Menntun skal metin til launa Þórunn Sveinbjarnardóttir skrifar 7. janúar 2016 07:00 BHM hefur kært íslenska ríkið til Mannréttindadómstóls Evrópu vegna laga nr. 31/2015 sem sett voru á Alþingi 13. júní sl. Bandalagið telur sér skylt að leita réttar síns utan landsteinanna þó seint verði sagt að sú skylda sé ljúf. 19 aðildarfélög BHM voru með lausa samninga hjá ríkinu í upphafi árs en 18 þeirra fóru saman í viðræður. Hvorki gekk né rak að fá samninganefnd ríkisins til efnislegra viðræðna um kröfur félaganna og kjaradeilan endaði á borði ríkissáttasemjara. Það bar ekki heldur árangur. Þegar upp var staðið höfðu verkfallsaðgerðir staðið í 10 vikur en þeim lauk með því að samningsrétturinn var tekinn af aðildarfélögum BHM með lagasetningu á Alþingi. Það er umhugsunarvert að í stað þess að gera sitt til að koma í veg fyrir verkföll og ganga til samninga um málefnalegar kröfur aðildarfélaga BHM, kröfur sem að mati BHM fóru saman við hagsmuni ríkisins, kaus ríkisvaldið að efna til ófriðar við starfsfólk sitt hjá mörgum af lykilstofnunum hins opinbera. Þá afstöðu munu félagsmenn BHM seint skilja.Menntunarákvæði gerðardóms Gerðardómur sýndi kröfum BHM meiri skilning en samninganefnd ríkisins. Í niðurstöðu hans segir m.a.: „Þegar allt er skoðað er það mat gerðardóms að ákvörðun hans feli ekki í sér meiri hækkun en þegar hefur verið samið um í öðrum kjarasamningum og því ekki til þess fallin að valda efnahagslegum óstöðugleika umfram aðra kjarasamninga sem nú þegar hafa verið gerðir.“ Þessu hafði margoft verið haldið fram við samningaborðið. Að auki steig gerðardómur mikilvægt skref með því að viðurkenna kröfu BHM um að háskólamenntun skuli metin til launa með sérstöku menntunarákvæði sem skal útfært fyrir 1. júní 2016. Það er mikilvægt að hafa í huga að lög nr. 31/2015 og niðurstaða gerðardóms er ekki fengin í frjálsum samningum aðila á vinnumarkaði og bindur hendur aðildarfélaganna 18 til ágústloka 2017 en félögunum er óheimilt að knýja fram breytingar með vinnustöðvunum á gildistíma dómsins. Aðalkrafa BHM um að menntun skuli metin til launa er sem fyrr segir byggð á málefnalegum sjónarmiðum og sameiginlegum hagsmunum ríkisins og starfsfólks þess. Því er það BHM undrunarefni að niðurstaða sem fengin er með þessum hætti skuli vera orðin viðmið allra annarra á íslenskum vinnumarkaði.Hvað er þetta SALEK? BHM tekur þátt í samstarfi aðila vinnumarkaðarins um bætt vinnubrögð við gerð kjarasamninga hér á landi undir hatti Samstarfsnefndar um launaupplýsingar og efnahagslegar forsendur kjarasamninga (SALEK). Á vettvangi nefndarinnar hefur verið unnið að upplýsingaöflun og skýrslugerð um vinnumarkaðinn í aðdraganda kjarasamninga áranna 2013 og 2015. Frá því í haust hefur nefndin rætt möguleika á innleiðingu samningamódels fyrir íslenskan vinnumarkað að norrænni fyrirmynd. Í því sambandi er gott að hafa í huga að á Norðurlöndunum eru samningamódelin langt frá því að vera eins þótt ákveðnir grunnþættir á vinnumarkaði séu sambærilegir. BHM tekur þátt í þessu mikilvæga starfi af metnaði og bindur vonir við að samstaða náist um breytt og bætt vinnubrögð við kjarasamningagerð á grundvelli efnahagslegs stöðugleika og jafns vaxtar kaupmáttar til langs tíma. Innan slíks kerfis þarf samfélagslegt mikilvægi háskólamenntunar að njóta skilnings og sannmælis. Vert er að benda á að í nágrannalöndum okkar byggir samningalíkanið á náinni samvinnu heildarsamtaka vinnumarkaðarins og stjórnvalda, sem gegna lykilhlutverki í því að viðhalda trausti og samstöðu um það. Breið samstaða á vettvangi verkalýðshreyfingar, vinnuveitenda og stjórnvalda er nauðsynleg forsenda þess að hægt sé að innleiða íslenskt samningalíkan að norrænni fyrirmynd. Slíkt líkan þarf t.a.m. að þola ríkisstjórnaskipti og mannabreytingar í forystuliði vinnumarkaðarins. Formenn aðildarfélaga BHM hafa vaxandi áhyggjur af stöðu yngsta hópsins innan raða bandalagsins. Kynslóð þeirra sem nú eru á þrítugs- og fertugsaldri ber þungar byrðar á Íslandi eftir-hrunsáranna. Húsnæðis- og lánakjör sliga marga fjölskylduna. Endurgreiðslur námslána nema tæpum mánaðarlaunum ár hvert. Nýsköpun á vinnumarkaði er með minnsta móti og velferðarkerfið þykir ekki lengur sérstök ástæða til búsetu hér á landi. Staðan er í einu orði sagt óviðunandi. Innan BHM eru 28 aðildarfélög háskólamenntaðra sem starfa hjá ríki, sveitarfélögum og á almennum vinnumarkaði. 