Vönduð vinnubrögð Ólafur Þ. Stephensen skrifar 22. ágúst 2011 06:00 Ekki er ofmælt hjá Árna Finnssyni, formanni Náttúruverndarsamtaka Íslands, að þingsályktunartillagan um rammaáætlun um verndun og nýtingu náttúrusvæða sé sigur fyrir náttúruvernd í landinu. Tuttugu svæði þar sem orkufyrirtækin hafa haft fullan hug á að virkja og varið hundruðum milljóna eða milljörðum króna til rannsókna og undirbúnings eru samkvæmt tillögunni sett í verndarflokk. Þau verða ósnortin af virkjanaframkvæmdum og nýtast með öðrum hætti, til dæmis útivistar og ferðaþjónustu. Á verndarlistanum eru til dæmis Norðlingaölduveita (sem hefði haft áhrif á Þjórsárver), Torfajökulssvæðið, Langisjór, Kerlingarfjöll, Ölkelduháls (Bitruvirkjun), Gjástykki, Brennisteinsfjöll og Grændalur. Það sem almenningur á kannski ekki að venjast er að þessi þingsályktunartillaga er ekki niðurstaðan af einhverjum pólitískum hráskinnaleik og hrossakaupum. Tillagan er byggð á grundvelli gífurlega mikillar vinnu og upplýsingaöflunar fjölda færustu sérfræðinga, hvers á sínu sviði. Horft var á virkjanakostina út frá mismunandi sjónarhornum orkunýtingar, náttúruverndar, efnahags- og samfélagslegra áhrifa, ferðamennsku og verndunar fornleifa og menningarminja. Hvorki þrýstingur orkufyrirtækja né ýtrustu kröfur verndarsinna réðu niðurstöðunni, heldur byggist hún á köldu og yfirveguðu faglegu mati. Útkoman varð sú forgangsröðun, sem þingsályktunartillagan er byggð á. Á næstu vikum gefst almenningi, félagasamtökum og hagsmunaaðilum kostur á að segja sitt álit á þingsályktunartillögunni. Alþingi tekur hana síðan til meðferðar og er markmiðið að afgreiða hana fyrir 1. febrúar á næsta ári. Miklu skiptir að sú tímaáætlun haldi, meðal annars til að orkufyrirtækin geti sett á fullt framkvæmdir við virkjanakosti sem ákveðið verður að ráðast í. Að sjálfsögðu verða ekki allir sammála forgangsröðun sérfræðinganna og flokkuninni sem nú er gert ráð fyrir. Í Fréttablaðinu á laugardag kom fram að líkast til yrðu virkjanir í neðri hluta Þjórsár, sem gert er ráð fyrir að verði ráðizt í samkvæmt tillögunni, erfiðasta úrlausnarefnið á Alþingi. Innan þingflokks Vinstri grænna mun ríkja talsverð andstaða við þær virkjanir. Á því máli eru margar hliðar. Í Fréttablaðinu í dag kemur til dæmis fram að talsmenn verndunar villtra fiskstofna hafa miklar áhyggjur af áhrifum Þjórsárvirkjana á einn stærsta laxastofn landsins og sjóbirting í fljótinu. Aðalatriðið er að þegar tekin verður afstaða til virkjana í Þjórsá verði það á sömu faglegu forsendum og gerð rammaáætlunarinnar byggðist á, þar sem mismunandi sjónarmið eru vandlega vegin og metin, en umræðan fari ekki aftur í far pólitískra upphrópana. Orð Guðfríðar Lilju Grétarsdóttur, þingmanns VG, frá því í vantraustsumræðum í vor, um að forða yrði Þjórsá frá „stóriðjuöflum", „braski" og „einkavinavæðingu" gefa reyndar ekki alltof góða von um þau vönduðu vinnubrögð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Þarf ég að flytja úr landi? Katrín Sigríður J. Steingrímsdóttir Skoðun Borgið lausnargjaldið Ólafur Hauksson Skoðun Íslenski fasteignamarkaðurinn: spilavíti þar sem húsið vinnur alltaf Ingvar Þóroddsson Skoðun Þegar Skagamenn glöddu lítið hjarta María Rut Kristinsdóttir Skoðun Bannað að lækna sykursýki II Lukka Pálsdóttir Skoðun Jólaheimsóknir á aðventunni Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Flokkur fólksins ræðst gegn hagsmunum eldra fólks og komandi kynslóða Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Foreldrar, ömmur og afar þessa lands - áskorun til ykkar! Ragnheiður Stephensen Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Hvað viltu að bíði þín heima? Þórdís Dröfn Andrésdóttir Skoðun
