Daglega heyrast fréttir af því að Íslendingar ákveði að flytja utan í leit að atvinnu og betri lífskjörum. Opinber gögn sýna að á árunum 2009-2010 var fjöldi brottfluttra einstaklinga umfram aðfluttra 7.000 manns. Við erum því að upplifa mestu brottflutninga sem orðið hafa síðastliðin 120 ár eða frá því 15.000 Íslendingar fluttu til Vesturheims í lok 19. aldar.
Beinn kostnaður við þessa neikvæðu þróun er gríðarlegur. Þarna er um að ræða mikið af fólki sem hefur verið byggt upp á kostnað samfélagsins og er að byrja að skila tekjum til samneyslunnar og halda uppi hagvexti.
Flóttinn kostar samfélagið milljarðaÍ skýrslu sem OECD gaf út á síðasta ári kemur fram að íslenskt samfélag eyðir að meðaltali einni milljón í hvern nemanda á hverju námsári. Samkvæmt þessari skýrslu kostar hver grunnskólagenginn námsmaður um 15 milljónir og háskólamenntaður einstaklingur kostar um 23 milljónir króna. Þrátt fyrir þennan kostnað þá sýna allar rannsóknir að fjárfesting í menntun þjóðarinnar skilar sér margfalt til baka í auknum skatttekjum.
Sé fjöldi brottfluttra settur í samhengi við beinan menntunarkostnað, kostnað við heilbrigðisþjónustu o.fl. þá má sjá að tap samfélagsins hleypur á tugum ef ekki hundruðum milljarða króna. Þá er ekki horft til þess að viðkomandi hefði, að loknu námi, skapað aukin umsvif í íslensku hagkerfi, borgað skatta og drifið áfram hagvöxt. Það er einnig áhyggjuefni að svo virðist vera sem meira af fjölskyldufólki sé nú að flytja af landi brott.
Ekki er óalgengt að annar hvor makinn fari í fyrstu utan og í framhaldinu fylgi fjölskyldan á eftir. Þeim mun lengur sem þetta ástand varir aukast líkurnar á að fjölskyldurnar flytji einnig og að fólk setjist varanlega að erlendis.
Stefna ríkisstjórnarinnar dýpkar kreppuna!Fyrir ári síðan ræddi forsætisráðherra um þennan vanda í umræðum á Alþingi. Þá sagði hún reyndar að full ástæða væri til að hafa áhyggjur af þróun mála. Forsætisráðherra sagði einnig að ríkisstjórnin hefði nýverið kynnt áætlun um aukna atvinnuuppbyggingu sem unnið væri eftir og að hún væri sannfærð um að það tækist að snúa þessari þróun við. Frá því þessi ummæli féllu eru liðnir 18 mánuðir. Þvert á spár forsætisráðherra þá heldur fólksflóttinn áfram og lausn ríkisstjórnarinnar virðist felast í því að biðla til stjórnvalda í Noregi að bjóða Íslendingum ekki vinnu samkvæmt norskum launakjörum.
Staðreyndin er sú að ríkisstjórninni hefur gengið mjög illa að auka samkeppnishæfni landsins eftir bankahrunið og í dag erum við á svipuðum slóðum og Eistland, Pólland og Kasakstan. Atvinnuleysið er í hæstu hæðum og væri raunar enn hærra ef ekki væri fyrir þennan gríðarlega brottflutning. Fjárfesting í landinu er mjög lítil og fréttum af ungu fólki sem hyggst flytja af landi brott fjölgar. Atgervisflóttinn er að verða bláköld staðreynd. Tækni- og iðnaðarmenn flytjast af landi brott, aðeins þriðjungur læknanema er tilbúinn að koma aftur heim að loknu námi o.s.frv.
Hið jákvæða er þó að sóknarfæri okkar liggja mjög víða. Eftir hrun áttum við Íslendingar mikil tækifæri að vinna okkur hratt upp úr efnahagslægðinni og koma þannig í veg fyrir þessa þróun. Nú má ekki meiri tími glatast og við þessar aðstæður er mikilvægt að ríkisstjórnin sýni forystu í verki. Það þarf að finna raunhæfa lausn á skuldavanda heimilanna, efla innlenda framleiðslu á öllum sviðum, auka hagvöxt og draga úr atvinnuleysi. Ég er þess fullviss að hægt er að ná sátt bæði á Alþingi og meðal þjóðarinnar um að skapa umgjörð fyrir þessar áherslur. Reynslan sýnir því miður að það getur ekki orðið undir forystu núverandi ríkisstjórnar.
