Mikilvægi öryggis, tengsla og tilfinninga - opið bréf til ráðherra Valgerður H. Bjarnadóttir skrifar 27. nóvember 2023 08:30 Á síðustu áratugum hafa ótal rannsóknir sýnt fram á mikilvægi öryggis, náinna tengsla og tilfinninga fyrir velferð og þroska, ekki bara einstaklinga heldur samfélaga og þar með heimssamfélagsins alls. Samfélag sem ekki ræktar og nærir tilfinningatengsl þegna sinna er „í vondum málum“ .. svo ég sleppi öllum fræðilegum útskýringum. Ég heyri reglulega að ráðafólk, þ.á.m. ráðherrar, eins og almenningur, er orðið vel áttað á þessum veruleika, sem hugsandi fólk hefur auðvitað alltaf þekkt í hjarta sínu. Um þetta er talað í hátíðaræðum og þegar okkur er öllum mikið niðri fyrir eins og nú undanfarið, t.d. í tengslum við Vöggustofumálið og í umræðunni um áföllin í Grindavík. Börnin hafa þörf fyrir foreldra sína og skólafélaga og foreldrarnir fyrir börnin og nágranna. Þau hafa öll þörf fyrir tengsl. Fólkið frá Grindavík þarf að geta hist og myndað tengsl við hvert annað, veitt hvert öðru tilfinningalegan stuðning. Og þau þurfa að finna að við hin stöndum með þeim, viljum styðja við þau. Og það hjálpar okkur hinum að geta gert það. Þannig myndast samkennd sem er mikilvæg, í alþjóðlegum heimi ekki síður en í litlu landi. Dómsmálaráðherra skrifar á facebook-síðu sína 11.11.„..fallegt að heyra sögurnar af fólki sem hafa opnað heimili sín og sumarbústaði og öll þau sem hafa komið færandi hendi með mat, kökur og fleira fyrir viðbragðsaðila og sjálfboðaliða. Átakanlegt var að setjast niður með íbúum Grindavíkur í Fjöldahjálparstöðvunum sem bíða milli vonar og ótta þess sem verða vill.“ Ég tek undir þau orð. En höfum við ekki skyldur út fyrir okkar innsta hring? Er heimsþorpið ekki á ábyrgð okkar allra? Ég geri ráð fyrir að í fjöldahjálparstöðvunum þann 11.11. hafi verið fólk af ýmsu þjóðerni og öll hafi þau verið að glíma við sama óttann. Og því spyr ég: Hafa dómsmálaráðherra eða aðrir ráðherrar sest niður með þeim fjölskyldum og hópum sem verið er að senda úr landi viku eftir viku eða þau sem bíða milli vonar og ótta þess sem verða vill? Hafið þið horft í augu þeirra og hlustað? Óttinn sem heltekur okkur þegar við eigum hvergi heima og tengsl eru rofin, er sameiginlegur öllu fólki. Það er ekki séríslenskt fyrirbæri. Öll höfum við þörf fyrir öryggi og tengsl, ekki síst þau sem hafa árum saman og jafnvel allt sitt líf búið við óöryggi og kúgun. Og við berum öll ábyrgð á að gera okkar besta til að tryggja þeim öryggi og tengsl sem mesta þörf hafa. Og við sköpum eitthvað fallegt þegar við gerum það. Við skynjum það öll. Þess vegna hefur þjóðin brugðist svona við áföllunum í Grindavík. Og þess vegna er a.m.k. hálf þjóðin nú í áfalli í vanmætti sínum, vegna óskiljanlegra ákvarðana stjórnvalda varðandi mál sem kennt hefur verið við fjölskyldu Husseins Hussein og fjallar um það hvort fötluðum manni og fjölskyldu hans frá Írak, sé heimilt að dvelja hér á landi og byggja sér hér framtíð .. eða ekki. Þetta er orðin löng saga, dýr bæði fjárhagslega og tilfinningalega, fyrir öll þau sem að henni koma. Hér er á ferðinni fáránlegt þrátefli, nema hvað annar aðilinn er að berjast fyrir tilveru sinni, en hinn á engra hagsmuna að gæta. Virðist stjórnast af þrjósku og hefur gleymt því hversu gott það er að vera styðjandi. Í hádeginu í dag (24.11.) var talað við upplýsingafulltrúa Útlendingastofnunar um þá ákvörðun að ætla að senda fjölskylduna úr landi, enn og aftur. En í þetta sinn á Hussein ekki að fara með fjölskyldu sinni. Móðir hans og systkini hafa annast hann alla hans ævi, og nú á að svipta hann þeirra nálægð og stuðningi. Svipta þau öll öryggi og tengslum. Stofnunin ber fyrir sig úrskurð Mannréttindadómstóls Evrópu, sem einnig er óskiljanlegur. Ég rek þessar ákvarðanir ekki frekar hér, þið þekkið þær. Í viðtali dagsins sagði upplýsingafulltrúinn: „Það liggur þannig í þessu máli að kærunefnd útlendingamála hefur úrskurðað að þessum einstaklingum beri að fara úr landi. Og Útlendingastofnun, sem er lægra sett stjórnvald, getur ekki breytt ákvörðun nefndarinnar og þar af leiðandi ber okkur að fylgja þeirri niðurstöðu.