Verkefni stjórnvalda að takast á við undantekningar í skólakerfinu Lovísa Arnardóttir skrifar 21. ágúst 2025 09:01 Guðmundur Ingi segir vissulega áskoranir innan menntakerfisins en það megi þó ekki gleyma því að flestum börnum líði vel og gengur vel. Bylgjan Guðmundur Ingi Kristinsson, mennta- og barnamálaráðherra, segir mikilvægt að umræða fari fram um menntakerfið en það sé á sama tíma mikilvægt að tala það ekki niður. Menntakerfið sé fínt og flestum börnum líði vel og gangi vel. Verkefni stjórnvalda sé að takast á við undantekningar svo öll börn geti fengið menntun sem þau eiga rétt á. Guðmundur Ingi fór yfir stöðuna og það sem fram undan er í menntakerfinu í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hann segir að til þess að takast á við þessi verkefni verði að þróa tæki og tól og eitt slíkra tóla verði tekið í tekið í notkun í dag. Nýr matsferill sem á að koma í stað samræmdra prófa. Það sé búið að prófa hann í 26 skólum víða um land, til dæmis í Kópavogi og Vestmannaeyjum, og það hafi gengið vel. „Núna erum við að fá matskerfi sem fylgir barninu,“ segir Guðmundur Ingi. Þannig sé til dæmis skráð inn í kerfið ef barnið hefur þurft á aðstoð talmeinafræðings að halda og hvers vegna, ef barnið er lesblint og hvaða aðstoð það þarf vegna þess. Flytji barnið sig um skóla fylgir matsferillinn barninu og sömuleiðis á aðstoðin að gera það. Guðmundur Ingi segir að hans mati eigi að taka menntakerfið úr pólitísku þrasi og hann sé að reyna að gera það sjálfur. „Að detta í pólitískar grafir og kenna hinum eða þessum af hverju þetta er svona.“ Hann segir það vilja stjórnvalda að meira samræmi sé innan skólakerfisins og þess vegna sé til dæmis verið að opna nýjan gagnagrunn námsefnis sem verður hýstur hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, MMS. Þá segir Guðmundur Ingi einnig á stefnu stjórnvalda að efla verknám. Það eigi að byggja við fjóra verknámsskóla á landsbyggðinni, á Suðurnesjum, Sauðárkróki, Akureyri og Ísafirði. „Þetta er búið að bíða í tvö, þrjú, fjögur ár. Þetta er allt að fara af stað. Það er alltaf verið að tala um að efla verknám,“ segir Guðmundur Ingi sem sjálfur er menntaður í verknámi. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi Hann þekki umhverfið og vilji gefa öllum tækifæri til að mennta börnin sín. Öll börn hafi einhverja styrkleika og það sé hans vilji að öll börn hafi jöfn tækifæri. Það séu ekki öll börn góð í lestri heldur vilji frekar smíða eða klippa hár. Guðmundur Ingi segir ekki heldur gagnlegt að rífast um einkunnakerfi aðeins vegna þess að það er ekki það sama og var notað þegar foreldrar barna voru í skóla. Hann segir útskýringar á einkunnakerfinu til og þess vegna sé verið að leggja áherslu á að upplýsingar um það, og annað sem snertir skólakerfið, séu allar á sama stað, hjá MMS. Skilji kennarar eða foreldrar ekki hvað sé að baki einkunnagjöfinni verði þeir að geta sest niður með kennara til að fá nánari útskýringar. Í matsferlinum sé gert ráð fyrir því að börn taki samræmd próf í 4., 7. og 9. bekk. Skilningur á bókstöfum ekki risavandamál Guðmundur Ingi segist ekki telja það „risavandamál“ innan skólakerfisins að kennarar geti ekki fundið út úr einkunnagjöf, það sé vandamál, en það séu stærri vandamál, eins og lesskilningur drengja. „Mér finnst það áhyggjuefni þegar stúlkur eru 75 prósent í háskóla og drengir 25 prósent.“ Hvað varðar áhyggjur OECD af menntakerfinu á Íslandi segir Guðmundur Ingi að þau stjórnvöld séu núna komin með tæki og tól til að takast á við þær áhyggjur sem yfirmaður menntamála hjá stofnuninni lýsti í vor. Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar sagði í mars íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. „Við erum að setja á samræmd próf, í nútímanum,“ segir Guðmundur Ingi og að hans von sé að strax næsta vor verði hægt að sjá breytingar hjá nemendum í íslenskum skólum. Skóla- og menntamál Grunnskólar Framhaldsskólar Háskólar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Bítið Mest lesið Bíll fór í sjóinn á Ísafirði Innlent Maður varð fyrir skoti í Árnessýslu Innlent Útspil bankans sýni að dómurinn auki samkeppni Innlent Grunsamleg útboð í samráði sem gæti verið víðtækt Innlent Bandaríkjamenn ræsa út stærsta flugmóðurskip heims Erlent Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Innlent Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Trump stendur loks við stóru orðin Erlent Ný viðbygging og hafragrautur í Hveragerði Innlent Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Innlent Fleiri fréttir Útspil bankans sýni að dómurinn auki samkeppni Bíll fór í sjóinn á Ísafirði Maður varð fyrir skoti í Árnessýslu Ný viðbygging og hafragrautur í Hveragerði Grunsamleg útboð í samráði sem gæti verið víðtækt Stuttur fundur og hittast næst á mánudag Kvennaverkfall og lánabreytingar hjá Landsbanka Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Hóf störf of snemma eftir kvörtun vegna heimilisofbeldis Vara við vafasömum Excel-skjölum í umferð „bókstaflega út um allt“ Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Vill fund vegna „alvarlegrar stöðu“ á lánamarkaði Þingnefnd ræðir stöðuna á Grundartanga: „Þetta er bara óljóst“ Sjálfstæðismenn stefna á leiðtogaprófkjör í borginni Íslendingar meðal sakborninga en enginn í varðhaldi Bein útsending: Konur streyma á Arnarhól Blöskrar „vælið“ vegna Norðuráls Neita öllum ásökunum um samráð Leggja til breytingar við Reykjavíkurflugvöll eftir að lá við árekstri kennsluvéla Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Heimilar umferð um Vonarskarð Sennilegt að ástand Þingvallavegar hafi haft áhrif á aðdraganda banaslyss Miðla sögu jafnréttisbaráttunnar á Íslandi til útlanda Bein útsending: Nútíma kvennabarátta – Staða kvenna af erlendum uppruna á vinnumarkaði Dóra Björt stefnir á formanninn Þjóðin klofin í afstöðu til þess hvort jafnrétti kynjanna hafi verið náð Bein útsending: Umhverfismat vegna Sundabrautar kynnt Varnar- og öryggisstefna fyrir Ísland: Áhersla á Norðurslóðir, NATO og samstarf við Bandaríkin Allt að áttatíu þúsund mæti í miðbæinn og götulokanir í gildi Flugumferðarstjórar aflýsa vinnustöðvunum á morgun og laugardag Sjá meira
Guðmundur Ingi fór yfir stöðuna og það sem fram undan er í menntakerfinu í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Hann segir að til þess að takast á við þessi verkefni verði að þróa tæki og tól og eitt slíkra tóla verði tekið í tekið í notkun í dag. Nýr matsferill sem á að koma í stað samræmdra prófa. Það sé búið að prófa hann í 26 skólum víða um land, til dæmis í Kópavogi og Vestmannaeyjum, og það hafi gengið vel. „Núna erum við að fá matskerfi sem fylgir barninu,“ segir Guðmundur Ingi. Þannig sé til dæmis skráð inn í kerfið ef barnið hefur þurft á aðstoð talmeinafræðings að halda og hvers vegna, ef barnið er lesblint og hvaða aðstoð það þarf vegna þess. Flytji barnið sig um skóla fylgir matsferillinn barninu og sömuleiðis á aðstoðin að gera það. Guðmundur Ingi segir að hans mati eigi að taka menntakerfið úr pólitísku þrasi og hann sé að reyna að gera það sjálfur. „Að detta í pólitískar grafir og kenna hinum eða þessum af hverju þetta er svona.“ Hann segir það vilja stjórnvalda að meira samræmi sé innan skólakerfisins og þess vegna sé til dæmis verið að opna nýjan gagnagrunn námsefnis sem verður hýstur hjá Miðstöð menntunar og skólaþjónustu, MMS. Þá segir Guðmundur Ingi einnig á stefnu stjórnvalda að efla verknám. Það eigi að byggja við fjóra verknámsskóla á landsbyggðinni, á Suðurnesjum, Sauðárkróki, Akureyri og Ísafirði. „Þetta er búið að bíða í tvö, þrjú, fjögur ár. Þetta er allt að fara af stað. Það er alltaf verið að tala um að efla verknám,“ segir Guðmundur Ingi sem sjálfur er menntaður í verknámi. Öll börn eigi rétt á menntun við hæfi Hann þekki umhverfið og vilji gefa öllum tækifæri til að mennta börnin sín. Öll börn hafi einhverja styrkleika og það sé hans