Air Lease Corporation (ALC) krefst þess að fá aftur í hendur farþegaþotu af gerðinni Airbus A321-211 sem Isavia kyrrsetti þegar WOW air varð gjaldþrota 28. mars. Isavia kyrrsetti vélina til að tryggja greiðslu á gjöldum sem WOW air hafði lengi verið í vanskilum með.
Í yfirlýsingu sem ALC sendi frá sér í síðustu viku fullyrti fyrirtækið að skuldbindingar WOW air gegn Isavia væru því óskyldar. Gagnrýndi það að Isavia hafi leyft WOW air að safna upp vanskilum á meðan önnur flugfélög hafi þurft að standa skil á sínum gjöldum á réttum tíma. Taldi fyrirtækið að kyrrsetningin bryti gegn eignarétti þess.
Isavia krefst þess að verði ALC dæmt í vil verði áhrifum þess frestað þar til niðurstaða fæst í áfrýjun til Landsréttar og Hæstaréttar ef til þess kemur.
Vanskil söfnuðust upp frá 2017
Í greinargerð Isavia er lýst hvernig vanskil WOW air vegna notendagjalda og annarrar þjónustu á Keflavíkurflugvelli höfðu safnast upp frá því í lok árs 2017. Isavia hafi hótað flugfélaginu að beita ákvæði loftferðalaga um kyrrsetningu flugvéla ef ekki kæmu fram raunhæfar áætlanir um uppgjör og greiðslu skulda.Í nóvember í fyrra hafi WOW air gefið út yfirlýsing um áætlun sem miðaði að því að greiðslum á gjöldum yrði lokið í nóvember á þessu ári. Flugfélagið skuldbatt sig jafnframt til þess að tryggja að ein flugvél yrði ávallt á Keflavíkurflugvelli eða á leiðinni þangað.
Vanskilin hafi engu að síður haldið áfram að safnast upp þangað til WOW air hætti að greiða í byrjun mars. Isavia hafi tilkynnt WOW air um kyrrsetningu TF-GPA, vélarinnar sem ALC krefst þess nú að fá lausa, þar til skuldin hefði verið greidd eða fullnægjandi trygging sett fram aðfaranótt 28. mars. Þó að tvær vélar ALC í umráðum WOW air hafi verið á Keflavíkurflugvelli taldi Isavia nóg að aftra för annarrar þeirrar til að tryggja greiðslu gjaldanna.
Þá um daginn skilaði WOW air inn flugrekstarleyfi sínu og var tekið til gjaldþrotaskipta. Isavia tilkynnti þá ALC um að vélin hefði verið kyrrsett. Fyrirtækið gæti fengið vélina lausa með því að greiða skuldina eða leggja fram tryggingu. Það hafi ALC hins vegar ekki gert.
Þjónusta Isavia nauðsynleg ALC
Lögmaður Isavia segir í greinargerðinni til héraðsdóms að skýrar lagaheimildir hafi legið fyrir rétti fyrirtækisins til þess að aftra för flugvélarinnar til að tryggja greiðslu skuldar WOW air. Hann byggi á ákvæði loftferðalaga. Samkvæmt því beri umráðaaðili og eigandi loftfars greiðsluskyldu vegna gjalda.Færir lögmaðurinn rök fyrir því að skuldbindingar WOW air gagnvart Isavia hafi ekki verið ALC óviðkomandi heldur nauðsynleg forsenda þess að leigusalinn gæti haft tekjur af flugvélinni. ALC hafi haft miklar leigutekjur af vélum sem nýttu sér mannvirki, búnað og aðstöðu Keflavíkurflugvallar.
Þegar WOW air hafi verið tekið til gjaldþrotaskipta hafi ALC verið skráður eigandi vélarinnar en WOW air umráðaaðili hennar. Riftun leigusamningsins hafi engin áhrif á rétt Isavia til að aftra för vélarinnar. Hún hafi jafnframt ekki átt sér stað fyrr en 4. apríl, nokkrum dögum eftir gjaldþrotið.
Telur Isavia ósannað að rétt hafi verið staðið að riftun leigusamnings ALC og WOW air og hvenær hún hafi farið fram. ALC hafi þar að auki ekki virst hafa gripið til neinna aðgerða til að svipta WOW air umráðum flugvélarinnar.
Því er hafnað í greinargerðinni að í skuldasöfnun WOW air hafi falist „eiginleg lánveiting“ Isavia til flugfélagsins. Áætlun um uppgjör hafi verið venjubundin aðgerð við vanskil viðskiptavina og hún geti ekki talist lánveiting.
Fullkunnugt um möguleikann á kyrrsetningu
Hafnar Isavia rökum ALC um að kyrrsetningin brjóti gegn eignarétti fyrirtækisins. Í henni felist aðeins tímabundið takmörkun á nýtingu eignaréttarins og hægt sé að aflétta henni með því að greiða kröfuna eða leggja fram tryggingu fyrir greiðslu. Aftur er bent á að skuldin sé komin til vegna þjónustu sem hafi verið grundvöllur tekna WOW air og ALC.„Það er því ekkert óvænt, ósanngjarnt eða óeðlilegt við að eign gerðabeiðanda sem var í umráðum WOW standi til tryggingar á greiðslu slíkrar skuldar,“ segir í greinargerðinni.
ALC hafi ennfremur verið vel kunnugt um heimildir Isavia til að aftra för flugvéla í eigu þess. Í greinargerðinni er vísað í leigusamningi ALC við WOW air þessu til stuðnings. Þar sé gert ráð fyrir halds- eða tryggingarrétti sem gæti verið beint að flugvélum ALC vegna krafna um ógreidd gjöld. WOW hafi veitt heimild til að flugvellir staðfestu við ALC stöðu á greiðslum. Komi til kyrrsetningar væri leigutaki skuldbundinn til að greiða og tryggja að för flugvéla væri ekki lengur aftrað eða löghaldi aflétt.
„Verður ekki önnur ályktun dregin en sú að gerðarbeiðanda hafi verið það fullkunnugt að hann yrði krafinn um þessi gjöld ef viðsemjandinn WOW stæði ekki skil á þessum gjöldum, einnig við þær aðstæður ef WOW yrði gjaldþrota,“ segir í greinargerðinni.
Um samninginn gildi ensk lög en í þeim sé að finna sams konar ákvæði og Isavia beitti til að aftra för vélarinnar. Vísað er í enskan hæstaréttardóm í máli flugvélaleigu sem þurfti að greiða skuld flugfélagsins Zoom við Glasgow-flugvöll þegar það varð gjaldþrota.
Auk þess telur Isavia að ALC hafi vitað eða mátt vita af fjárhagsörðugleikum WOW air og því geta átt von á að ákvæði loftferðalaga yrði beitt. ALC hafi ekki rift leigusamningi við WOW air þrátt fyrir að skilyrði fyrir því hafi fyrir löngu verið komin fram. Það hafi fyrirtækið væntanlega gert í von um að rekstur WOW air braggaðist og vanskilin yrði gerð upp.