“ Ef þetta er dulbúið ákall til æðri valdastiga um að skerast í leikinn og heimila þeim öllum að vera, þá tek ég undir það ákall. Og get fullvissað ráðherra um að ég er ekki ein þar. Því miður er þetta auðvitað ekki eina málið af þessum toga sem er gagnrýnivert, þau eru ótalmörg og hér tek ég eitt dæmi. Fyrir stuttu var einstæð móðir frá Palestínu með átta börn, send burt í óvissuna, og ekki heyrði ég ráðherra ræða þar um mikilvægi öryggis fyrir börnin og tengsl við þau sem þau höfðu tengst hér. Ég heyrði heldur ekki kvenkyns ráðherra fjalla þar um mikilvægi þess að vernda réttindi kvenna og barna, sem mikið var þó rætt um í kringum 24. október. Enn hef ég ekki heyrt nokkur rök fyrir því að ekki sé hægt að leyfa þessu fólki og fleiri góðum gestum að vera hér á landi. Ég hef ekki enn heyrt hvað það er sem yfirvöld eru hrædd við. Það hefur auðvitað margoft verið nefnt að við Íslendingar höfum verið dugleg við að leita til annarra landa þegar sorfið hefur að hérlendis. Til Ameríku, Ástralíu, Noregs o.s.frv. og aldrei hafa þessir landar okkar verið send heim nauðug. Og því er það óskiljanlegt að nú skuli tekin ákvörðun um að skilja fatlaðan flóttamann frá fjölskyldu sinni og senda það fólk sem hann hefur alla tíð verið nátengdur, út í nístandi óttann og óvissuna, frá honum. Hvers vegna má þetta fólk ekki búa, lifa, nema og starfa hér? Með von um áheyrn, Valgerður H. Bjarnadóttir Höfundur er félagsráðgjafi, baráttukona fyrir kvenfrelsi og mannréttindum, með reynslu úr stjórnmálum og stjórnkerfi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Málefni fatlaðs fólks Hælisleitendur Mest lesið Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Geðheilbrigðismál og landsbyggðin Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Að sætta sig við brot á samkomulagi eða ekki Ólafur Björn Sverrisson Skoðun Er píparinn þinn skattsvikari? Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Kosningar og ,ehf gatið‘ Róbert Farestveit Skoðun Kæra unga móðir Jóna Þórey Pétursdóttir Skoðun Verði þitt val, svo á jörðu sem á himni Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Rekin út fyrir að vera kennari Álfhildur Leifsdóttir Skoðun Halldór 9.11.2024 Halldór Það sem má alls ekki tala um... Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Skoðun Skoðun Að sætta sig við brot á samkomulagi eða ekki Ólafur Björn Sverrisson skrifar Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar Skoðun Geðheilbrigðismál og landsbyggðin Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Er píparinn þinn skattsvikari? Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Frelsi til að búa þar sem þú vilt Sæunn Gísladóttir skrifar Skoðun Kosningar og ,ehf gatið‘ Róbert Farestveit skrifar Skoðun Grípum tækifærin og sköpum bjartari framtíð Ísak Leon Júlíusson skrifar Skoðun Kæra unga móðir Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Niðurskurðarhnífnum beitt á skólana Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Verði þitt val, svo á jörðu sem á himni Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Öryggis annarra vegna… Ingunn Björnsdóttir skrifar Skoðun Verðmæti