Eftirlitssamfélagið Óttar Guðmundsson skrifar 27. febrúar 2016 07:00 George Orwell gaf út bókina 1984 skömmu eftir seinna stríð. Hann lýsti skelfilegri framtíðarsýn, svokölluðu eftirlitssamfélagi. Stóri bróðir vakti yfir öllum þegnum ríkisins. Bókin náði miklum vinsældum og margir óttuðust þessa ókomnu tíð. Tíminn leið og fólk vandist eftirliti af hálfu opinberra aðila. Símhleranir og öryggismyndavélar urðu smám saman hluti af veruleika nútímamannsins. Eftirlitssamfélagið varð þó aldrei eins yfirþyrmandi og Orwell hafði spáð, fyrr en á allra síðustu tímum. Með tilkomu snjallsíma eignuðust allir litlar handbærar myndavélar og upptökutæki. Á Íslandi munu vera um 200.000 símar í umferð og allir eru að fylgjast með öllum. Símarnir eru hvarvetna á lofti og mynda öll mistök sem eigendur símanna verða varir við. Strætóstjóri laumast í símann sinn undir stýri. Mynd af honum er umsvifalaust komin á Facebook og honum refsað. Ungur starfsmaður á veitingastað missir gaffal í gólfið. Mynd birtist á Facebook og hann fær makleg málagjöld. Þingmaður leggur í stæði fyrir fatlaða. Mynd á netinu kallar á afsökunarbeiðni og langar útskýringar. Feitir frændur strita í líkamsræktarstöð og fá af sér myndband á netið. Þjóðin hlær illkvittnislega. Lögga handtekur konu á harkalegan hátt. Rekin með skömm. Pör dreifa nektarmyndum af hvort öðru á netið. Kennarar óttast upptökutæki og myndavélar nemenda. Læknar búast við því að sjúklingar taki upp öll samskipti. Þetta er hið fullkomna eftirlit þar sem enginn er óhultur. Nú þarf ekki lengur stóra bróður sem vakir yfir þegnunum. Þeir vaka yfir hver öðrum og sjá til þess að allir séu steyptir í sama mót. Gerist einhver sekur um óviðeigandi hegðun er mynd af viðkomandi umsvifalaust komin á netið eða forsíður blaðanna. Framtíðarsýn Orwells hefur snúist upp í martröð hins fullkomna eftirlitskerfis. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Óttar Guðmundsson Mest lesið Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun Þú ert búin að eyðileggja líf mitt!!! Sandra Ósk Jóhannsdóttir Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson Skoðun Halldór 26.07.2025 Halldór Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir Skoðun Ég heiti Elísa og ég er Drusla Elísa Rún Svansdóttir Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson Skoðun
George Orwell gaf út bókina 1984 skömmu eftir seinna stríð. Hann lýsti skelfilegri framtíðarsýn, svokölluðu eftirlitssamfélagi. Stóri bróðir vakti yfir öllum þegnum ríkisins. Bókin náði miklum vinsældum og margir óttuðust þessa ókomnu tíð. Tíminn leið og fólk vandist eftirliti af hálfu opinberra aðila. Símhleranir og öryggismyndavélar urðu smám saman hluti af veruleika nútímamannsins. Eftirlitssamfélagið varð þó aldrei eins yfirþyrmandi og Orwell hafði spáð, fyrr en á allra síðustu tímum. Með tilkomu snjallsíma eignuðust allir litlar handbærar myndavélar og upptökutæki. Á Íslandi munu vera um 200.000 símar í umferð og allir eru að fylgjast með öllum. Símarnir eru hvarvetna á lofti og mynda öll mistök sem eigendur símanna verða varir við. Strætóstjóri laumast í símann sinn undir stýri. Mynd af honum er umsvifalaust komin á Facebook og honum refsað. Ungur starfsmaður á veitingastað missir gaffal í gólfið. Mynd birtist á Facebook og hann fær makleg málagjöld. Þingmaður leggur í stæði fyrir fatlaða. Mynd á netinu kallar á afsökunarbeiðni og langar útskýringar. Feitir frændur strita í líkamsræktarstöð og fá af sér myndband á netið. Þjóðin hlær illkvittnislega. Lögga handtekur konu á harkalegan hátt. Rekin með skömm. Pör dreifa nektarmyndum af hvort öðru á netið. Kennarar óttast upptökutæki og myndavélar nemenda. Læknar búast við því að sjúklingar taki upp öll samskipti. Þetta er hið fullkomna eftirlit þar sem enginn er óhultur. Nú þarf ekki lengur stóra bróður sem vakir yfir þegnunum. Þeir vaka yfir hver öðrum og sjá til þess að allir séu steyptir í sama mót. Gerist einhver sekur um óviðeigandi hegðun er mynd af viðkomandi umsvifalaust komin á netið eða forsíður blaðanna. Framtíðarsýn Orwells hefur snúist upp í martröð hins fullkomna eftirlitskerfis.