Kjarabót fyrir almenning 25. nóvember 2004 00:01 Frumvarp ríkisstjórnarinnar um fjögurra prósenta lækkun tekjuskatts á næstu þremur árum, hækkun barnabóta og niðurfellingu eignarskatts kemur ekki á óvart. Skattamál voru í brennidepli í kosningabaráttunni til Alþingis fyrir ári síðan. Lofuðu þá jafnt stjórnarflokkarnir sem höfuðflokkur stjórnarandstöðunnar, Samfylkingin, lækkun skatta á almenning. Eftir því hefur síðan verið beðið að ríkisstjórnin efndi þetta fyrirheit. Annað hefði verið svik við kjósendur. Nú þegar efndirnar blasa við er einkennilegt að sjá hve margir stjórnmálamenn og álitsgjafar eru neikvæðir gagnvart framtakinu. "Ekki rétti tíminn", segir sumir. "Eykur verðbólgu", segja aðrir. Og enn aðrir telja upp ótal verkefni sem hægt væri að ráðast í ef skattarnir væru ekki lækkaðir. Athyglisvert er að Samfylkingin virðist hafa breytt um stefnu frá því fyrir kosningar og mælir nú gegn frumvarpi ríkisstjórnarinnar. Þýðir það að kjósendur geta ekki treyst kosningaloforðum flokksins? Andstaða Vinstri grænna er í sjálfu sér rökrétt framhald á þeirri afstöðu sem fram kom í kosningabaráttunni en þegar formaður flokksins grípur til þeirra stóryrða að kalla skattalækkunina "hrikalegt efnahagslegt og hagstjórnarlegt glapræði", eins og hann gerði í blaðaviðtali á dögunum, hljóta menn að velta því fyrir sér hvort honum standi orðið á sama um það hvort hann sé tekinn alvarlega eða ekki. Í umræðunum um skattalækkanirnar líkti Össur Skarphéðinsson, formaður Samfylkingarinnar, Geir H. Haarde fjármálaráðherra við jólasvein sem dreifði gjöfum í allar áttir. Þessi ummæli koma á óvart frá jafn skynsömum manni og formanni Samfylkingarinnar. Rangt er að hugsa um ríkisvaldið sem jólasvein sem færir okkur gjafir. Ríkið hefur ekki aflað skattteknanna með eigin vinnu heldur eru skattar afrakstur af vinnu launþega. Almenningur er veitandi en ríkið þiggjandi. Áþekk - en því miður allt of algeng - hugsunarskekkja er fólgin í því að ræða skattalækkanirnar eingöngu á grundvelli hagfræði og hagstjórnar. Vissulega hefur upphæð skatta hverju sinni áhrif á ríkisfjármál og efnahagslífið en skattheimta er fyrst og fremst pólitísk spurning sem varðar grundvallarafstöðu manna í stjórnmálum. Hitt er svo tæknilegt úrlausnarefni hvernig hagstjórnin lagar sig að tekjum og gjöldum ríkisins hverju sinni. Og í því efni skiptir auðvitað miklu að stjórnmálamenn sýni ábyrgð og átti sig á afleiðingum þess fyrir hagkerfið þegar breytingar verða á jafn mikilvægu sviði og fjármálum ríkisins. Fjármálaráðherra sagði þegar hann mælti fyrir skattafrumvarpinu að það mundi að meðaltali leiða til 4-5% hækkunar á ráðstöfunartekjum heimilanna í landinu. Ýmsir hópar, ekki síst tekjulágt barnafólk og barnafólk með meðaltekjur, nytu enn meiri kjarabóta. Og ráðherrann spurði gagnrýnendur í sölum þingsins: Hvað er eiginlega athugavert við það að lækka skattana á venjulegu vinnandi fólki? Hið eðlilega svar er: Það er ekkert athugavert við það. Það var kominn tími til. Skattalækkunin er lofsverð og ríkisstjórninni til álitsauka. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Guðmundur Magnússon Mest lesið Braggablús Ölmu Eyþór Kristleifsson Skoðun Skilur Kristrún ekki, að stærð kökunnar er mál nr. 1? Ole Anton Bieltvedt Skoðun Flokkur í felulitum Björn Gíslason Skoðun Vók er vont – frambjóðandi XL kærður til lögreglu Kári Allansson Skoðun Íslendingar, ekki vera fávitar! Tómas Ellert Tómasson Skoðun Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun Staðreyndir í útlendingamálum Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Er „woke-ismi“ genginn of langt? Tanja Mjöll Ísfjörð Magnúsdóttir Skoðun Augljós og sýnilegur ávinningur í styttingu biðlista Jóhann F K Arinbjarnarson Skoðun Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir Skoðun
