Sprengjurnar víkja fyrir söguþræði 11. júlí 2005 00:01 Fyrir okkur sem finnst gaman að fara í bíó eru sumarkvikmyndirnar áhættusamur iðnaður. Þar er Hollywood í gírnum og framleiðir kvikmyndir með mikið af áhættuatriðum, svölum náunga og einni fallegri konu. Ef marka má þær myndir sem við höfum fengið að sjá í ár virðist þó sem Hollywood sé að veðja á einhvern annan hest. Upphaf þessara svokölluðu "summerblockbusters" má ef til vill rekja til Jaws, þótt sú mynd sé langt frá því að vera "hefðbundin" sumarmynd. Hún var frumsýnd í Bandaríkjunum 20. júní árið 1975 og skilaði sjö milljónum bandaríkjadala sína fyrstu helgi. Þótt Spielberg sé vissulega einn af kóngunum í Hollywood er hann ekki konungur sumarmyndanna. Þeir Don Simpson og Jerry Bruckheimer gera tvímælalaust tilkall til þeirrar kórónu, þótt Simpson sé farinn yfir móðuna miklu. Þeir MTV-væddu Hollywood kvikmyndirnar þannig að myndir þeirra urðu smám saman eins og níutíu mínútna tónlistarmyndbönd. Þeir félagar fengu unga leikstjóra til liðs við sig en þeirra þekktastur er sennilega Michael Bay. Hann á myndir eins og The Rock, Bad Boys, Armageddon og Pearl Harbour að baki. Hasarmyndir með einföldum söguþræði þar sem "sló mó" senur og bílveltur skipta meginmáli. Don Simpson lét hafa eftir sér að það væri vissulega mikilvægt að vinna Óskarsverðlaun, ekki vegna viðurkenningarinnar heldur gætu þau þýtt milljónir í viðbót í miðasölukassann. Þá sagði hann ennfremur að þeir væru ekki skyldugir til þess að gera list né vera með einhverja yfirlýsingu. "Eina skyldan sem við höfum er að græða peninga." Þessi hugsjón skilaði sér heldur betur því þeir félagar gerðu hverja metsölumyndina af fætur annarri. Top Gun, Flashdance og Beverly Hills Cop verða varla myndir sem minnst verður fyrir listrænt innsæi eða flóknar fléttur. Þetta eru engu að síður meðal vinsælustu kvikmynda sögunnar. Þessar gerðir af myndum eru þó víðsfjarri í ár og vekur það upp þá spurningu hvort Hollywood sé loksins að segja skilið við MTV-væðinguna, blessunarlega gætu sumir sagt. Mynd Michael Bay,The Island, verður fyrsta myndin sem hann gerir án fulltingis Bruckheimer. Þar að auki eru aðalleikarnir tveir, Ewan McGregor og Scarlett Johansson þekkt fyrir leikhæfileika sína en ekki líkamsburði. Sumarmyndirnar í ár eru óvenjulegar að því leyti að þær eru dökkar í yfirbragði, fjalla um undirmálsfólk eða gera upp sakirnar við lærimeistara sína. Fyrsta sumarmyndin sem kom í hús var síðasta Stjörnustríðið. Eftir að George Lucas hafði mistekist að fá gamla Stjörnustríðsnirði til liðs við sig með fremur lélegum framhaldsmyndum var allt lagt undir fyrir síðustu myndina. Áhættan skilaði árangri og úr varð heldur dökk og ofbeldisfull mynd. Eftir að Anakin og Obi - Wan höfðu barist á banaspjótum var komið að "dæmigerðri" Hollywood mynd, Mr & Mrs. Smith. Hún skartaði Brad Pitt og Angelinu Jolie í aðalhlutverkum og ekkert var til sparað. Myndin reyndist fín skemmtun en fer vart í sögubækurnar sem sumarsmellur. Leðurblökumaðurinn var næstur á sviðið en töluverð spenna var fyrir þá mynd enda tæpur áratugur síðan Hollywood gekk af honum dauðum. Í ljós kom að glamúrinn, sem Hollywood hafði smurt ofan á þennan myrka einfara, hafði nú fengið að fjúka fyrir hálfgeðveikum milljarðamæringi. Myndin sló í gegn. War of the Worlds kom svo í kjölfarið. Þrátt fyrir að Spielberg og Cruise hafi valdið vonbrigðum með þessari mynd er hún alls ekki slæm. Hún er bara alls ekki jafn góð og vonast hafði verið eftir. Hún er merkileg fyrir þær sakir að í fyrsta skipti í Spielberg-mynd eru geimverurnar ekki komnar til að eignast vini. Hvort Spielberg hafi verið með hugann við næsta verkefni sitt sem á að fjalla um gíslatökuna í Munchen skal ósagt látið. War of the Worlds gerði einfaldlega ekki það sem hún átti að gera. Sin City er sú mynd sem gæti staðið uppi sem sigurvegari sumarsins. Hún hefur nú þegar velt War of the Worlds úr toppsætinu hér heima. Þá hefur hún fengið góða dóma hjá gagnrýnendum víða um heim. Tvær myndir eiga enn eftir að koma. The Fantastic Four og The Island. Sú síðarnefnda lítur vel út en sú fyrrnefnda gæti verið fíaskó sumarsins. Spurning hvort það er pláss fyrir fleiri ofurhetjur. Þá má ekki gleyma teiknimynd sumarsins sem að þessu sinni er Madagasgar en hún sló heldur betur í gegn vestra. Það skyldi engin vanmeta teiknaðar hetjur, það hefur Shreck sýnt svo um munar. Sumarmyndirnar í ár bera því þó vitni að sífellt minna fer fyrir innihaldslausu þvaðri. Sprengjurnar virðast smám saman vera að víkja fyrir söguþræðinum. Freyr Gígja Gunnarsson - freyrgigja@frettabladid.is Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Freyr Gígja Gunnarsson Í brennidepli Mest lesið Braggablús Ölmu Eyþór Kristleifsson Skoðun Flokkur í felulitum Björn Gíslason Skoðun Vók er vont – frambjóðandi XL kærður til lögreglu Kári Allansson Skoðun Íslendingar, ekki vera fávitar! Tómas Ellert Tómasson Skoðun Staðreyndir í útlendingamálum Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Augljós og sýnilegur ávinningur í styttingu biðlista Jóhann F K Arinbjarnarson Skoðun Er „woke-ismi“ genginn of langt? Tanja Mjöll Ísfjörð Magnúsdóttir Skoðun Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Flokkur í felulitum Björn Gíslason skrifar Skoðun Augljós og sýnilegur ávinningur í styttingu biðlista Jóhann F K Arinbjarnarson skrifar Skoðun Staðreyndir í útlendingamálum Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um ferðaþjónustuna Pétur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Við erum hér fyrir þig Elvar Eyvindsson,Guðbjörg Elísa Hafsteinsdóttir,Bogi Kristjánsson skrifar Skoðun Vók er vont – frambjóðandi XL kærður til lögreglu Kári Allansson skrifar Skoðun Þetta kostar Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Þrífætta svínið og auðlindarentan Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Er nóg að bara brjóta land? Þorvaldur Rúnarsson skrifar Skoðun Íslensk ferðaþjónusta til framtíðar: Næstu skref Lilja Dögg Alfreðsdóttir skrifar Skoðun Að kjósa taktískt Vilborg Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Að standa vörð um þjóðina Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun Jöfn tækifæri í boði Sjálfstæðisflokksins Snorri Ingimarsson skrifar Skoðun Íslendingar, ekki vera fávitar! Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Náttúran er stærsta kosningamálið Skúli Skúlason skrifar Skoðun Ásýnd spillingar Jón Ármann Steinsson skrifar Skoðun Pólitík í pípunum Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir skrifar Skoðun Veldu Viðreisn Katrín Sigríður J Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Hugsi eftir íbúafund gærdagsins Jón Hjörleifur Stefánsson skrifar Skoðun Framtíðin er í húfi Ásmundur Einar Daðason skrifar Skoðun Drodzy Polacy Jóhann Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Fáránleg fjármálastjórn Sigurður Oddsson skrifar Skoðun Fyrirsjáanleiki fyrir ferðaþjónustuna Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Sjávarútvegurinn - Unga fólkið er framtíðin Arnar Jónsson,Hreinn Pétursson skrifar Skoðun Hver verða lykilgildin í næsta stjórnarsáttmála? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Ungt fólk í Hafnarfirði stendur með Rósu Guðbjartsdóttur Hópur ungs fólks í Hafnarfirði skrifar Skoðun Kjósum frið Guttormur Þorsteinsson skrifar Skoðun Af hverju kýs ég frjálslyndi og frelsi? Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Skoðun Píratar, frumkvöðlar í íslenskum stjórnmálum Helga Völundardóttir skrifar Sjá meira
Fyrir okkur sem finnst gaman að fara í bíó eru sumarkvikmyndirnar áhættusamur iðnaður. Þar er Hollywood í gírnum og framleiðir kvikmyndir með mikið af áhættuatriðum, svölum náunga og einni fallegri konu. Ef marka má þær myndir sem við höfum fengið að sjá í ár virðist þó sem Hollywood sé að veðja á einhvern annan hest. Upphaf þessara svokölluðu "summerblockbusters" má ef til vill rekja til Jaws, þótt sú mynd sé langt frá því að vera "hefðbundin" sumarmynd. Hún var frumsýnd í Bandaríkjunum 20. júní árið 1975 og skilaði sjö milljónum bandaríkjadala sína fyrstu helgi. Þótt Spielberg sé vissulega einn af kóngunum í Hollywood er hann ekki konungur sumarmyndanna. Þeir Don Simpson og Jerry Bruckheimer gera tvímælalaust tilkall til þeirrar kórónu, þótt Simpson sé farinn