Nær einróma ánægja en spurningum ósvarað um þjóðleikhússtjóra Hólmfríður Gísladóttir skrifar 14. maí 2024 09:03 Meðal umsagnaraðila eru fagfélög listamanna, ýmsir listahópar og stofnanir á borð við Þjóðleikhúsið og Sinfóníu Íslands. Myndin er af uppsetningu ÍÓ á Ragnheiði eftir Gunnar Þórðarson og Friðrik Erlingsson. Íslenska óperan Það virðist samhljóma álit söngvara, tónlistarfólks og annarra listamanna að stofnun Þjóðaróperu sé mikið framfaraskref í óperustarfsemi hérlendis. Frumvarp um Þjóðaróperu liggur nú hjá allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis og alls hafa 34 einstaklingar, félög og stofnanir skilað inn umsóknum um málið. Umsagnirnar eru allar jákvæðar, utan einnar, en stjórn Íslensku óperunnar sker sig úr fjöldanum. Stjórnin hefur gagnrýnt frumvarpið harðlega og kallað eftir áframhaldandi starfsemi ÍÓ. „Íslenska þjóðin er með afbrigðum söngelsk. Fjölmargir hafa sungið eða syngja í kórum, og stunda söngnám. Nýlega var meira að segja stofnaður kór þingmanna. Alltaf er uppselt á óperusýningar, bæði á stóru uppfærslurnar sem og minni sýningar sjálfstæðra grasrótarhópa. Frá árinu 2000 hafa komið fram yfir 80 ný íslensk óperuverk. Það er því ekki hægt að segja annað en að hér búi miklir hæfileikar og þekking, en ekki síst eftirspurn eftir meiri óperu,“ segir í umsögn Andra Björns Róbertssonar óperusöngvara, sem situr í stjórn Klassís, félags klassískra söngvara á Íslandi. „Þjóðarópera mun skapa umgjörð um óperulistformið og starfsvettvang sem lengi hefur verið keppikefli klassískt menntaðra söngvara á Íslandi. Við fögnum sérstaklega þeirri áherslu í frumvarpinu sem lögð er á nýsköpun í listforminu, fræðslustarf, auk sterkrar tengingar við landsbyggðina og samfélagið allt,“ segir í umsögn Klassís en margir umsagnaraðilar fagna þeirri áherslu sem lögð er á grasrótarstarf og aðkomu landsbyggðarinnar að nýrri Þjóðaróperu. „Það er löngu tímabært að óperutónlist hér á landi sitji að sömu gæðum listrænnar stjórnunar og reksturs frá hinu opinbera og Þjóðleikhúsið og Íslenski dansflokkurinn. Tengingin við landsbyggðina er mikilvægt verkefni, þar sem tónlistarmenntun og tónlistarlíf eru blómleg í öllum landsflórðungum og áðurtaldar liststofnanir eru ekki stofnanir höfuðborgarinnar þó þær séu staðsettar þar, heldur Íslands, landsins alls og þeirra sem landið byggja,“ segir í umsögn Hlínar Pétursdóttur Behrens, stofnanda og formanns listhópsins Austuróps. Setja spurningamerki við stöðu þjóðleikhússtjóra Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum fagnar frumvarpinu en gerir nokkrar athugasemdir við aðkomu þjóðleikhússtjóra. Stjórnin vill ekki að leikhússtjóri eigi aðkomu að ráðningu óperustjóra, eins og frumvarpið kveður á um. Þá sé óeðlilegt að óperustjóri sé undirmaður þjóðleikhússtjóra í skipuriti. Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum veikur einnig athygli á því að þegar Þjóðarópera verði til undir hatti Þjóðleikhússins þá sé eðlilegt að starf þjóðleikhússtjóra verði auglýst að nýju. Undir þetta tekur Páll Baldvin Baldvinsson í umsögn sinni en hann kom að endurskoðun sviðslistalaganna í menntamálaráðuneytinu árið 2020. Páll bendir á að skipunarbréf núverandi þjóðleikhússtjóra renni út í lok þessa árs. „Íslenska Óperan á að baki merka sögu. Ég er einn af stofnfélögum hennar og söng í mörgum sýningum hennar. Ég er stoltur af því að hafa tekið þátt í starfsemi hennar. Hún hefur nú gengið sitt skeið á enda, sem eignalaus sjálfseignarstofnun. Þess vegna er knýjandi nauðsyn að búa svo um hnútana að óperulistinni verði búin varanleg starfsaðastaða. Með stofnun Þjóðaróperu verður það gert á hagkvæman og skynsamlegan hátt,“ segir Kristinn Sigmundsson óperusöngvari. „Í Ijósi þess að veruleg breyting verður á starfi þjóðleikhússtjóra með því sem í vændum er tel ég að kanna þurfi hvort eðli breyttrar og nýrrar ábyrgðar starfsins (aukin umsvif, viðbótarfjármagn til rekstrar allt að 600 milljónum er fram í sækir) kalli á að hafið verði yfir allan vafa hvort ráðherra sé heimilt að nýta endurskipunarrétt sinn til ráðningar Magnúsar [Geirs Þórðarsonar] næstu fimm ár frá 1. janúar 2025 eða hvort auglýsa verði starfið að nýju að breyttu breytanda,“ segir Páll Baldvin. Í þessu felist ekki gagnrýni á Magnús, ítrekar Páll. „Ég dreg ekki dul á að innan sviðslistageirans hefur þessi staða verið til umræðu og því sé nefndinni brýnt að láta kanna hjá sérfræðingum sínum það álitamál sem hér um ræðir og fylgja niðurstöðum þeirrar könnunar eftir í umsögn sinni þingi og ráðherra til leiðbeiningar.