Hrakspárnar sem ekki rættust Ólafur Þ. Stephensen skrifar 7. júní 2012 06:00 Fréttablaðið hefur undanfarna daga birt fréttir um stöðu mála á fjarskiptamarkaði, upp úr svokallaðri tölfræðiskýrslu Póst- og fjarskiptastofnunar. Eitt af því sem athygli vekur er að á farsímamarkaðnum, þar sem vöxturinn hefur verið einna hraðastur, hefur ægivaldi Símans verið hnekkt og markaðshlutdeild fyrirtækisins er komin undir 40%. Vodafone hefur tæplega þriðjung markaðarins, Nova rúmlega fjórðung og aðrir minna. Á markaði fyrir internettengingar er hlutdeild Símans nú rétt um helmingur. Í gamla fastlínukerfinu er Síminn áfram með yfir 70% hlutdeild á markaði sem er í hnignun. Í sumum geirum hans, til dæmis millilandasamtölum, er hlutdeild Símans orðin minni en helmingur. Hér er því að komast á meira jafnvægi á milli keppinauta á fjarskiptamarkaðnum. Það bendir til að þrátt fyrir að gamli einokunarrisinn hafi margoft misstigið sig á línunni milli hins löglega og ólöglega sé samkeppnis- og fjarskiptalöggjöfin að skila því hlutverki sínu að greiða keppinautunum leið inn á markaðinn og takmarka yfirráð Símans. Á fjarskiptamarkaði er nú blómleg samkeppni og hröð tækniþróun. Samkvæmt samanburði Alþjóðaefnahagsráðsins eru hvergi hlutfallslega fleiri netnotendur en á Íslandi, aðeins í þremur löndum hærra hlutfall með háhraðanettengingu, flutningsgetan sú næstmesta í heimi og hvergi fleiri skólar með aðgang að háhraðaneti. Meira að segja verðið kemur vel út úr árlegum samanburði OECD. Þessi staða er í hróplegri andstöðu við þær hrakspár, sem settar voru fram þegar ríkiseinokun var afnumin á fjarskiptamarkaðnum með innleiðingu regluverks ESB og einkavæðing Símans undirbúin. Í blaðagrein árið 2000 kallaði til dæmis Steingrímur J. Sigfússon, núverandi efnahags- og viðskiptaráðherra, einkavæðinguna „óhappaverk" og líkti stöðunni sem Síminn yrði í að lokinni einkavæðingu við dönsku einokunarverzlunina; þetta yrði „einkaeinokun". „Samanburður við einkavæðingu í fjarskiptageiranum í erlendum stórborgum og hjá milljónaþjóðum í þéttbýlum löndum á hér ekki við og er óraunhæfur," sagði Steingrímur og taldi líklegustu afleiðinguna af einkavæðingu Símans þá að „frekari uppbygging grunnnetsins út um landið stöðvist með öllu" og landsbyggðin yrði látin mæta afgangi. Þessar hrakspár hafa ekki rætzt. Símafyrirtækin hafa séð sér hag í uppbyggingu grunnnetsins; Síminn tilkynnti til dæmis nýlega um áform um að tengja 75% heimila landsins við svokallað ljósnet innan tveggja ára. Farsímafyrirtækin hafa farið langt fram úr kröfum rekstrarleyfis síns um uppbyggingu þriðju kynslóðar þjónustu úti um landið, meðal annars hefur Síminn byggt upp langdrægt 3G-net sem þjónar langstærstum hluta landsins og miðanna. Þar sem fyrirtækin hafa ekki talið hagkvæmt að setja upp senda eða bjóða upp á háhraðanettengingar hefur Fjarskiptasjóður komið til skjalanna, meðal annars með þeim árangri að nú hefur allur þorri íbúa í dreifbýli aðgang að háhraðatengingum. Það sem Steingrímur J. kallaði „ofstæki" og „trúaratriði einkavæðingarpostula" fyrir tólf árum virðist hafa borið furðugóðan árangur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Óheiðarlegur óskalisti Sjálfstæðisflokksins Finnur Ricart Andrason Skoðun Um hvað snýst yfirvofandi læknaverkfall - hvað ber eiginlega á milli samningsaðila? Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Hægriflokkarnir boða ójöfnuð fyrir íslenska skóla Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Vertu réttu megin við línuna Benedikta Guðrún Svavarsdóttir Skoðun Gaslýsum almenning Elínrós Erlingsdóttir Skoðun Vanræksla á skyldum gagnvart öldruðum og sóun á skattfé Markús Ingólfur Eiríksson Skoðun „Að ganga á bak orða sinna“ – Hvað þýðir það eiginlega? Ragnheiður Stephensen Skoðun Er húsið tómt? Bjarni Benediktsson Skoðun Lágir vextir og gott veður með draumsýn Viðreisnar um inngöngu í ESB? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun 21 blár Jón Pétur Zimsen Skoðun
