Hættuleg bústaðabyggð? Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir skrifar 20. desember 2012 06:00 Íbúar Reykjavíkur vantreysta borginni þegar málefni Orkuveitu Reykjavíkur ber á góma. Saga félagsins er harmleik líkust. Rafmagns-, hita- og vatnsveitur voru sameinaðar í eitt fyrirtæki sem ofmetnaðist og missti fullkomlega sjónar á eigin tilgangi. Farið var í útrás þegar hæst lét og tekin áhætta við leit að jarðhita í fjarlægum löndum. Í dag þurfa íbúar Reykjavíkur að borga fyrir vitleysuna frá þeim tíma þegar hrokinn réð för. Miðað við nýjasta útspil OR virðist því miður örla á sambærilegum vinnubrögðum og þeim sem komu fyrirtækinu í þau vandræði sem það nú er í. Meirihluti Besta flokks og Samfylkingar, í nafni OR, hefur nú fyrirskipað leigjendum á jörð Elliðavatns að fjarlægja sumarbústaði sína af lóðum sem þeir hafa leigt í áratugi. Málinu er stillt þannig upp að bústaðabyggðin verði að víkja vegna vatnsverndarsjónarmiða. Sannarlega vilja allir að vatnsból Reykjavíkur sé öruggt. Ekki hefur verið sýnt fram á mengun frá bústöðunum enda kröfur gerðar til eigenda í gegnum árin um fjárfestingar til að koma í veg fyrir slíkt. Þær kröfur hafa eigendur bústaðanna uppfyllt og borið af þeim kostnað. Það blasir einnig við að íbúabyggð Kópavogs, sem liggur alveg að Elliðavatni, er líklegri til að valda mengun í vatnsbólum en fáeinir sumarbústaðir. Fleiri spurningar en svör Fyrsta spurningin er hvort brotthvarf bústaða sé forgangsmál ef skoðaðar eru aðrar mögulegar aðgerðir sem auka vatnsvernd. Svarið er líkast til nei, því þekkt er að gæði neysluvatns eru best tryggð með því að sem mestur skógur vaxi á grenndarsvæðum vatnsbóla. Aukin skógrækt er því mun nærtækari aðgerð. Að auki er engin áætlun til um umferðarmál í Heiðmörk sem myndi auka vatnsöryggi verulega og jafnframt bæta aðgengi almennings að svæðinu. Eru ekki önnur mengunarmál hjá OR almennt meira áríðandi? Önnur spurningin er af hverju OR kom í veg fyrir að hægt væri að ljúka deiliskipulagsvinnu Heiðmerkur nú í nóvember. Þriggja ára vinna er að baki með það að markmiði að vatnsvernd, útivist og skógrækt gætu lifað í sátt í Heiðmörk. Ekkert skipulag er því til fyrir svæðið og undarlegt að ganga í að fá sumarbústaðina fjarlægða án samþykkts deiliskipulags. Þriðja spurningin er hvað Orkuveitan ætlar að gera við þetta svæði þegar bústaðir og eigendur þeirra eru farnir. Hvernig geta borgarbúar verið vissir um að í framtíðinni verði ekki seldar lóðir þarna eða farið í framkvæmdir? Leikaraskapur varðandi fjármál Orkuveita Reykjavíkur stendur illa fjárhagslega þar sem vaxtaberandi lán eru rúmir 220 milljarðar. Meirihluti stjórnar OR hefur að mörgu leyti gengið skörulega fram til að ráða fram úr vandanum. Að hluta má þó segja að stór hluti af þeim árangri sem kynntur var þegar síðasta uppgjör var birt hafi falist í að svelta fjárfestingar en þær voru 2,3 milljarðar á fyrstu níu mánuðum ársins miðað við 7,6 milljarða sömu mánuði árið áður. Þetta er frekar frestun en sparnaður sem safnast upp sem seinni tíma viðgerðir og fjárfestingar. Í annan stað á sér stað leikaraskapur í kringum sölu Perlunnar. Sala á Perlunni átti að skila mörg hundruð milljónum upp í skuldir OR en sala til borgarinnar upp á 950 milljónir er eingöngu færsla fjármuna úr hægri vasanum yfir í þann vinstri. Þetta skilar engum nýjum fjármunum til lækkunar skulda. Að auki munu hugmyndir um að borgin sjái um rekstur náttúrugripasafns í Perlunni valda fjárútlátum sem engin innistæða er fyrir. Þess má geta, í sambandi við þessa umræðu um gagnslausar eignatilfærslur, að umrætt land við Elliðavatn sem bústaðirnir standa á voru færðir frá Reykjavíkurborg til Orkuveitunnar þegar þáverandi borgarstjóri Reykjavíkur, Þórólfur Árnason, afsalaði jörðinni til Alfreðs Þorsteinssonar án nokkurs endurgjalds rétt áður en Þórólfur hætti sem borgarstjóri. Mega borgarbúar eiga von á því að Reykjavíkurborg kaupi nú Heiðmörk? Eða ætlar OR að gera eitthvað annað við þessa jörð sér til tekjuöflunar? Traust Eitt mikilvægasta verkefni OR er að endurreisa traust. Til þess að það geti orðið þurfa ákvarðanir og framkvæmdir að vera vel kynntar og rök lögð fram. Það á ekki ítrekað að þurfa að efast um að gengið sé fram af heilindum af hálfu félags sem er 94% í eigu Reykjavíkurborgar. Því miður er ekki að undra að Reykvíkingar efist um að heilbrigð sjónarmið liggi til grundvallar kröfu OR um að fjarlægja þurfi friðsæla bústaði í útivistarlandi Reykjavíkur. Sér í lagi þegar engin skýr dæmi eru um að þeir hafi neikvæð áhrif á vatnsvernd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Sjá meira