65% félagsmanna eru konur. Hlutfall félagsmanna sem starfa í einkageiranum fer vaxandi. Það er brýnt samfélagslegt verkefni að skapa forsendur fyrir öfluga nýsköpun og metnaðarfulla almannaþjónustu, þannig að háskólamenntað fólk sækist eftir því að lifa og starfa á Íslandi. Þannig er framtíðarhagsmunum samfélagsins alls best þjónað. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórunn Sveinbjarnardóttir Mest lesið Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun Skoðun Skoðun Endurhugsum dæmið, endurnýtum textíl Guðbjörg Rut Pálmadóttir skrifar Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson skrifar Skoðun Um kosningar, gulrætur og verðbólgu Jean-Rémi Chareyre skrifar Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson skrifar Skoðun Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson skrifar Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir skrifar Skoðun Þegar náttúruvinir hitta frambjóðendur. Hjálpartæki kjósandans Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Svartir föstudagar í boði íslenskra stjórnvalda Haukur Guðmundsson skrifar Skoðun Eitt heimili, ein fjölskylda og ein heilsa Pétur Heimisson skrifar Skoðun BRCA Elín Íris Fanndal Jónasdóttir skrifar Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Að kjósa með nútíma hugsunarhætti Ragnhildur Katla Jónsdóttir skrifar Skoðun Í upphafi skal endinn skoða.. Sigurður F. Sigurðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld, virðið frumbyggjaréttinn í íslensku samfélagi Sæmundur Einarsson skrifar Skoðun Handleiðsla og vellíðan í starfi Sveindís Anna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Eldgos og innviðir: Tryggjum öryggi Suðurnesja Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Er aukin einkavæðing lausnin? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Samfélag á krossgötum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Hvað er vandamálið? Alexandra Briem skrifar Skoðun Au pair fyrirkomulagið – barn síns tíma? Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Fontur – hiti þrjú stig Stefán Steingrímur Bergsson skrifar Skoðun Bankinn gefur, bankinn tekur Breki Karlsson skrifar Skoðun Hægt og hljótt Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar Skoðun Gervigóðmennska fyrir almannafé Kári Allansson skrifar Skoðun Góður granni, gulli betri! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Frelsi er alls konar Jón Óskar Sólnes skrifar Skoðun Betra plan í ríkisfjármálum Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Sjá meira
BHM hefur kært íslenska ríkið til Mannréttindadómstóls Evrópu vegna laga nr. 31/2015 sem sett voru á Alþingi 13. júní sl. Bandalagið telur sér skylt að leita réttar síns utan landsteinanna þó seint verði sagt að sú skylda sé ljúf. 19 aðildarfélög BHM voru með lausa samninga hjá ríkinu í upphafi árs en 18 þeirra fóru saman í viðræður. Hvorki gekk né rak að fá samninganefnd ríkisins til efnislegra viðræðna um kröfur félaganna og kjaradeilan endaði á borði ríkissáttasemjara. Það bar ekki heldur árangur. Þegar upp var staðið höfðu verkfallsaðgerðir staðið í 10 vikur en þeim lauk með því að samningsrétturinn var tekinn af aðildarfélögum BHM með lagasetningu á Alþingi. Það er umhugsunarvert að í stað þess að gera sitt til að koma í veg fyrir verkföll og ganga til samninga um málefnalegar kröfur aðildarfélaga BHM, kröfur sem að mati BHM fóru saman við hagsmuni ríkisins, kaus ríkisvaldið að efna til ófriðar við starfsfólk sitt hjá mörgum af lykilstofnunum hins opinbera. Þá afstöðu munu félagsmenn BHM seint skilja.Menntunarákvæði gerðardóms Gerðardómur sýndi kröfum BHM meiri skilning en samninganefnd ríkisins. Í niðurstöðu hans segir m.a.: „Þegar allt er skoðað er það mat gerðardóms að ákvörðun hans feli ekki í sér meiri hækkun en þegar hefur verið samið um í öðrum kjarasamningum og því ekki til þess fallin að valda efnahagslegum óstöðugleika umfram aðra kjarasamninga sem nú þegar hafa verið gerðir.