Fréttablaðið hefur undanfarna daga birt fréttir um stöðu mála á fjarskiptamarkaði, upp úr svokallaðri tölfræðiskýrslu Póst- og fjarskiptastofnunar. Eitt af því sem athygli vekur er að á farsímamarkaðnum, þar sem vöxturinn hefur verið einna hraðastur, hefur ægivaldi Símans verið hnekkt og markaðshlutdeild fyrirtækisins er komin undir 40%. Vodafone hefur tæplega þriðjung markaðarins, Nova rúmlega fjórðung og aðrir minna. Á markaði fyrir internettengingar er hlutdeild Símans nú rétt um helmingur. Í gamla fastlínukerfinu er Síminn áfram með yfir 70% hlutdeild á markaði sem er í hnignun. Í sumum geirum hans, til dæmis millilandasamtölum, er hlutdeild Símans orðin minni en helmingur. Hér er því að komast á meira jafnvægi á milli keppinauta á fjarskiptamarkaðnum. Það bendir til að þrátt fyrir að gamli einokunarrisinn hafi margoft misstigið sig á línunni milli hins löglega og ólöglega sé samkeppnis- og fjarskiptalöggjöfin að skila því hlutverki sínu að greiða keppinautunum leið inn á markaðinn og takmarka yfirráð Símans. Á fjarskiptamarkaði er nú blómleg samkeppni og hröð tækniþróun. Samkvæmt samanburði Alþjóðaefnahagsráðsins eru hvergi hlutfallslega fleiri netnotendur en á Íslandi, aðeins í þremur löndum hærra hlutfall með háhraðanettengingu, flutningsgetan sú næstmesta í heimi og hvergi fleiri skólar með aðgang að háhraðaneti. Meira að segja verðið kemur vel út úr árlegum samanburði OECD. Þessi staða er í hróplegri andstöðu við þær hrakspár, sem settar voru fram þegar ríkiseinokun var afnumin á fjarskiptamarkaðnum með innleiðingu regluverks ESB og einkavæðing Símans undirbúin. Í blaðagrein árið 2000 kallaði til dæmis Steingrímur J. Sigfússon, núverandi efnahags- og viðskiptaráðherra, einkavæðinguna „óhappaverk" og líkti stöðunni sem Síminn yrði í að lokinni einkavæðingu við dönsku einokunarverzlunina; þetta yrði „einkaeinokun". „Samanburður við einkavæðingu í fjarskiptageiranum í erlendum stórborgum og hjá milljónaþjóðum í þéttbýlum löndum á hér ekki við og er óraunhæfur," sagði Steingrímur og taldi líklegustu afleiðinguna af einkavæðingu Símans þá að „frekari uppbygging grunnnetsins út um landið stöðvist með öllu" og landsbyggðin yrði látin mæta afgangi. Þessar hrakspár hafa ekki rætzt. Símafyrirtækin hafa séð sér hag í uppbyggingu grunnnetsins; Síminn tilkynnti til dæmis nýlega um áform um að tengja 75% heimila landsins við svokallað ljósnet innan tveggja ára. Farsímafyrirtækin hafa farið langt fram úr kröfum rekstrarleyfis síns um uppbyggingu þriðju kynslóðar þjónustu úti um landið, meðal annars hefur Síminn byggt upp langdrægt 3G-net sem þjónar langstærstum hluta landsins og miðanna. Þar sem fyrirtækin hafa ekki talið hagkvæmt að setja upp senda eða bjóða upp á háhraðanettengingar hefur Fjarskiptasjóður komið til skjalanna, meðal annars með þeim árangri að nú hefur allur þorri íbúa í dreifbýli aðgang að háhraðatengingum. Það sem Steingrímur J. kallaði „ofstæki" og „trúaratriði einkavæðingarpostula" fyrir tólf árum virðist hafa borið furðugóðan árangur.
Um hvað snýst yfirvofandi læknaverkfall - hvað ber eiginlega á milli samningsaðila? Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Lágir vextir og gott veður með draumsýn Viðreisnar um inngöngu í ESB? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun
Um hvað snýst yfirvofandi læknaverkfall - hvað ber eiginlega á milli samningsaðila? Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Lágir vextir og gott veður með draumsýn Viðreisnar um inngöngu í ESB? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun