Viðreisn Landspítala: Tíminn á þrotum Sex læknar við Landspítalann skrifar 22. nóvember 2013 06:00 Margra ára niðurskurður hefur þrengt svo að starfsemi Landspítala að nú ríkir neyðarástand á sumum starfseiningum. Sérhæft starfsfólk hefur gefist upp og leitað annað eftir vinnu. Ungir læknar ráða sig ekki til starfa vegna óhóflegs vinnuálags og skorts á kennslu. Tæki eru úr sér gengin og húsnæðið úrelt. Læknanemar og nemar í öðrum greinum heilbrigðisvísinda geta að óbreyttu ekki hugsað sér að Landspítali verði þeirra framtíðarvinnustaður. Framtíð Landspítala og íslenskrar heilbrigðisþjónustu er í uppnámi. Því miður var þessi mikli vandi að mestu fyrirsjáanlegur og dapurlegt að ekki skyldi vera brugðist við fjölda vísbendinga um síversnandi stöðu spítalans fyrir löngu. Enginn vafi leikur á að fjármögnun Landspítala hefur verið ábótavant í mörg ár. En vandinn er mun umfangsmeiri. Að okkar mati er einnig um kerfislægan vanda í íslensku samfélagi að ræða sem varðar innviði og umgjörð heilbrigðisþjónustu hér á landi. Þar ber hæst skort á skýrri stefnu og fjármögnun, ófullnægjandi þjónustustýringu og stundum ómarkvissa nýtingu fjármuna. Botninum er vonandi náð á Landspítala og tími endurreisnar runninn upp. Allir sem hlut eiga að máli verða að taka höndum saman ef ekki á illa að fara. En hvað er til ráða?Stjórnvöld skilgreini aðgerðir Við teljum að skilgreina þurfi aðgerðaáætlun sem felur í sér eftirfarandi: 1) Stjórnvöld verða tafarlaust að lýsa því yfir að hafin sé endurreisn Landspítala. Ella öðlast starfsfólk Landspítala ekki trú á lausn þessa krefjandi verkefnis sem framundan er og nýir læknar munu ekki ráða sig til starfa þar sem þörfin er mest, t.d. á lyflækningasviði og myndgreiningardeild. 2) Tryggja verður Landspítalanum nægilegt fjármagn til uppbyggingar og rekstrar. Bæta þarf aðbúnað sjúklinga og aðstöðu starfsfólks til að sinna sjúklingunum. Sérlega er aðkallandi að endurnýja úreltan tækjakost spítalans. Lágmarks fjármagn til tækjakaupa á sambærilegum sjúkrahúsum erlendis er almennt 3-5% af rekstrafé. Það samsvarar um 1-1,5 milljarða króna á ári á Landspítala. Þó er ljóst að nú þegar þarf mun hærri upphæð til að koma tækjakosti spítalans í viðunandi horf eftir margra ára niðurskurð til tækjakaupa. Að öðrum kosti verður að skilgreina hvaða hluta starfsemi LSH á að leggja niður eða jafnvel flytja úr landi. Sú hugmynd að fljúga með veikt fólk til útlanda til meðferðar hugnast okkur ekki, sérstaklega þegar hægt er að veita þessa meðferð hér á landi. Rekstrarleg hagkvæmni verður þó áfram að vera í fyrirrúmi. Þá er löngu tímabært að fjármögnun Landspítala taki mið af unnum verkum og að tekjur til einstakra þátta starfseminnar endurspegli þau verk sem þar eru unnin. 3) Hlúa þarf betur að mannauði spítalans. Landspítalinn verður að bregðast við endurteknum könnunum mannauðssviðs og verða góður vinnustaður. Fyrsta flokks heilbrigðisþjónusta verður ekki veitt nema með vel menntuðu starfsfólki sem er stolt af sínu starfi og líður vel í vinnunni. Í hvert sinn sem starfsmaður segir upp og flytur úr landi tapast mikill mannauður og fjárfesting. Þannig verður íslenskt samfélag fyrir miklu, og stundum óbætanlegu tjóni. Þekking og ómetanleg reynsla fer forgörðum. Bæta þarf starfskjör og skapa þarf svigrúm til að umbuna starfsfólki fyrir mikið vinnuálag. Einnig þurfa starfsmenn að geta þróað starfsferil sinn og axlað aukna ábyrgð svo að hæfileikar hvers og eins fái notið sín. Starfsánægja og góð vinnuaðstaða eru ekki síður mikilvægir þættir í þessu sambandi en bætt launakjör. 