Ekki er ofmælt hjá Árna Finnssyni, formanni Náttúruverndarsamtaka Íslands, að þingsályktunartillagan um rammaáætlun um verndun og nýtingu náttúrusvæða sé sigur fyrir náttúruvernd í landinu. Tuttugu svæði þar sem orkufyrirtækin hafa haft fullan hug á að virkja og varið hundruðum milljóna eða milljörðum króna til rannsókna og undirbúnings eru samkvæmt tillögunni sett í verndarflokk. Þau verða ósnortin af virkjanaframkvæmdum og nýtast með öðrum hætti, til dæmis útivistar og ferðaþjónustu. Á verndarlistanum eru til dæmis Norðlingaölduveita (sem hefði haft áhrif á Þjórsárver), Torfajökulssvæðið, Langisjór, Kerlingarfjöll, Ölkelduháls (Bitruvirkjun), Gjástykki, Brennisteinsfjöll og Grændalur. Það sem almenningur á kannski ekki að venjast er að þessi þingsályktunartillaga er ekki niðurstaðan af einhverjum pólitískum hráskinnaleik og hrossakaupum. Tillagan er byggð á grundvelli gífurlega mikillar vinnu og upplýsingaöflunar fjölda færustu sérfræðinga, hvers á sínu sviði. Horft var á virkjanakostina út frá mismunandi sjónarhornum orkunýtingar, náttúruverndar, efnahags- og samfélagslegra áhrifa, ferðamennsku og verndunar fornleifa og menningarminja. Hvorki þrýstingur orkufyrirtækja né ýtrustu kröfur verndarsinna réðu niðurstöðunni, heldur byggist hún á köldu og yfirveguðu faglegu mati. Útkoman varð sú forgangsröðun, sem þingsályktunartillagan er byggð á. Á næstu vikum gefst almenningi, félagasamtökum og hagsmunaaðilum kostur á að segja sitt álit á þingsályktunartillögunni. Alþingi tekur hana síðan til meðferðar og er markmiðið að afgreiða hana fyrir 1. febrúar á næsta ári. Miklu skiptir að sú tímaáætlun haldi, meðal annars til að orkufyrirtækin geti sett á fullt framkvæmdir við virkjanakosti sem ákveðið verður að ráðast í. Að sjálfsögðu verða ekki allir sammála forgangsröðun sérfræðinganna og flokkuninni sem nú er gert ráð fyrir. Í Fréttablaðinu á laugardag kom fram að líkast til yrðu virkjanir í neðri hluta Þjórsár, sem gert er ráð fyrir að verði ráðizt í samkvæmt tillögunni, erfiðasta úrlausnarefnið á Alþingi. Innan þingflokks Vinstri grænna mun ríkja talsverð andstaða við þær virkjanir. Á því máli eru margar hliðar. Í Fréttablaðinu í dag kemur til dæmis fram að talsmenn verndunar villtra fiskstofna hafa miklar áhyggjur af áhrifum Þjórsárvirkjana á einn stærsta laxastofn landsins og sjóbirting í fljótinu. Aðalatriðið er að þegar tekin verður afstaða til virkjana í Þjórsá verði það á sömu faglegu forsendum og gerð rammaáætlunarinnar byggðist á, þar sem mismunandi sjónarmið eru vandlega vegin og metin, en umræðan fari ekki aftur í far pólitískra upphrópana. Orð Guðfríðar Lilju Grétarsdóttur, þingmanns VG, frá því í vantraustsumræðum í vor, um að forða yrði Þjórsá frá „stóriðjuöflum", „braski" og „einkavinavæðingu" gefa reyndar ekki alltof góða von um þau vönduðu vinnubrögð.