Íbúar Reykjavíkur vantreysta borginni þegar málefni Orkuveitu Reykjavíkur ber á góma. Saga félagsins er harmleik líkust. Rafmagns-, hita- og vatnsveitur voru sameinaðar í eitt fyrirtæki sem ofmetnaðist og missti fullkomlega sjónar á eigin tilgangi. Farið var í útrás þegar hæst lét og tekin áhætta við leit að jarðhita í fjarlægum löndum. Í dag þurfa íbúar Reykjavíkur að borga fyrir vitleysuna frá þeim tíma þegar hrokinn réð för. Miðað við nýjasta útspil OR virðist því miður örla á sambærilegum vinnubrögðum og þeim sem komu fyrirtækinu í þau vandræði sem það nú er í. Meirihluti Besta flokks og Samfylkingar, í nafni OR, hefur nú fyrirskipað leigjendum á jörð Elliðavatns að fjarlægja sumarbústaði sína af lóðum sem þeir hafa leigt í áratugi. Málinu er stillt þannig upp að bústaðabyggðin verði að víkja vegna vatnsverndarsjónarmiða. Sannarlega vilja allir að vatnsból Reykjavíkur sé öruggt. Ekki hefur verið sýnt fram á mengun frá bústöðunum enda kröfur gerðar til eigenda í gegnum árin um fjárfestingar til að koma í veg fyrir slíkt. Þær kröfur hafa eigendur bústaðanna uppfyllt og borið af þeim kostnað. Það blasir einnig við að íbúabyggð Kópavogs, sem liggur alveg að Elliðavatni, er líklegri til að valda mengun í vatnsbólum en fáeinir sumarbústaðir. Fleiri spurningar en svör Fyrsta spurningin er hvort brotthvarf bústaða sé forgangsmál ef skoðaðar eru aðrar mögulegar aðgerðir sem auka vatnsvernd. Svarið er líkast til nei, því þekkt er að gæði neysluvatns eru best tryggð með því að sem mestur skógur vaxi á grenndarsvæðum vatnsbóla. Aukin skógrækt er því mun nærtækari aðgerð. Að auki er engin áætlun til um umferðarmál í Heiðmörk sem myndi auka vatnsöryggi verulega og jafnframt bæta aðgengi almennings að svæðinu. Eru ekki önnur mengunarmál hjá OR almennt meira áríðandi? Önnur spurningin er af hverju OR kom í veg fyrir að hægt væri að ljúka deiliskipulagsvinnu Heiðmerkur nú í nóvember. Þriggja ára vinna er að baki með það að markmiði að vatnsvernd, útivist og skógrækt gætu lifað í sátt í Heiðmörk. Ekkert skipulag er því til fyrir svæðið og undarlegt að ganga í að fá sumarbústaðina fjarlægða án samþykkts deiliskipulags. Þriðja spurningin er hvað Orkuveitan ætlar að gera við þetta svæði þegar bústaðir og eigendur þeirra eru farnir. Hvernig geta borgarbúar verið vissir um að í framtíðinni verði ekki seldar lóðir þarna eða farið í framkvæmdir? Leikaraskapur varðandi fjármál Orkuveita Reykjavíkur stendur illa fjárhagslega þar sem vaxtaberandi lán eru rúmir 220 milljarðar. Meirihluti stjórnar OR hefur að mörgu leyti gengið skörulega fram til að ráða fram úr vandanum. Að hluta má þó segja að stór hluti af þeim árangri sem kynntur var þegar síðasta uppgjör var birt hafi falist í að svelta fjárfestingar en þær voru 2,3 milljarðar á fyrstu níu mánuðum ársins miðað við 7,6 milljarða sömu mánuði árið áður. Þetta er frekar frestun en sparnaður sem safnast upp sem seinni tíma viðgerðir og fjárfestingar. Í annan stað á sér stað leikaraskapur í kringum sölu Perlunnar. Sala á Perlunni átti að skila mörg hundruð milljónum upp í skuldir OR en sala til borgarinnar upp á 950 milljónir er eingöngu færsla fjármuna úr hægri vasanum yfir í þann vinstri. Þetta skilar engum nýjum fjármunum til lækkunar skulda. Að auki munu hugmyndir um að borgin sjái um rekstur náttúrugripasafns í Perlunni valda fjárútlátum sem engin innistæða er fyrir. Þess má geta, í sambandi við þessa umræðu um gagnslausar eignatilfærslur, að umrætt land við Elliðavatn sem bústaðirnir standa á voru færðir frá Reykjavíkurborg til Orkuveitunnar þegar þáverandi borgarstjóri Reykjavíkur, Þórólfur Árnason, afsalaði jörðinni til Alfreðs Þorsteinssonar án nokkurs endurgjalds rétt áður en Þórólfur hætti sem borgarstjóri. Mega borgarbúar eiga von á því að Reykjavíkurborg kaupi nú Heiðmörk? Eða ætlar OR að gera eitthvað annað við þessa jörð sér til tekjuöflunar? Traust Eitt mikilvægasta verkefni OR er að endurreisa traust. Til þess að það geti orðið þurfa ákvarðanir og framkvæmdir að vera vel kynntar og rök lögð fram. Það á ekki ítrekað að þurfa að efast um að gengið sé fram af heilindum af hálfu félags sem er 94% í eigu Reykjavíkurborgar. Því miður er ekki að undra að Reykvíkingar efist um að heilbrigð sjónarmið liggi til grundvallar kröfu OR um að fjarlægja þurfi friðsæla bústaði í útivistarlandi Reykjavíkur. Sér í lagi þegar engin skýr dæmi eru um að þeir hafi neikvæð áhrif á vatnsvernd.
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson Skoðun