá kennurum Biskup fagnar hækkun sóknargjalda Sundhnúksgígaröðin að verða búin Vinstrið muni bera sigur úr býtum að öllu óbreyttu Breyting á eldgosinu og stór dagur í Karphúsinu Ögurstund runnin upp í Karphúsinu Fjölskyldan brást vel við nýju húðflúri þingmannsins Kæla öll „hraunaugu“ og loka þeim Minni virkni í miðgígnum Vextir og kosningar í Sprengisandi Réttindalausir stútar á ferðinni Engar sýnilegar breytingar á hraunflæði eða krafti Ók á ljósastaur við Grensásveg Eldur kviknaði í bíl í Mosfellsbæ Læknar fara þokkalega bjartsýnir inn í morgundaginn Viðreisn stærst samkvæmt nýrri kosningaspá en mjótt á munum Sjálfstæðisflokkurinn hafi lagt til niðurskurð á hverju ári Hefur gefið Landgræðslunni 26 milljónir króna í formi fræja Mikilvægt að Bláa lónið geti opnað sem fyrst Hvetja íbúa Suðurnesja til að spara heita vatnið Varnaraðgerðir í Svartsengi og umdeild yfirhalning hjá Jaguar Ísland virðir handtökuskipan á hendur Netanjahú Fjölmiðlabann í kjaradeilu kennara Hildur hnýtir í Sigurð og sakar hann um ýkjur Straumar valda álagi á varnargarða og staðan viðkvæm Byggt og byggt á Suðurlandi og það þarf að byggja enn meira KÍ segir ummæli Ingu Rúnar „rannsóknarefni“ „Við gerum aldrei neitt nema með fullu samþykki“ Sjá meira
Stærstu eggjaframleiðendur landsins: Matvælastofnun brást ábyrgðarhlutverki sínu Tveir stærstu eggjaframleiðendur landsins, Nesbú og Stjörnuegg, segja umfjöllun Kastljóss um Brúnegg hafa verið algjört reiðarslag. 29. nóvember 2016 12:22
Neytendur blekktir árum saman: Auglýstu vistvæn egg án þess að uppfylla skilyrði Komið hefur í ljós að fyrirtækið hefur ítrekað brotið lög um velferð dýra auk þess að merkja vörur sínar með villandi hætti. 28. nóvember 2016 22:09
Landbúnaðarráðherra segir mál Brúneggja „mjög sjokkerandi“ Gunnar Bragi Sveinsson heyrði fyrst af málinu fyrir nokkrum dögum síðan og segir að nú taki við vinna í ráðuneytinu við athuga verkferla. 29. nóvember 2016 10:28