Veiðimálastofnun mótmælir því áliti Orkustofnunar að Landgræðslan megi gera allt sem þurfi til að varna landbroti við Skaftá.
„Landgræðslan fór fram á það við Orkustofnun að kanna hvort leyfi væru fyrir vatnaveitingum út á Eldhraun úr Skaftá,“ segir Sigurður Guðjónsson, forstjóri Veiðimálastofnunar. Orkustofnun hafi engin slík leyfi fundið.
„Þeir klykktu svo út með að Landgræðslan mætti gera allt til að varna landbroti við Skaftá. En við vildum meina að þeir hefðu betur gáð að því hvort það væri leyfi fyrir þessum görðum,“ segir Sigurður og vísar þá til varnargarða sem hindra að vatn fari úr Skaftá út á Eldhraun.
Eins og fram hefur komið í Fréttablaðinu hafa veiðiréttareigendur í Grenlæk stefnt ríkinu og Skaftárhreppi vegna minnkandi veiði sem þeir segja stafa af vatnsskorti á svæðinu vegna varnargarðanna. Þeir voru byggðir fyrst og fremst til að verja þjóðveginn um Eldhraun. Þá þornaði á vatnasvæðinu fyrir neðan og sett voru rör í garðana þannig að eitthvað af vatni nær út á hraunið.
„Landgræðslan vill stoppa þetta rennsli af því að jökulvatnið ber með sér aur og kæfir mosa en bændur vilja fá vatn í lækina sína og um þetta hefur verið tekist í nær tuttugu eða þrjátíu ár,“ segir Sigurður sem kveður málið í raun ósköp einfalt.
„Svo mikið vitum við í vatnalíffræði að vatnalíf – svo ég tali nú ekki um fisk – þarf vatn. Við horfðum á efri hlutann í Grenlæk þorna alveg upp vorið 1998. Þá fóru allir þeir seiðaárgangar sem voru í ánni. Það bjargaði því að við áttum eitthvað af fullorðnum fiski neðar í læknum sem gat hrygnt ári síðar,“ segir Sigurður. Hann telur að það hljóti að vera til lausn sem allir geta sætt sig við.
„Ef þessu er bara lokað eins og Landgræðslan vill gera þá náttúrlega einfaldlega þorna þessir lækir og þá getum við gleymt þeim. Þá drepst allt og það finnst okkur dálítið drastísk aðgerð miðað við að þarna er gríðarleg sjóbirtingsveiði. Og Grenlækur er nú einu sinni á Náttúruminjaskrá út af lífríki og fuglalífi.“
Landgræðslan um landrof við Eldhraun
„Á síðustu áratugum hafa orðið miklar breytingar á gróðurfari og jarðvegsrofi í Eldhrauni á Út-Síðu, hér eftir nefnt Eldhraun, sérstaklega út frá farvegi Skaftár, meðal annars við Árkvíslar þar sem þær renna niður í Brest, við Skálarál, Blöðku og á fleiri stöðum…
…Þessar breytingar má fyrst og fremst rekja til aukins ágangs sands og jökulleirs frá Skaftá, bæði í sumarrennsli og vegna tíðra jökulhlaupa í Skaftá síðustu áratugi og einnig vegna vatnaveitinga út á Eldhraunið…
…Stór svæði eru komin meira og minna á kaf í sand og leir, sérstaklega þar sem vatn flæðir yfir í Skaftárhlaupum og þegar mikið rennsli er síðsumars í Skaftá…
…Ekkert bendir til að þessi þróun breytist því auk þess gífurlega magns af sandi og leir sem nú er á svæðinu þá bætist sífellt meira við með framburði Skaftár. Magn fokefna inni á hraununum eykst því eftir því sem Skaftá hleður meira undir sig og flæmist lengra inn á hraunin.“
Úr úttekt Landgræðslunnar 2012.