yfir móðuna miklu. Þeir MTV-væddu Hollywood kvikmyndirnar þannig að myndir þeirra urðu smám saman eins og níutíu mínútna tónlistarmyndbönd. Þeir félagar fengu unga leikstjóra til liðs við sig en þeirra þekktastur er sennilega Michael Bay. Hann á myndir eins og The Rock, Bad Boys, Armageddon og Pearl Harbour að baki. Hasarmyndir með einföldum söguþræði þar sem "sló mó" senur og bílveltur skipta meginmáli. Don Simpson lét hafa eftir sér að það væri vissulega mikilvægt að vinna Óskarsverðlaun, ekki vegna viðurkenningarinnar heldur gætu þau þýtt milljónir í viðbót í miðasölukassann. Þá sagði hann ennfremur að þeir væru ekki skyldugir til þess að gera list né vera með einhverja yfirlýsingu. "Eina skyldan sem við höfum er að græða peninga." Þessi hugsjón skilaði sér heldur betur því þeir félagar gerðu hverja metsölumyndina af fætur annarri. Top Gun, Flashdance og Beverly Hills Cop verða varla myndir sem minnst verður fyrir listrænt innsæi eða flóknar fléttur. Þetta eru engu að síður meðal vinsælustu kvikmynda sögunnar. Þessar gerðir af myndum eru þó víðsfjarri í ár og vekur það upp þá spurningu hvort Hollywood sé loksins að segja skilið við MTV-væðinguna, blessunarlega gætu sumir sagt. Mynd Michael Bay,The Island, verður fyrsta myndin sem hann gerir án fulltingis Bruckheimer. Þar að auki eru aðalleikarnir tveir, Ewan McGregor og Scarlett Johansson þekkt fyrir leikhæfileika sína en ekki líkamsburði. Sumarmyndirnar í ár eru óvenjulegar að því leyti að þær eru dökkar í yfirbragði, fjalla um undirmálsfólk eða gera upp sakirnar við lærimeistara sína. Fyrsta sumarmyndin sem kom í hús var síðasta Stjörnustríðið. Eftir að George Lucas hafði mistekist að fá gamla Stjörnustríðsnirði til liðs við sig með fremur lélegum framhaldsmyndum var allt lagt undir fyrir síðustu myndina. Áhættan skilaði árangri og úr varð heldur dökk og ofbeldisfull mynd. Eftir að Anakin og Obi - Wan höfðu barist á banaspjótum var komið að "dæmigerðri" Hollywood mynd, Mr & Mrs. Smith. Hún skartaði Brad Pitt og Angelinu Jolie í aðalhlutverkum og ekkert var til sparað. Myndin reyndist fín skemmtun en fer vart í sögubækurnar sem sumarsmellur. Leðurblökumaðurinn var næstur á sviðið en töluverð spenna var fyrir þá mynd enda tæpur áratugur síðan Hollywood gekk af honum dauðum. Í ljós kom að glamúrinn, sem Hollywood hafði smurt ofan á þennan myrka einfara, hafði nú fengið að fjúka fyrir hálfgeðveikum milljarðamæringi. Myndin sló í gegn. War of the Worlds kom svo í kjölfarið. Þrátt fyrir að Spielberg og Cruise hafi valdið vonbrigðum með þessari mynd er hún alls ekki slæm. Hún er bara alls ekki jafn góð og vonast hafði verið eftir. Hún er merkileg fyrir þær sakir að í fyrsta skipti í Spielberg-mynd eru geimverurnar ekki komnar til að eignast vini. Hvort Spielberg hafi verið með hugann við næsta verkefni sitt sem á að fjalla um gíslatökuna í Munchen skal ósagt látið. War of the Worlds gerði einfaldlega ekki það sem hún átti að gera. Sin City er sú mynd sem gæti staðið uppi sem sigurvegari sumarsins. Hún hefur nú þegar velt War of the Worlds úr toppsætinu hér heima. Þá hefur hún fengið góða dóma hjá gagnrýnendum víða um heim. Tvær myndir eiga enn eftir að koma. The Fantastic Four og The Island. Sú síðarnefnda lítur vel út en sú fyrrnefnda gæti verið fíaskó sumarsins. Spurning hvort það er pláss fyrir fleiri ofurhetjur. Þá má ekki gleyma teiknimynd sumarsins sem að þessu sinni er Madagasgar en hún sló heldur betur í gegn vestra. Það skyldi engin vanmeta teiknaðar hetjur, það hefur Shreck sýnt svo um munar. Sumarmyndirnar í ár bera því þó vitni að sífellt minna fer fyrir innihaldslausu þvaðri. Sprengjurnar virðast smám saman vera að víkja fyrir söguþræðinum. Freyr Gígja Gunnarsson - freyrgigja@frettabladid.is
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir Skoðun
Skoðun Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Við erum hér fyrir þig Elvar Eyvindsson,Guðbjörg Elísa Hafsteinsdóttir,Bogi Kristjánsson skrifar
Skoðun Ungt fólk í Hafnarfirði stendur með Rósu Guðbjartsdóttur Hópur ungs fólks í Hafnarfirði skrifar
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir Skoðun