Almenningur sjaldan haft það eins skítt Jakob Bjarnar skrifar 28. maí 2015 13:35 Gunnar Smári veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“ Verkfall 2016 Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Innlent Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Innlent Fleiri fréttir Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Ár frá mestu hamförum síðari tíma og útboðshlé hjá Vegagerðinni Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Engin miðlæg skráning slysa í ferðaþjónustu Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Úrbætur í kjölfar slyss á Breiðamerkurjökli og vikulöng þrekraun Grunaður um sölu fíkniefna og brot á útlendingalögum Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Lögreglan bannaði bjór á B5 Leikskólastarfsmenn í Hafnarfirði greiða atkvæði um verkfall Um 60 kennarar hjá Fræðsluneti Suðurlands Bein útsending: Sigmundur kynnir innihaldið Öryrkjar fá 1,7 skattfrjálsa milljarða Ætla ekki að slíta viðræðum Engin ákvörðun um hvalveiðar og maurasýrumengun á Bíldudal Kallar eftir sams konar úrræði og Breivik og árásarmaður hennar sæta Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Helmingi þætti óeðlilegt ef Bjarni gæfi út hvalveiðileyfi Þúsund lítrar af sýru láku á Bíldudal Ríkisstjórnin bjó sjálf til flóttamannavandamál Tveir handteknir eftir hópslagsmál Mansalsmál Gríska hússins: Vann sjö daga í viku hverri og svaf í kjallaranum Sakar Snorra um að tendra bál fordóma Nýju húsnæði Myndlistaskólans lokað Ísland meðal Evrópulanda þar sem lyfjatengd andlát eru hlutfallslega flest Sjá meira
Gunnar Smári Egilsson, blaðamaður, heldur því fram í ítarlegri grein að ráðmenn þjóðarinnar, þeir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra og Bjarni Benediktsson fjármálaráðherra, fari með rangt mál þegar þeir vilja halda því fram að almenningur hafi sjaldan eða aldrei haft það eins gott. „Það má endalaust undra sig á fífldirfsku forsætis- og fjármálaráðherra, sem hafa undanfarnar vikur reynt að sannfæra Íslendinga um að þeir hafi aldrei haft það eins gott. Þegar fólk brást klumsa við þessum yfirlýsingum útskýrði forsætisráðherra það með því að rof hefði orðið milli raunveruleika og skynjunar meðal almennings.“210 þúsund króna lægri ráðstöfunartekjur Svo hefst grein Gunnars Smára, sem er talnaglöggur vel, en hann reiknar það út miðað við útgefnar tölur Hagstofunnar að þriðjungur ráðstöfunartekna almennings sé horfinn frá hruni. „Heildartekjur almennings (lífeyrir, fjármagnstekjur og allar aðrar tekjur) voru 513 þúsund krónur að meðaltali 2013. Það er tæplega 223 þúsund krónum lægri heildartekjur en almenningur hafði að meðaltali 2007 — jafngildir 30 prósent lækkun heildartekna.” Höfundur veltir því fyrir sér hvað þeim Sigmundi Davíð og Bjarna gangi til með að vilja halda því fram að kaupmáttur almennings hafi aukist? Það fái ekki staðist. Gunnar Smári segir atvinnutekjur hafa lækkað um 19,5 prósent og heildartekjur um 30 prósent. En best sé, í þessu samhengi, að miða við ráðstöfunartekjur: „Best er þó að miða við ráðstöfunartekjur. Samkvæmt Hagstofunni voru ráðstöfunartekjur almennings (tekjur eftir skatta og skyldur) að meðaltali tæplega 397 þúsund krónur árið 2013. Það er tæplega 210 þúsund krónum lægri upphæð en ráðstöfunartekjurnar voru árið 2007 eða um 34,5 prósent lægri. Þetta er áfallið sem fólk finnur fyrir. Það hefur misst þriðjunginn af ráðstöfunartekjum sínum. Skiljanlega svíður það.”Útflutningsfyrirtækin græða á Hruninu Samantekt Gunnars Smára er ítarleg og þar kemur meðal annars fram að atvinnutekjur almennings samkvæmt skattaframtölum voru á föstu verðlagi að meðaltali nálægt því sem þær voru 1999 og 2000. Heildarlaun í líkingu við það sem var 2001 og megi segja að Hrunið hafi kastað almenningi aftur til aldamóta. Hins vegar hafa fyrirtækin, einkum útflutningsfyrirtækin, ekki borið neinar byrgðar heldur hafi þau þvert á móti grætt á Hruninu. „Tekjur þeirra jukust vegna gengisfellingar íslensku krónunnar og kostnaður þeirra lækkaðu vegna kjaraskerðingar almennings. Upphæðirnar sem fluttar voru með þessum hætti frá almenningi til fyrirtækja eru svo gríðar háar að þær nálgast tilflutning verðmæta á áttunda áratugnum þegar hundruðir milljarðar voru teknir frá sparifjáreigendum, eldra fólki fyrst og fremst, og gefnir fyrirtækjum í formi neikvæðra vaxta í bankakerfinu.“Ekki í neinni snertingu við kjör almennings Greininni lýkur með því að höfundur víkur að persónulegum aðstæðum þeirra Sigmundar Davíðs og Bjarna. Þeir séu sterkefnaðir sjálfir og þekki ekki áhyggjur af afkomu sinni, eiga alltaf nóg fyrir reikningunum og nógan pening út mánuðinn. „Þetta gerir þá í sjálfu sér ekki að verri mönnum. Góð fjárhagsleg staða útilokar ekki að fólk geti skilið lífskjör annarra og verið raunverulegir þátttakendur í samfélaginu. Það hefur hins vegar komið í ljós í yfirstandandi kjaradeilum að forsætis- og fjármálaráðherra annað hvort geta ekki eða vilja ekki skilja kjör almennings. Það er æði háskaleg staða; að mest völd í landinu hafi verið færð í hendur manna sem annað hvort geta ekki eða vilja ekki skynja þann veruleika sem fólk almennt býr við.“
Verkfall 2016 Mest lesið Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Innlent Kosningavaktin: Íslendingar ganga að kjörborðinu Innlent Mestu virkjanaframkvæmdir í sögu Grænlands framundan Erlent Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Innlent Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Innlent Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Innlent Trump vann öll sveifluríkin Erlent Hætta sem sáttasemjarar í deilu Ísraela og Hamas Fréttir Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Innlent Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Innlent Fleiri fréttir Kom verðmætum fyrir í röngum bíl sem hvarf á brott Ár frá mestu hamförum síðari tíma og útboðshlé hjá Vegagerðinni Dó fjórum árum eftir að hún hvarf Stærsti skjálftinn við Öskju frá ársbyrjun 2022 Kyrrstaða í vegaframkvæmdum, sigur Trumps og kosningabaráttan framundan Allt of margir með hugann annars staðar í umferðinni Ætlar 1750 kílómetra á þrektækjum á einni viku í minningu vina Baráttan hafin á TikTok: Traktor í Skeifunni, kaldar kveðjur og endurkoma Engin miðlæg skráning slysa í ferðaþjónustu Yazan og fjölskylda leita að nýju húsnæði Úrbætur í kjölfar slyss á Breiðamerkurjökli og vikulöng þrekraun Grunaður um sölu fíkniefna og brot á útlendingalögum Missti stjórn á bílnum þegar klæðingin umvafði dekkin Lögreglan bannaði bjór á B5 Leikskólastarfsmenn í Hafnarfirði greiða atkvæði um verkfall Um 60 kennarar hjá Fræðsluneti Suðurlands Bein útsending: Sigmundur kynnir innihaldið Öryrkjar fá 1,7 skattfrjálsa milljarða Ætla ekki að slíta viðræðum Engin ákvörðun um hvalveiðar og maurasýrumengun á Bíldudal Kallar eftir sams konar úrræði og Breivik og árásarmaður hennar sæta Bjartsýn eftir fund í Virginíu vegna Söndru sem afplánar 37 ára dóm Helmingi þætti óeðlilegt ef Bjarni gæfi út hvalveiðileyfi Þúsund lítrar af sýru láku á Bíldudal Ríkisstjórnin bjó sjálf til flóttamannavandamál Tveir handteknir eftir hópslagsmál Mansalsmál Gríska hússins: Vann sjö daga í viku hverri og svaf í kjallaranum Sakar Snorra um að tendra bál fordóma Nýju húsnæði Myndlistaskólans lokað Ísland meðal Evrópulanda þar sem lyfjatengd andlát eru hlutfallslega flest Sjá meira