leikskólans Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Vítahringur ofbeldis og áfalla Paola Cardenas skrifar Skoðun Heilbrigð sál í hraustum líkama Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Að segja bara eitthvað Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Litlu fyrirtækin – kerfishyggja og skattlagning Eiríkur S. Svavarsson skrifar Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Reiknileikni Sambandsins Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Vegurinn heim Tinna Rún Snorradóttir skrifar Skoðun Framsókn setur heimilin í fyrsta sæti Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Allt mannanna verk - orkuöryggi á Íslandi Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvert er planið? Þorleifur Hallbjörn Ingólfsson skrifar Skoðun Íslenskan heldur velli Stefán Atli Rúnarsson,Jóhann F K Arinbjarnarson skrifar Skoðun Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við hinn sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Ný gömul menntastefna Thelma Rut Haukdal Magnúsdóttir skrifar Skoðun Krafa um árangur í atvinnu- og samgöngumálum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Viðreisn fjölskyldunnar Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Píratar standa með fólki í vímuefnavanda Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Lenda menn í fangelsi eftir misheppnaða skólagöngu? Elinóra Inga Sigurðardóttir skrifar Sjá meira
Á síðustu áratugum hafa ótal rannsóknir sýnt fram á mikilvægi öryggis, náinna tengsla og tilfinninga fyrir velferð og þroska, ekki bara einstaklinga heldur samfélaga og þar með heimssamfélagsins alls. Samfélag sem ekki ræktar og nærir tilfinningatengsl þegna sinna er „í vondum málum“ .. svo ég sleppi öllum fræðilegum útskýringum. Ég heyri reglulega að ráðafólk, þ.á.m. ráðherrar, eins og almenningur, er orðið vel áttað á þessum veruleika, sem hugsandi fólk hefur auðvitað alltaf þekkt í hjarta sínu. Um þetta er talað í hátíðaræðum og þegar okkur er öllum mikið niðri fyrir eins og nú undanfarið, t.d. í tengslum við Vöggustofumálið og í umræðunni um áföllin í Grindavík. Börnin hafa þörf fyrir foreldra sína og skólafélaga og foreldrarnir fyrir börnin og nágranna. Þau hafa öll þörf fyrir tengsl. Fólkið frá Grindavík þarf að geta hist og myndað tengsl við hvert annað, veitt hvert öðru tilfinningalegan stuðning. Og þau þurfa að finna að við hin stöndum með þeim, viljum styðja við þau. Og það hjálpar okkur hinum að geta gert það. Þannig myndast samkennd sem er mikilvæg, í alþjóðlegum heimi ekki síður en í litlu landi. Dómsmálaráðherra skrifar á facebook-síðu sína 11.11.„..fallegt að heyra sögurnar af fólki sem hafa opnað heimili sín og sumarbústaði og öll þau sem hafa komið færandi hendi með mat, kökur og fleira fyrir viðbragðsaðila og sjálfboðaliða. Átakanlegt var að setjast niður með íbúum Grindavíkur í Fjöldahjálparstöðvunum sem bíða milli vonar og ótta þess sem verða vill.“ Ég tek undir þau orð. En höfum við ekki skyldur út fyrir okkar innsta hring? Er heimsþorpið ekki á ábyrgð okkar allra? Ég geri ráð fyrir að í fjöldahjálparstöðvunum þann 11.11. hafi verið fólk af ýmsu þjóðerni og öll hafi þau verið að glíma við sama óttann. Og því spyr ég: Hafa dómsmálaráðherra eða aðrir ráðherrar sest niður með þeim fjölskyldum og hópum sem verið er að senda úr landi viku eftir viku eða þau sem bíða milli vonar og ótta þess sem verða vill? Hafið þið horft í augu þeirra og hlustað? Óttinn sem heltekur okkur þegar við eigum hvergi heima og tengsl eru rofin, er sameiginlegur öllu fólki. Það er ekki séríslenskt fyrirbæri. Öll höfum við þörf fyrir öryggi og