Grímulaust réttlæti Stígur Helgason skrifar 23. nóvember 2012 06:00 Ég hef ekki tölu á þeim myndum sem ég hef séð af bandarískum frægðarmennum í annarlegu ástandi, teknum á lögreglustöð eftir að þau hafa skandalíserað svo yfir sig að yfirvöld þurfa að grípa í taumana. Elvis, James Brown, Paris Hilton, Hugh Grant, Lindsay Lohan, Nick Nolte, Johnny Cash, OJ Simpson, Vanilla Ice, Larry King, Al Pacino, Jane Fonda, Jay-Z, Janis Joplin, Frank Sinatra…það væri hægt að fylla þennan pistil af nöfnum. Fólkið er misljótt, misútgrátið, með misvírað hár og misblóðhlaupin augu. Enda kallast þessi fyrirbæri "mugshots" upp á ensku – trýnismyndir. Það er gert ráð fyrir að þær séu ljótar. Fyrsta og eina svona myndin sem ég hef séð af íslensku selebbi var myndin af Sigurði Einarssyni sem sérstakur saksóknari sendi Interpol til að fylgja alþjóðlegri eftirlýsingu. Hún var ekki mjög krassandi. Samt hef ég stundum öfundað kollega mína vestanhafs af því að hafa svona greiðan aðgang að myndum frá lögreglunni af öllum sem eru handteknir. Þar er mönnum aldeilis umhugað um gagnsæi, hugsa ég, en átta mig yfirleitt jafnharðan á því að auðvitað er þetta sumpart alveg galið. Til samanburðar eru íslenskar reglur og venjur um þessi mál hins vegar fullteprulegar. Vilji fjölmiðlamenn birta mynd af stórtækum glæpon þurfa þeir annaðhvort að stela gamalli mynd af netinu ef hún er á annað borð til og krossleggja svo fingur í von um að þeir verði ekki lögsóttir, eða sitja fyrir þeim í héraðsdómi og vona að þeir sjálfir eða lögreglan hafi ekki pakkað þeim inn í tíu númerum of stóra úlpu og vafið svo tóbaksklút utan um hausinn á þeim. Íslenskir glæpamenn vilja jafnan ekki að almenningur þekki þá í sjón og það er látið eftir þeim nema fjölmiðlar finni hjáleið. Nú vill Siv Friðleifsdóttir gera það að einu af sínum síðustu verkum á þingi að þrengja enn að möguleikum fjölmiðla til að sýna fólki glæpamenn, með því að banna allar myndatökur í dómshúsum með lögum. Það er svo sem engin ástæða til að efast um að Siv geri þetta af góðum hug, hún hefur reynt á eigin skinni að það getur verið aðilum að dómsmálum enn þungbærara en ella að mæta myndavélum á leið til réttarhalda. Þingmenn verða hins vegar að velta fyrir sér hvort sé meira mál: að hömlur séu settar á fréttaflutning eða að menn þurfi að skýla sér með dagblaði. Annars er óþarfi að örvænta. Ef með þarf er Fréttablaðið með Halldór Baldursson í startholunum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Stígur Helgason Mest lesið ‘Vók’ er djók Alexandra Briem Skoðun Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard Skoðun Þjóðarmorðið í blokkinni Bjarni Þór Sigurbjörnsson Skoðun Skjólveggur af körlum og ungum mönnum Ólafur Elínarson Skoðun Ég hataði rafíþróttir! Þorvaldur Daníelsson Skoðun Breiðholtið er frábært! Gerum betur í umfjöllun og orðræðu Kristín Dögg Kristinsdóttir Skoðun Því miður hefur lítið breyst Áslaug Hulda Jónsdóttir Skoðun Eru græn svæði í útrýmingarhættu í Reykjavík? Sigrún Ásta Einarsdóttir Skoðun Kattahald Jökull Jörgensen Skoðun Versta sem Ísland gæti gert Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun
Ég hef ekki tölu á þeim myndum sem ég hef séð af bandarískum frægðarmennum í annarlegu ástandi, teknum á lögreglustöð eftir að þau hafa skandalíserað svo yfir sig að yfirvöld þurfa að grípa í taumana. Elvis, James Brown, Paris Hilton, Hugh Grant, Lindsay Lohan, Nick Nolte, Johnny Cash, OJ Simpson, Vanilla Ice, Larry King, Al Pacino, Jane Fonda, Jay-Z, Janis Joplin, Frank Sinatra…það væri hægt að fylla þennan pistil af nöfnum. Fólkið er misljótt, misútgrátið, með misvírað hár og misblóðhlaupin augu. Enda kallast þessi fyrirbæri "mugshots" upp á ensku – trýnismyndir. Það er gert ráð fyrir að þær séu ljótar. Fyrsta og eina svona myndin sem ég hef séð af íslensku selebbi var myndin af Sigurði Einarssyni sem sérstakur saksóknari sendi Interpol til að fylgja alþjóðlegri eftirlýsingu. Hún var ekki mjög krassandi. Samt hef ég stundum öfundað kollega mína vestanhafs af því að hafa svona greiðan aðgang að myndum frá lögreglunni af öllum sem eru handteknir. Þar er mönnum aldeilis umhugað um gagnsæi, hugsa ég, en átta mig yfirleitt jafnharðan á því að auðvitað er þetta sumpart alveg galið. Til samanburðar eru íslenskar reglur og venjur um þessi mál hins vegar fullteprulegar. Vilji fjölmiðlamenn birta mynd af stórtækum glæpon þurfa þeir annaðhvort að stela gamalli mynd af netinu ef hún er á annað borð til og krossleggja svo fingur í von um að þeir verði ekki lögsóttir, eða sitja fyrir þeim í héraðsdómi og vona að þeir sjálfir eða lögreglan hafi ekki pakkað þeim inn í tíu númerum of stóra úlpu og vafið svo tóbaksklút utan um hausinn á þeim. Íslenskir glæpamenn vilja jafnan ekki að almenningur þekki þá í sjón og það er látið eftir þeim nema fjölmiðlar finni hjáleið. Nú vill Siv Friðleifsdóttir gera það að einu af sínum síðustu verkum á þingi að þrengja enn að möguleikum fjölmiðla til að sýna fólki glæpamenn, með því að banna allar myndatökur í dómshúsum með lögum. Það er svo sem engin ástæða til að efast um að Siv geri þetta af góðum hug, hún hefur reynt á eigin skinni að það getur verið aðilum að dómsmálum enn þungbærara en ella að mæta myndavélum á leið til réttarhalda. Þingmenn verða hins vegar að velta fyrir sér hvort sé meira mál: að hömlur séu settar á fréttaflutning eða að menn þurfi að skýla sér með dagblaði. Annars er óþarfi að örvænta. Ef með þarf er Fréttablaðið með Halldór Baldursson í startholunum.
Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard Skoðun
Opið bréf til Friðriks Þórs Steven Meyers,Guðrún Elsa Bragadóttir,Ása Helga Hjörleifsdóttir,Brúsi Ólason,Erlendur Sveinsson,Heather Millard Skoðun