Frumvarp ríkisstjórnarinnar um fjögurra prósenta lækkun tekjuskatts á næstu þremur árum, hækkun barnabóta og niðurfellingu eignarskatts kemur ekki á óvart. Skattamál voru í brennidepli í kosningabaráttunni til Alþingis fyrir ári síðan. Lofuðu þá jafnt stjórnarflokkarnir sem höfuðflokkur stjórnarandstöðunnar, Samfylkingin, lækkun skatta á almenning. Eftir því hefur síðan verið beðið að ríkisstjórnin efndi þetta fyrirheit. Annað hefði verið svik við kjósendur. Nú þegar efndirnar blasa við er einkennilegt að sjá hve margir stjórnmálamenn og álitsgjafar eru neikvæðir gagnvart framtakinu. "Ekki rétti tíminn", segir sumir. "Eykur verðbólgu", segja aðrir. Og enn aðrir telja upp ótal verkefni sem hægt væri að ráðast í ef skattarnir væru ekki lækkaðir. Athyglisvert er að Samfylkingin virðist hafa breytt um stefnu frá því fyrir kosningar og mælir nú gegn frumvarpi ríkisstjórnarinnar. Þýðir það að kjósendur geta ekki treyst kosningaloforðum flokksins? Andstaða Vinstri grænna er í sjálfu sér rökrétt framhald á þeirri afstöðu sem fram kom í kosningabaráttunni en þegar formaður flokksins grípur til þeirra stóryrða að kalla skattalækkunina "hrikalegt efnahagslegt og hagstjórnarlegt glapræði", eins og hann gerði í blaðaviðtali á dögunum, hljóta menn að velta því fyrir sér hvort honum standi orðið á sama um það hvort hann sé tekinn alvarlega eða ekki. Í umræðunum um skattalækkanirnar líkti Össur Skarphéðinsson, formaður Samfylkingarinnar, Geir H. Haarde fjármálaráðherra við jólasvein sem dreifði gjöfum í allar áttir. Þessi ummæli koma á óvart frá jafn skynsömum manni og formanni Samfylkingarinnar. Rangt er að hugsa um ríkisvaldið sem jólasvein sem færir okkur gjafir. Ríkið hefur ekki aflað skattteknanna með eigin vinnu heldur eru skattar afrakstur af vinnu launþega. Almenningur er veitandi en ríkið þiggjandi. Áþekk - en því miður allt of algeng - hugsunarskekkja er fólgin í því að ræða skattalækkanirnar eingöngu á grundvelli hagfræði og hagstjórnar. Vissulega hefur upphæð skatta hverju sinni áhrif á ríkisfjármál og efnahagslífið en skattheimta er fyrst og fremst pólitísk spurning sem varðar grundvallarafstöðu manna í stjórnmálum. Hitt er svo tæknilegt úrlausnarefni hvernig hagstjórnin lagar sig að tekjum og gjöldum ríkisins hverju sinni. Og í því efni skiptir auðvitað miklu að stjórnmálamenn sýni ábyrgð og átti sig á afleiðingum þess fyrir hagkerfið þegar breytingar verða á jafn mikilvægu sviði og fjármálum ríkisins. Fjármálaráðherra sagði þegar hann mælti fyrir skattafrumvarpinu að það mundi að meðaltali leiða til 4-5% hækkunar á ráðstöfunartekjum heimilanna í landinu. Ýmsir hópar, ekki síst tekjulágt barnafólk og barnafólk með meðaltekjur, nytu enn meiri kjarabóta. Og ráðherrann spurði gagnrýnendur í sölum þingsins: Hvað er eiginlega athugavert við það að lækka skattana á venjulegu vinnandi fólki? Hið eðlilega svar er: Það er ekkert athugavert við það. Það var kominn tími til. Skattalækkunin er lofsverð og ríkisstjórninni til álitsauka.
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir Skoðun
Af hverju er ráðherra Sjálfstæðisflokksins að gjaldfella íslenska iðnnámið? Böðvar Ingi Guðbjartsson Skoðun
Framtíð án sleggju: Vaxtalækkanir og skattalækkanir í þágu heimilanna Ingveldur Anna Sigurðardóttir Skoðun