“ Þessu hafði margoft verið haldið fram við samningaborðið. Að auki steig gerðardómur mikilvægt skref með því að viðurkenna kröfu BHM um að háskólamenntun skuli metin til launa með sérstöku menntunarákvæði sem skal útfært fyrir 1. júní 2016. Það er mikilvægt að hafa í huga að lög nr. 31/2015 og niðurstaða gerðardóms er ekki fengin í frjálsum samningum aðila á vinnumarkaði og bindur hendur aðildarfélaganna 18 til ágústloka 2017 en félögunum er óheimilt að knýja fram breytingar með vinnustöðvunum á gildistíma dómsins. Aðalkrafa BHM um að menntun skuli metin til launa er sem fyrr segir byggð á málefnalegum sjónarmiðum og sameiginlegum hagsmunum ríkisins og starfsfólks þess. Því er það BHM undrunarefni að niðurstaða sem fengin er með þessum hætti skuli vera orðin viðmið allra annarra á íslenskum vinnumarkaði.Hvað er þetta SALEK? BHM tekur þátt í samstarfi aðila vinnumarkaðarins um bætt vinnubrögð við gerð kjarasamninga hér á landi undir hatti Samstarfsnefndar um launaupplýsingar og efnahagslegar forsendur kjarasamninga (SALEK). Á vettvangi nefndarinnar hefur verið unnið að upplýsingaöflun og skýrslugerð um vinnumarkaðinn í aðdraganda kjarasamninga áranna 2013 og 2015. Frá því í haust hefur nefndin rætt möguleika á innleiðingu samningamódels fyrir íslenskan vinnumarkað að norrænni fyrirmynd. Í því sambandi er gott að hafa í huga að á Norðurlöndunum eru samningamódelin langt frá því að vera eins þótt ákveðnir grunnþættir á vinnumarkaði séu sambærilegir. BHM tekur þátt í þessu mikilvæga starfi af metnaði og bindur vonir við að samstaða náist um breytt og bætt vinnubrögð við kjarasamningagerð á grundvelli efnahagslegs stöðugleika og jafns vaxtar kaupmáttar til langs tíma. Innan slíks kerfis þarf samfélagslegt mikilvægi háskólamenntunar að njóta skilnings og sannmælis. Vert er að benda á að í nágrannalöndum okkar byggir samningalíkanið á náinni samvinnu heildarsamtaka vinnumarkaðarins og stjórnvalda, sem gegna lykilhlutverki í því að viðhalda trausti og samstöðu um það. Breið samstaða á vettvangi verkalýðshreyfingar, vinnuveitenda og stjórnvalda er nauðsynleg forsenda þess að hægt sé að innleiða íslenskt samningalíkan að norrænni fyrirmynd. Slíkt líkan þarf t.a.m. að þola ríkisstjórnaskipti og mannabreytingar í forystuliði vinnumarkaðarins. Formenn aðildarfélaga BHM hafa vaxandi áhyggjur af stöðu yngsta hópsins innan raða bandalagsins. Kynslóð þeirra sem nú eru á þrítugs- og fertugsaldri ber þungar byrðar á Íslandi eftir-hrunsáranna. Húsnæðis- og lánakjör sliga marga fjölskylduna. Endurgreiðslur námslána nema tæpum mánaðarlaunum ár hvert. Nýsköpun á vinnumarkaði er með minnsta móti og velferðarkerfið þykir ekki lengur sérstök ástæða til búsetu hér á landi. Staðan er í einu orði sagt óviðunandi. Innan BHM eru 28 aðildarfélög háskólamenntaðra sem starfa hjá ríki, sveitarfélögum og á almennum vinnumarkaði. 65% félagsmanna eru konur. Hlutfall félagsmanna sem starfa í einkageiranum fer vaxandi. Það er brýnt samfélagslegt verkefni að skapa forsendur fyrir öfluga nýsköpun og metnaðarfulla almannaþjónustu, þannig að háskólamenntað fólk sækist eftir því að lifa og starfa á Íslandi. Þannig er framtíðarhagsmunum samfélagsins alls best þjónað.
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun
Skoðun Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon skrifar
Skoðun Kennaraverkfall – sparka í dekkin eða setja meira bensín á bílinn? Melkorka Mjöll Kristinsdóttir skrifar
Gæti aukin einkavæðing og skólaval í grunnskólakerfinu bætt námsárangur og aukið jafnrétti? Jón Páll Haraldsson,Linda Heiðarsdóttir,Ómar Örn Magnússon Skoðun