Tók mér þann tíma sem ég þurfti

Fyrsta bók Ólafs Jóhanns Ólafssonar í fimm ár kemur út í nóvember. Sögusviðið er Toscana-sveitin á Ítalíu undir lok seinni heimstyrjaldarinnar en hún hefur lengi verið Ólafi hugleikinn eftir að hann fór þangað ungur drengur. Freyr Gígja Gunnarsson ræddi við rithöfundinn og aðstoðarforstjóra Time Warner um bókina sem fékk að malla í dágóðan tíma.

Það er ritari sem svarar í símann þegar númerið til Bandaríkjanna er slegið inn. Það vill kannski stundum gleymast að Time Warner er eitt stærsta fjölmiðlafyrirtæki í heimi og þar gegnir Ólafur aðstoðarforstjórastöðu. Fyrirtækið á meðal annars Warner Bros. og HBO og Ólafur var vel inni í því að tökulið þáttanna Game of Thrones væri á leiðinni til landsins, en HBO framleiðir þá þætti.

Á næsta ári verða þrjátíu ár liðin frá því að Ólafur flutti út til Bandaríkjanna og það hefur ýmislegt breyst á þeim árum; Reagan var til að mynda forseti og hugmyndin um svartan mann í því embætti hefði væntanlega verið slegin út af borðinu á þeim tíma. „Maður hefur upplifað ýmislegt,“ segir Ólafur, sem þrátt fyrir allt hefur aldrei haldið jól í Ameríku og það verður engin breyting á því núna. „Nei, maður verður að koma til Íslands og upplifa skammdegið.“

Áhrifamikil ferð til ToscanaMálverkið, ný bók Ólafs, kemur út í byrjun nóvember á vegum Forlagsins. Í febrúar á næsta ári kemur bókin síðan út í Bandaríkjunum hjá HarperCollins. Í stuttu máli segir bókin frá því þegar lest á norðurleið frá Róm verður fyrir sprengju sumarið 1944 og íslenska myndlistarkonan Kristín Jónsdóttir bjargast við illan leik heim á búgarðinn San Martino. Þar lætur ensk húsfrú hlúa að henni eins og öðrum flóttamönnum og skæruliðum sem leita þar skjóls. En það sem húsfrúin veit ekki er að Kristín á erindi á þennan stað.

Ólafur segir Toscana-sveitina alltaf hafa verið sér hugfólgna og hann hefur vanið komur sínar þangað síðan hann fór til Ítalíu sem ungur strákur á vegum einhverra Evrópusamtaka. „Ætli ég hafi ekki verið þrettán ára. Og þá voru utanlandsferðir náttúrulega ekki jafn algengar og þær eru nú. En þarna var sem sagt einum krakka frá hverju landi boðið til Flórens í sex vikur og ferðin átti að tengja krakkana saman,“ segir Ólafur og bætir því við að dvölin hafi haft mikil áhrif á hann.

Stórtækir ÞjóðverjarMjög langt er síðan Ólafur byrjaði að krota niður landslags- og stemningslýsingar frá Toscana; þær hafa því fengið að malla mjög lengi. „Þetta er ólíkt því landslagi sem Íslendingurinn og New York-búinn á að venjast. Þetta eru gjöfular sveitir en líka harðbýlar og bókin gerist að mestu leyti á búgarði sem ég hef fyrirmynd að. Það var fólk sem keypti hann á þriðja áratug síðustu aldar þegar hann var í algerri niðurníðslu og gerði hann upp.“

Rithöfundurinn eyddi miklum tíma í rannsóknarvinnu um stríðið og skærurnar á Ítalíu undir lok seinni heimsstyrjaldarinnar. „Þetta var mjög merkileg styrjöld, þarna var barist í þorpum og þetta var hálfgerður miðaldahernaður, mjög ofbeldisfullt. Það kom mér á óvart þegar ég gekk eða hjólaði um sveitirnar þarna hversu stutt var raunar síðan þarna voru blóðug átök og óeirðir í þessum friðsælu sveitum. Ég man að ég hjó mjög mikið eftir því.“

Umsvif Þjóðverja í málverkabransanum í seinna stríði komu Ólafi líka í opna skjöldu. „Þeir voru mjög stórtækir, bæði Hitler og Göring. Þeir voru með umboðsmenn úti um allt og uppgrip þeirra voru mikil.“

Heilmikið grúsk og rannsóknarvinnaFimm ár eru liðin frá því að sagnasafnið Aldingarðurinn kom út, en Ólafur fékk Íslensku bókmenntaverðlaunin fyrir hana. Hann nefnir enga eina ástæðu fyrir því af hverju svona langt er um liðið. „Náttúrulega fyrir utan þá augljósu; að það er farið að hægja svona á heilastarfseminni,“ segir hann og hlær. Hann bætir því síðan við að á bak við bókina liggi mikið sagnfræðigrúsk og rannsóknarvinna. „Inn í þetta blandast málaralist og viðgerðir á málverkum og það tók sinn tíma að kynna sér þetta.“

Ofan á þetta bætist síðan ánægjan sem Ólafur fékk út úr því að skrifa bókina. „Ég hafði mikla ánægju af þessari vinnu og ég vildi alls ekki sleppa henni fljótt. Um leið og maður klárar svona verkefni kemur alltaf tómahljóð í skrokkinn þannig að maður var kannski að forðast það. Svo var bókin líka gerð á allt öðru tempói. Ég lét hana aðeins liggja og tók mér eiginlega allan þann tíma sem mér fannst ég þurfa.“