“ Stjórn Félags íslenskra söngkennara fagnar sömuleiðis frumvarpinu og segir það munu gjörbreyta atvinnumöguleikum söngvara á Íslandi og þar með framtíðarsýn margra nemenda. „Fyrirhugað er að Þjóðarópera muni ráða yfir 12 fullum stöðugildum fyrir einsöngvara og 16 hálfum stöðugildum fyrir kór. Þannig geta nemendur okkar séð fyrir sér að gera sönglist að sínu aðalstarfi á Íslandi, en fram að þessu hafa klassískir söngvarar nær eingöngu átt þann kost að helga sig sönglistinni á erlendri grundu.“ Menning Þjóðaróperan Tónlist Mest lesið Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Innlent Stöðugt gos og engir skjálftar Innlent Fleiri fréttir Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Rokk og ról í Rockville holunni frestast fram í janúar Framsókn með þriggja prósenta fylgi í borginni Gist í um tuttugu húsum í Grindavík Njarðvíkuræðin heldur sem stendur og vaxtakjörin útskýrð á mannamáli Sjá meira
Frumvarp um Þjóðaróperu liggur nú hjá allsherjar- og menntamálanefnd Alþingis og alls hafa 34 einstaklingar, félög og stofnanir skilað inn umsóknum um málið. Umsagnirnar eru allar jákvæðar, utan einnar, en stjórn Íslensku óperunnar sker sig úr fjöldanum. Stjórnin hefur gagnrýnt frumvarpið harðlega og kallað eftir áframhaldandi starfsemi ÍÓ. „Íslenska þjóðin er með afbrigðum söngelsk. Fjölmargir hafa sungið eða syngja í kórum, og stunda söngnám. Nýlega var meira að segja stofnaður kór þingmanna. Alltaf er uppselt á óperusýningar, bæði á stóru uppfærslurnar sem og minni sýningar sjálfstæðra grasrótarhópa. Frá árinu 2000 hafa komið fram yfir 80 ný íslensk óperuverk. Það er því ekki hægt að segja annað en að hér búi miklir hæfileikar og þekking, en ekki síst eftirspurn eftir meiri óperu,“ segir í umsögn Andra Björns Róbertssonar óperusöngvara, sem situr í stjórn Klassís, félags klassískra söngvara á Íslandi. „Þjóðarópera mun skapa umgjörð um óperulistformið og starfsvettvang sem lengi hefur verið keppikefli klassískt menntaðra söngvara á Íslandi. Við fögnum sérstaklega þeirri áherslu í frumvarpinu sem lögð er á nýsköpun í listforminu, fræðslustarf, auk sterkrar tengingar við landsbyggðina og samfélagið allt,“ segir í umsögn Klassís en margir umsagnaraðilar fagna þeirri áherslu sem lögð er á grasrótarstarf og aðkomu landsbyggðarinnar að nýrri Þjóðaróperu. „Það er löngu tímabært að óperutónlist hér á landi sitji að sömu gæðum listrænnar stjórnunar og reksturs frá hinu opinbera og Þjóðleikhúsið og Íslenski dansflokkurinn. Tengingin við landsbyggðina er mikilvægt verkefni, þar sem tónlistarmenntun og tónlistarlíf eru blómleg í öllum landsflórðungum og áðurtaldar liststofnanir eru ekki stofnanir höfuðborgarinnar þó þær séu staðsettar þar, heldur Íslands, landsins alls og þeirra sem landið byggja,“ segir í umsögn Hlínar Pétursdóttur Behrens, stofnanda og formanns listhópsins Austuróps. Setja spurningamerki við stöðu þjóðleikhússtjóra Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum fagnar frumvarpinu en gerir nokkrar athugasemdir við aðkomu þjóðleikhússtjóra. Stjórnin vill ekki að leikhússtjóri eigi aðkomu að ráðningu óperustjóra, eins og frumvarpið kveður á um. Þá sé óeðlilegt að óperustjóri sé undirmaður þjóðleikhússtjóra í skipuriti. Stjórn Félags íslenskra listamanna í sviðslistum og kvikmyndum veikur einnig athygli á því að þegar Þjóðarópera verði til undir hatti Þjóðleikhússins þá sé eðlilegt að starf þjóðleikhússtjóra verði auglýst að nýju. Undir þetta tekur Páll Baldvin Baldvinsson í umsögn sinni en hann kom að endurskoðun sviðslistalaganna í menntamálaráðuneytinu árið 2020. Páll bendir á að skipunarbréf núverandi þjóðleikhússtjóra renni út í lok þessa árs. „Íslenska Óperan á að baki merka sögu. Ég er einn af stofnfélögum hennar og söng í mörgum sýningum hennar. Ég er stoltur af því að hafa tekið þátt í starfsemi hennar. Hún hefur nú gengið sitt skeið á enda, sem eignalaus sjálfseignarstofnun. Þess vegna er knýjandi nauðsyn að búa svo um hnútana að óperulistinni verði búin varanleg starfsaðastaða. Með stofnun Þjóðaróperu verður það gert á hagkvæman og skynsamlegan hátt,“ segir Kristinn Sigmundsson óperusöngvari. „Í Ijósi þess að veruleg breyting verður á starfi þjóðleikhússtjóra með því sem í vændum er tel ég að kanna þurfi hvort eðli breyttrar og nýrrar ábyrgðar starfsins (aukin umsvif, viðbótarfjármagn til rekstrar allt að 600 milljónum er fram í sækir) kalli á að hafið verði yfir allan vafa hvort ráðherra sé heimilt að nýta endurskipunarrétt sinn til ráðningar Magnúsar [Geirs Þórðarsonar] næstu fimm ár frá 1. janúar 2025 eða hvort auglýsa verði starfið að nýju að breyttu breytanda,“ segir Páll Baldvin. Í þessu felist ekki gagnrýni á Magnús, ítrekar Páll. „Ég dreg ekki dul á að innan sviðslistageirans hefur þessi staða verið til umræðu og því sé nefndinni brýnt að láta kanna hjá sérfræðingum sínum það álitamál sem hér um ræðir og fylgja niðurstöðum þeirrar könnunar eftir í umsögn sinni þingi og ráðherra til leiðbeiningar.“ Stjórn Félags íslenskra söngkennara fagnar sömuleiðis frumvarpinu og segir það munu gjörbreyta atvinnumöguleikum söngvara á Íslandi og þar með framtíðarsýn margra nemenda. „Fyrirhugað er að Þjóðarópera muni ráða yfir 12 fullum stöðugildum fyrir einsöngvara og 16 hálfum stöðugildum fyrir kór. Þannig geta nemendur okkar séð fyrir sér að gera sönglist að sínu aðalstarfi á Íslandi, en fram að þessu hafa klassískir söngvarar nær eingöngu átt þann kost að helga sig sönglistinni á erlendri grundu.“
Menning Þjóðaróperan Tónlist Mest lesið Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Jöfnuðu fjölbýlishús við jörðu um miðja nótt Erlent Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Innlent „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Innlent Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Innlent Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu Innlent Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Innlent Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Innlent Stöðugt gos og engir skjálftar Innlent Fleiri fréttir Kennarasambandið sýni kennurum „alvarlega lítilsvirðingu“ Spennandi og sögulegar kosningar: Fjórir flokkar berjast fyrir lífi sínu í fallbaráttu „Dapurlegt“ útspil kennara og opnun Bláa lónsins Sigmundur fjarverandi allar atkvæðagreiðslur Styrkja möstrin með möl eftir góða vinnu í nótt Eins og að vera staddur í martröð og geta ekki vaknað Hlutverk flokksforingja stórlega ofmetið í kosningabaráttunni Braut rúðu í lögreglubíl Stöðugt gos og engir skjálftar „RÚV er sá fjölmiðill sem er líklega einna lengst til vinstri á Íslandi“ Ætla að opna Bláa lónið 29. nóvember Rafmagnsmastur í hættu vegna hraunflæðis Segist svikin af Viðreisn og segir sig úr flokknum Tilbúin að aflýsa verkföllum í fjórum leikskólum Hörð viðbrögð við vaxtahækkunum Boða verkföll í tíu leikskólum í desember Í beinni frá gosstöðvum, undrun á vegferð seðlabankans og lokasprettur Atburðarás gærdagsins í myndum Eldri maður á gamalli Corollu ógnaði ekki lífi hjóna á nýjum Ram Virkni í þremur gígum og mest í miðjunni Mikill meirihluti vill ekki sjá sjókvíaeldi í Seyðisfirði Segir íbúafundinn ekki hafa verið nægilega upplýsandi FA klagar Willum Þór til umboðsmanns Með hundruð kílóa af þýfi heima hjá sér Bílar og byggingariðnaður losar mest í Reykjavík „Allt athafnasvæði Bláa lónsins er innan varnargarða“ Rokk og ról í Rockville holunni frestast fram í janúar Framsókn með þriggja prósenta fylgi í borginni Gist í um tuttugu húsum í Grindavík Njarðvíkuræðin heldur sem stendur og vaxtakjörin útskýrð á mannamáli Sjá meira