vilji að öll börn hafi jöfn tækifæri. Það séu ekki öll börn góð í lestri heldur vilji frekar smíða eða klippa hár. Guðmundur Ingi segir ekki heldur gagnlegt að rífast um einkunnakerfi aðeins vegna þess að það er ekki það sama og var notað þegar foreldrar barna voru í skóla. Hann segir útskýringar á einkunnakerfinu til og þess vegna sé verið að leggja áherslu á að upplýsingar um það, og annað sem snertir skólakerfið, séu allar á sama stað, hjá MMS. Skilji kennarar eða foreldrar ekki hvað sé að baki einkunnagjöfinni verði þeir að geta sest niður með kennara til að fá nánari útskýringar. Í matsferlinum sé gert ráð fyrir því að börn taki samræmd próf í 4., 7. og 9. bekk. Skilningur á bókstöfum ekki risavandamál Guðmundur Ingi segist ekki telja það „risavandamál“ innan skólakerfisins að kennarar geti ekki fundið út úr einkunnagjöf, það sé vandamál, en það séu stærri vandamál, eins og lesskilningur drengja. „Mér finnst það áhyggjuefni þegar stúlkur eru 75 prósent í háskóla og drengir 25 prósent.“ Hvað varðar áhyggjur OECD af menntakerfinu á Íslandi segir Guðmundur Ingi að þau stjórnvöld séu núna komin með tæki og tól til að takast á við þær áhyggjur sem yfirmaður menntamála hjá stofnuninni lýsti í vor. Yfirmaður menntamála hjá OECD og höfundur Pisa-könnunar sagði í mars íslenska menntakerfið mega vera metnaðarfyllra í garð nemenda. Akademísk frammistaða íslenskra barna verði sífellt lakari þó þau standi sig betur á sumum sviðum. „Við erum að setja á samræmd próf, í nútímanum,“ segir Guðmundur Ingi og að hans von sé að strax næsta vor verði hægt að sjá breytingar hjá nemendum í íslenskum skólum.
Skóla- og menntamál Grunnskólar Framhaldsskólar Háskólar Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Bítið Mest lesið Bíll fór í sjóinn á Ísafirði Innlent Maður varð fyrir skoti í Árnessýslu Innlent Útspil bankans sýni að dómurinn auki samkeppni Innlent Grunsamleg útboð í samráði sem gæti verið víðtækt Innlent Bandaríkjamenn ræsa út stærsta flugmóðurskip heims Erlent Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Innlent Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Innlent Rýnt í stöðuna í Úkraínu: Trump stendur loks við stóru orðin Erlent Ný viðbygging og hafragrautur í Hveragerði Innlent Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Innlent Fleiri fréttir Útspil bankans sýni að dómurinn auki samkeppni Bíll fór í sjóinn á Ísafirði Maður varð fyrir skoti í Árnessýslu Ný viðbygging og hafragrautur í Hveragerði Grunsamleg útboð í samráði sem gæti verið víðtækt Stuttur fundur og hittast næst á mánudag Kvennaverkfall og lánabreytingar hjá Landsbanka Nýtt fíkniefni læðist inn á íslenskan markað Hóf störf of snemma eftir kvörtun vegna heimilisofbeldis Vara við vafasömum Excel-skjölum í umferð „bókstaflega út um allt“ Meinað að taka þátt þar sem hún þurfti að hafa barnið með sér Vill fund vegna „alvarlegrar stöðu“ á lánamarkaði Þingnefnd ræðir stöðuna á Grundartanga: „Þetta er bara óljóst“ Sjálfstæðismenn stefna á leiðtogaprófkjör í borginni Íslendingar meðal sakborninga en enginn í varðhaldi Bein útsending: Konur streyma á Arnarhól Blöskrar „vælið“ vegna Norðuráls Neita öllum ásökunum um samráð Leggja til breytingar við Reykjavíkurflugvöll eftir að lá við árekstri kennsluvéla Sættir sig ekki við sýknu tálbeitunnar Heimilar umferð um Vonarskarð Sennilegt að ástand Þingvallavegar hafi haft áhrif á aðdraganda banaslyss Miðla sögu jafnréttisbaráttunnar á Íslandi til útlanda Bein útsending: Nútíma kvennabarátta – Staða kvenna af erlendum uppruna á vinnumarkaði Dóra Björt stefnir á formanninn Þjóðin klofin í afstöðu til þess hvort jafnrétti kynjanna hafi verið náð Bein útsending: Umhverfismat vegna Sundabrautar kynnt Varnar- og öryggisstefna fyrir Ísland: Áhersla á Norðurslóðir, NATO og samstarf við Bandaríkin Allt að áttatíu þúsund mæti í miðbæinn og götulokanir í gildi Flugumferðarstjórar aflýsa vinnustöðvunum á morgun og laugardag Sjá meira