4) Lagfæra þarf húsnæði Landspítala og endurskipuleggja starfsemina í Fossvogi og við Hringbraut. Forsenda sameiningar sjúkrahúsanna í Reykjavík um síðustu aldamót var að starfsemi þeirra flyttist innan fárra ára í nýja byggingu þar sem öll starfsemi væri undir sama þaki. Ekkert hefur orðið af byggingu nýs spítala og óljóst hvenær af því verður. Dreifð starfsemi í 17 byggingum, sem sumar eru rúmlega 80 ára gamlar, stendur spítalanum fyrir þrifum. Því er brýnt að grípa til ráðstafana hvað húsnæði spítalans varðar og endurskipuleggja starfsemina þar til nýr spítali verður að veruleika. 5) Endurskoða verður frá grunni innra skipulag Landspítala og skapa umgjörð sem gerir starfsfólki kleift að bjóða upp á framúrskarandi klíníska þjónustu. Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar, fjölgun aldraðra og síaukin byrði vegna langvinnra sjúkdóma hefur leitt til mikilla breytinga á daglegum verkefnum sjúkrahússins. 6) Hefja verður háskólahlutverk Landspítalans til vegs og virðingar. Háskólasjúkrahús hefur þríþættu hlutverki að gegna; að veita sjúkum þjónustu, mennta nemendur í heilbrigðisvísindum og sinna vísindarannsóknum. Engan af þessum þáttum má vanrækja, ella blasir hnignun við. Sérstaklega þarf að rækta hlutverk framhaldsmenntunar Landspítalans í stærstu greinum læknisfræðinnar. Þetta er brýnt því auk þess að leggja stund á sérnám eru námslæknar mikilvægir starfskraftar á spítalanum. Öflug framhaldsmenntun hér á landi er auk þess forsenda nægilegrar nýliðunar.Fyrsta skrefið að viðurkenna vandann Við teljum að unnt sé að reisa Landspítala við með samhentu átaki heilbrigðisyfirvalda, stjórnenda og starfsmanna stofnunarinnar. Ráðherra heilbrigðismála og fulltrúar fagstétta verða að standa í stafni og fara fyrir þessu mikilvæga verkefni. Fyrsta skrefið er að stjórnvöld viðurkenni vandann og lýsi því yfir að viðreisn Landspítala sé hafin. Karl Andersen, prófessor á hjartadeild LSH Engilbert Sigurðsson, prófessor og yfirlæknir á geðsviði LSH Friðbjörn Sigurðsson, yfirlæknir á almennri lyflækningadeild LSH Runólfur Pálsson, yfirlæknir á nýrnalækningadeild LSH Margrét Jóna Einarsdóttir, deildarlæknir á lyflækningasviði LSH Tómas Guðbjartsson, prófessor og yfirlæknir á skurðdeild LSH Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tómas Guðbjartsson Mest lesið 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason Skoðun Hver vill verða öryrki? Grétar Pétur Geirsson Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal skrifar Skoðun Malað dag eftir dag eftir dag Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan hindrar kjarabætur Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Lífeyrir skal fylgja launum Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hvernig er staða lesblindra á Íslandi? Guðmundur S. Johnsen skrifar Skoðun Sakar aðra um það sem hún gerir sjálf Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun „Þú verður aldrei nóg“ - Ástæður þess að kerfið bregst innflytjendum Ian McDonald skrifar Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar Skoðun Ofurgróði sjávarútvegs? – Hættið að afvegaleiða! Elliði Vignisson skrifar Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun „Fáum við einkunn fyrir þetta?“ Hulda Dögg Proppé skrifar Skoðun Hrossakjöt, hroki og hleypidómar Kristján Logason skrifar Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Að byggja upp á Bakka Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Fiskeldi og samfélagsábyrgð Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Pólitískt raunsæi og utanríkisstefna Íslands Ragnar Anthony Antonsson Gambrell skrifar Skoðun Vorstjarnan hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Fylgið fór vegna fullveldismáls Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Er Ísrael ennþá útvalin þjóð Guðs? Ómar Torfason skrifar Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Margra ára niðurskurður hefur þrengt svo að starfsemi Landspítala að nú ríkir neyðarástand á sumum starfseiningum. Sérhæft starfsfólk hefur gefist upp og leitað annað eftir vinnu. Ungir læknar ráða sig ekki til starfa vegna óhóflegs vinnuálags og skorts á kennslu. Tæki eru úr sér gengin og húsnæðið úrelt. Læknanemar og nemar í öðrum greinum heilbrigðisvísinda geta að óbreyttu ekki hugsað sér að Landspítali verði þeirra framtíðarvinnustaður. Framtíð Landspítala og íslenskrar heilbrigðisþjónustu er í uppnámi. Því miður var þessi mikli vandi að mestu fyrirsjáanlegur og dapurlegt að ekki skyldi vera brugðist við fjölda vísbendinga um síversnandi stöðu spítalans fyrir löngu. Enginn vafi leikur á að fjármögnun Landspítala hefur verið ábótavant í mörg ár. En vandinn er mun umfangsmeiri. Að okkar mati er einnig um kerfislægan vanda í íslensku samfélagi að ræða sem varðar innviði og umgjörð heilbrigðisþjónustu hér á landi. Þar ber hæst skort á skýrri stefnu og fjármögnun, ófullnægjandi þjónustustýringu og stundum ómarkvissa nýtingu fjármuna. Botninum er vonandi náð á Landspítala og tími endurreisnar runninn upp. Allir sem hlut eiga að máli verða að taka höndum saman ef ekki á illa að fara. En hvað er til ráða?Stjórnvöld skilgreini aðgerðir Við teljum að skilgreina þurfi aðgerðaáætlun sem felur í sér eftirfarandi: 1) Stjórnvöld verða tafarlaust að lýsa því yfir að hafin sé endurreisn Landspítala. Ella öðlast starfsfólk Landspítala ekki trú á lausn þessa krefjandi verkefnis sem framundan er og nýir læknar munu ekki ráða sig til starfa þar sem þörfin er mest, t.d. á lyflækningasviði og myndgreiningardeild. 2) Tryggja verður Landspítalanum nægilegt fjármagn til uppbyggingar og rekstrar. Bæta þarf aðbúnað sjúklinga og aðstöðu starfsfólks til að sinna sjúklingunum. Sérlega er aðkallandi að endurnýja úreltan tækjakost spítalans. Lágmarks fjármagn til tækjakaupa á sambærilegum sjúkrahúsum erlendis er almennt 3-5% af rekstrafé. Það samsvarar um 1-1,5 milljarða króna á ári á Landspítala. Þó er ljóst að nú þegar þarf mun hærri upphæð til að koma tækjakosti spítalans í viðunandi horf eftir margra ára niðurskurð til tækjakaupa. Að öðrum kosti verður að skilgreina hvaða hluta starfsemi LSH á að leggja niður eða jafnvel flytja úr landi. Sú hugmynd að fljúga með veikt fólk til útlanda til meðferðar hugnast okkur ekki, sérstaklega þegar hægt er að veita þessa meðferð hér á landi. Rekstrarleg hagkvæmni verður þó áfram að vera í fyrirrúmi. Þá er löngu tímabært að fjármögnun Landspítala taki mið af unnum verkum og að tekjur til einstakra þátta starfseminnar endurspegli þau verk sem þar eru unnin. 3) Hlúa þarf betur að mannauði spítalans. Landspítalinn verður að bregðast við endurteknum könnunum mannauðssviðs og verða góður vinnustaður. Fyrsta flokks heilbrigðisþjónusta verður ekki veitt nema með vel menntuðu starfsfólki sem er stolt af sínu starfi og líður vel í vinnunni. Í hvert sinn sem starfsmaður segir upp og flytur úr landi tapast mikill mannauður og fjárfesting. Þannig verður íslenskt samfélag fyrir miklu, og stundum óbætanlegu tjóni. Þekking og ómetanleg reynsla fer forgörðum. Bæta þarf starfskjör og skapa þarf svigrúm til að umbuna starfsfólki fyrir mikið vinnuálag. Einnig þurfa starfsmenn að geta þróað starfsferil sinn og axlað aukna ábyrgð svo að hæfileikar hvers og eins fái notið sín. Starfsánægja og góð vinnuaðstaða eru ekki síður mikilvægir þættir í þessu sambandi en bætt launakjör. 4) Lagfæra þarf húsnæði Landspítala og endurskipuleggja starfsemina í Fossvogi og við Hringbraut. Forsenda sameiningar sjúkrahúsanna í Reykjavík um síðustu aldamót var að starfsemi þeirra flyttist innan fárra ára í nýja byggingu þar sem öll starfsemi væri undir sama þaki. Ekkert hefur orðið af byggingu nýs spítala og óljóst hvenær af því verður. Dreifð starfsemi í 17 byggingum, sem sumar eru rúmlega 80 ára gamlar, stendur spítalanum fyrir þrifum. Því er brýnt að grípa til ráðstafana hvað húsnæði spítalans varðar og endurskipuleggja starfsemina þar til nýr spítali verður að veruleika. 5) Endurskoða verður frá grunni innra skipulag Landspítala og skapa umgjörð sem gerir starfsfólki kleift að bjóða upp á framúrskarandi klíníska þjónustu. Breytt aldurssamsetning þjóðarinnar, fjölgun aldraðra og síaukin byrði vegna langvinnra sjúkdóma hefur leitt til mikilla breytinga á daglegum verkefnum sjúkrahússins. 6) Hefja verður háskólahlutverk Landspítalans til vegs og virðingar. Háskólasjúkrahús hefur þríþættu hlutverki að gegna; að veita sjúkum þjónustu, mennta nemendur í heilbrigðisvísindum og sinna vísindarannsóknum. Engan af þessum þáttum má vanrækja, ella blasir hnignun við. Sérstaklega þarf að rækta hlutverk framhaldsmenntunar Landspítalans í stærstu greinum læknisfræðinnar. Þetta er brýnt því auk þess að leggja stund á sérnám eru námslæknar mikilvægir starfskraftar á spítalanum. Öflug framhaldsmenntun hér á landi er auk þess forsenda nægilegrar nýliðunar.Fyrsta skrefið að viðurkenna vandann Við teljum að unnt sé að reisa Landspítala við með samhentu átaki heilbrigðisyfirvalda, stjórnenda og starfsmanna stofnunarinnar. Ráðherra heilbrigðismála og fulltrúar fagstétta verða að standa í stafni og fara fyrir þessu mikilvæga verkefni. Fyrsta skrefið er að stjórnvöld viðurkenni vandann og lýsi því yfir að viðreisn Landspítala sé hafin. Karl Andersen, prófessor á hjartadeild LSH Engilbert Sigurðsson, prófessor og yfirlæknir á geðsviði LSH Friðbjörn Sigurðsson, yfirlæknir á almennri lyflækningadeild LSH Runólfur Pálsson, yfirlæknir á nýrnalækningadeild LSH Margrét Jóna Einarsdóttir, deildarlæknir á lyflækningasviði LSH Tómas Guðbjartsson, prófessor og yfirlæknir á skurðdeild LSH
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar
Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar
Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar
Skoðun Rafbíllinn er ekki bara umhverfisvænn – hann er líka hagkvæmari Óskar Páll Þorgilsson skrifar
Skoðun Laun kvenna og karla í aðildarfélögum ASÍ og BSRB árið 2024 Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Sjávarútvegur er undirstöðuatvinnuvegur – ekki einangruð tekjulind Kristinn Karl Brynjarsson skrifar