tengsl, ekki síst þau sem hafa árum saman og jafnvel allt sitt líf búið við óöryggi og kúgun. Og við berum öll ábyrgð á að gera okkar besta til að tryggja þeim öryggi og tengsl sem mesta þörf hafa. Og við sköpum eitthvað fallegt þegar við gerum það. Við skynjum það öll. Þess vegna hefur þjóðin brugðist svona við áföllunum í Grindavík. Og þess vegna er a.m.k. hálf þjóðin nú í áfalli í vanmætti sínum, vegna óskiljanlegra ákvarðana stjórnvalda varðandi mál sem kennt hefur verið við fjölskyldu Husseins Hussein og fjallar um það hvort fötluðum manni og fjölskyldu hans frá Írak, sé heimilt að dvelja hér á landi og byggja sér hér framtíð .. eða ekki. Þetta er orðin löng saga, dýr bæði fjárhagslega og tilfinningalega, fyrir öll þau sem að henni koma. Hér er á ferðinni fáránlegt þrátefli, nema hvað annar aðilinn er að berjast fyrir tilveru sinni, en hinn á engra hagsmuna að gæta. Virðist stjórnast af þrjósku og hefur gleymt því hversu gott það er að vera styðjandi. Í hádeginu í dag (24.11.) var talað við upplýsingafulltrúa Útlendingastofnunar um þá ákvörðun að ætla að senda fjölskylduna úr landi, enn og aftur. En í þetta sinn á Hussein ekki að fara með fjölskyldu sinni. Móðir hans og systkini hafa annast hann alla hans ævi, og nú á að svipta hann þeirra nálægð og stuðningi. Svipta þau öll öryggi og tengslum. Stofnunin ber fyrir sig úrskurð Mannréttindadómstóls Evrópu, sem einnig er óskiljanlegur. Ég rek þessar ákvarðanir ekki frekar hér, þið þekkið þær. Í viðtali dagsins sagði upplýsingafulltrúinn: „Það liggur þannig í þessu máli að kærunefnd útlendingamála hefur úrskurðað að þessum einstaklingum beri að fara úr landi. Og Útlendingastofnun, sem er lægra sett stjórnvald, getur ekki breytt ákvörðun nefndarinnar og þar af leiðandi ber okkur að fylgja þeirri niðurstöðu.“ Ef þetta er dulbúið ákall til æðri valdastiga um að skerast í leikinn og heimila þeim öllum að vera, þá tek ég undir það ákall. Og get fullvissað ráðherra um að ég er ekki ein þar. Því miður er þetta auðvitað ekki eina málið af þessum toga sem er gagnrýnivert, þau eru ótalmörg og hér tek ég eitt dæmi. Fyrir stuttu var einstæð móðir frá Palestínu með átta börn, send burt í óvissuna, og ekki heyrði ég ráðherra ræða þar um mikilvægi öryggis fyrir börnin og tengsl við þau sem þau höfðu tengst hér. Ég heyrði heldur ekki kvenkyns ráðherra fjalla þar um mikilvægi þess að vernda réttindi kvenna og barna, sem mikið var þó rætt um í kringum 24. október. Enn hef ég ekki heyrt nokkur rök fyrir því að ekki sé hægt að leyfa þessu fólki og fleiri góðum gestum að vera hér á landi. Ég hef ekki enn heyrt hvað það er sem yfirvöld eru hrædd við. Það hefur auðvitað margoft verið nefnt að við Íslendingar höfum verið dugleg við að leita til annarra landa þegar sorfið hefur að hérlendis. Til Ameríku, Ástralíu, Noregs o.s.frv. og aldrei hafa þessir landar okkar verið send heim nauðug. Og því er það óskiljanlegt að nú skuli tekin ákvörðun um að skilja fatlaðan flóttamann frá fjölskyldu sinni og senda það fólk sem hann hefur alla tíð verið nátengdur, út í nístandi óttann og óvissuna, frá honum. Hvers vegna má þetta fólk ekki búa, lifa, nema og starfa hér? Með von um áheyrn, Valgerður H. Bjarnadóttir Höfundur er félagsráðgjafi, baráttukona fyrir kvenfrelsi og mannréttindum, með reynslu úr stjórnmálum og stjórnkerfi.
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun „Þörfin fyrir nýtt upphaf: Af hverju hrista þarf upp í stjórnmálum“ Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Skoðun Einstaklingur á undir högg að sækja í dómsmáli við hinn sterka Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun