Þrátt fyrir óróleika á alþjóðlegum verðbréfamörkuðum, héldust hlutföll virðis á móti hagsveifluleiðréttum hagnaði (CAPE) og V/H hlutfall stöðug fyrir Úrvalsvísitöluna (OMXI15) í apríl og maí. Á síðasta viðskiptadegi maímánaðar stóð CAPE í 24,5, nær óbreytt miðað við gildið í mars. Hlutfall virðis á móti hagnaði félaga vísitölunnar síðustu tólf mánaða hækkaði aftur á móti lítillega, úr 18,6 í 19,9. Á sama tíma hækkaði Úrvalsvísitalan um 1,4% frá mars, og um 2,2% að teknu tilliti til arðgreiðslna.
Þessi þróun endurspeglar lækkandi eða óbreytta arðsemiskröfu til hlutabréfa, eftir því hvort litið er til eins árs eða tíu ára afkomu sem leiðrétt er fyrir verðbólgu. Á sama tíma hefur þróun ávöxtunarkröfu íslenskra óverðtryggðra ríkisskuldabréfa verið þessu andstæð. Hefur hún hækkað á ofangreindu tímabili, og hélst í um 6,95% síðustu viku nýliðins mánaðar.
Nýtt gildi vísitölu neysluverðs, sem Hagstofa Íslands birti síðastliðinn miðvikudag, gefur til kynna að ársverðbólga hjaðnaði um 0,4 prósentustig frá fyrri mánuði og stendur í 3,8%. Peningastefnunefnd Seðlabanka Íslands lækkaði stýrivexti um 0,25 prósentustig í maí, en gaf samhliða til kynna væntingar um áframhaldandi háa raunvexti sökum hugsanlegrar aukningar í framleiðsluspennu.
Til samanburðar er verðbólga í Bandaríkjunum hægari um þessar mundir, eða um 2,3%, á meðan ávöxtunarkrafa bandarískra ríkisskuldabréfa var um 4% í maí, samanborið við 6,95% á Íslandi.
Venju samkvæmt, má nefna að nýjasta CAPE gildi fyrir S&P 500, samkvæmt bandaríska hagfræðingnum Robert J. Shiller, stendur í 34,8. Þetta bendir til að íslenskir fjárfestar taki tillit til hærra vaxtastigs sem endurspeglast í lægra hlutfalli Úrvalsvísitölunnar.
Höfundur er hagfræðingur.
Nánar um CAPE:
Frá árinu 2016 hefur hagfræðingurinn Brynjar Örn Ólafsson með aðstoð og gögnum frá Kóða og Nasdaq Iceland tekið að sér að reikna og birta mánaðarlega opinberlega tímaraðir fyrir svokallað CAPE (e. Cyclically Adjusted Price to Earnings) fyrir Úrvalsvísitöluna OMXI10 sem hliðstæðu við útreikninga Dr. Robert J. Shiller fyrir S&P 500 vísitöluna.
Hlutfallið sýnir virði Úrvalsvísitölunnar á móti hagsveifluleiðréttum hagnaði þeirra félaga sem mynda vísitöluna. Hefðbundið VH-hlutfall miðast við hagnað síðastliðinna tólf mánaða og í þeim tilfellum sem miklar breytingar verða á hagnaði getur reynst vandasamt að átta sig á réttmæti verðlagningar. Í tilfelli CAPE er notast við verðlagsleiðréttan sögulegan hagnað sem getur gefið vísbendingu um réttmæti verðlagningar á móti hagnaði í eðlilegu árferði.
