Kostur á kjarabót Ólafur Þ. Stephensen skrifar 23. maí 2012 06:00 Undanfarin ár hafa Íslendingar sem hyggja á fasteignakaup getað farið inn á vefsíður Íbúðalánasjóðs og bankanna til að skoða greiðslubyrði sína og lántökukostnað af húsnæðisláni, miðað við mismunandi forsendur. Alla jafna hefur útreikningurinn sýnt að á lánstímanum þurfi Íslendingurinn að borga lánið tvö- til þrefalt til baka, svona eftir því hvaða sennilegu forsendur fólk hefur gefið sér um vexti og verðbólgu á Íslandi. Yfir þessu höfum við auðvitað andvarpað, en svo bara látið okkur hafa það, tekið lánið og búið okkur undir að strita fyrir afborgununum. Enda hefur fólk ekki átt annan kost. Á tímabili freistuðust sumir reyndar til að taka lán tengd við gengi erlendra gjaldmiðla, vegna lægra vaxtastigs í löndunum þar sem þeir eru notaðir. Við vitum hvernig það fór þegar krónan hrundi. Núna er hins vegar annar raunhæfur kostur í boði; að taka upp evru í stað krónunnar. Það gerist ekki öðruvísi en með Evrópusambandsaðild. Já Ísland hefur opnað vef með reiknivél, þar sem fólk getur borið saman kostina; hefðbundið íslenzkt húsnæðislán og algenga tegund af húsnæðisláni á evrusvæðinu. Samanburðurinn er óneitanlega sláandi. Í dæminu sem var tekið í frétt hér í blaðinu í gær, er borið saman 18,5 milljóna króna lán tekið á Íslandi árið 2006 og jafnhátt lán tekið í landi með evru á sama tíma. Íslenzki lántakandinn skuldar enn þá 27,5 milljónir þrátt fyrir að vera búinn að borga átta og hálfa milljón á sex árum. Sá sem tók lán í evrum hefur borgað heldur minna, eða tæpar átta milljónir, og skuldar ekki nema fimmtán og hálfa. Forystumenn Alþýðusambandsins hafa fært sannfærandi rök fyrir því að upptaka evru hér á landi væri ein mesta kjarabót sem íslenzkum almenningi stæði til boða. Þeir hafa bent á að okkar litli, sjálfstæði gjaldmiðill er bæði undirrót verðbólgu sem er sögulega miklu meiri en á evrusvæðinu og útskýringin á gríðarlegum vaxtamun. Í greinum sem forseti og hagfræðingur ASÍ skrifuðu hér í blaðið undir lok síðasta árs bentu þeir á að fyrir hjón með meðaltekjur, sem tækju lán fyrir þriggja herbergja íbúð, myndi vaxtalækkun samfara upptöku evrunnar jafngilda 29% launahækkun fyrir skatt. Flesta munar um minna. Það er líka stór munur á að skulda 27,5 milljónir eða 15,5 eftir að hafa borgað af húsnæðisláninu sínu í sex ár. Evrusvæðið glímir við sín vandamál. Þau eru fyrst og fremst skuldavandi, ekki gjaldmiðilsvandi. Gengið hefur ekki hrunið, verðbólgan ekki farið úr böndunum (það sjáum við á tölum sem birtast reglulega) og greiðslubyrði fjölskyldna með húsnæðislán ekki snarhækkað. Aðild að Evrópusambandinu og upptaka evrunnar er raunhæfasti kosturinn sem Ísland hefur á að taka upp nýjan gjaldmiðil. Við eigum að láta á þann kost reyna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Sjálfstæðismenn boða víst skattalækkanir á þá efnamestu Haukur V. Alfreðsson Skoðun Almageddon? Eyþór Kristleifsson Skoðun Viltu borga 200 þús á mánuði eða 600 þús á mánuði af íbúðinni? Hildur Þórðardóttir Skoðun Fellur helsti stuðningsmaður menningarmála af þingi? Magnús Logi Kristinsson Skoðun Það sem ekki má fjalla um fyrir kosningar til Alþingis Árni Jensson Skoðun ESB kærir sig ekkert um Ísland í jólagjöf Ole Anton Bieltvedt Skoðun Betri Strætó 2025 og (svo) Borgarlína Dagur B. Eggertsson Skoðun Vímuefnið VONÍUM Haraldur Ingi Haraldsson Skoðun Afvegaleidd umræða um áskoranir heilbrigðiskerfisins Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir Skoðun Krónan eða evran? Kostir og gallar Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun
Undanfarin ár hafa Íslendingar sem hyggja á fasteignakaup getað farið inn á vefsíður Íbúðalánasjóðs og bankanna til að skoða greiðslubyrði sína og lántökukostnað af húsnæðisláni, miðað við mismunandi forsendur. Alla jafna hefur útreikningurinn sýnt að á lánstímanum þurfi Íslendingurinn að borga lánið tvö- til þrefalt til baka, svona eftir því hvaða sennilegu forsendur fólk hefur gefið sér um vexti og verðbólgu á Íslandi. Yfir þessu höfum við auðvitað andvarpað, en svo bara látið okkur hafa það, tekið lánið og búið okkur undir að strita fyrir afborgununum. Enda hefur fólk ekki átt annan kost. Á tímabili freistuðust sumir reyndar til að taka lán tengd við gengi erlendra gjaldmiðla, vegna lægra vaxtastigs í löndunum þar sem þeir eru notaðir. Við vitum hvernig það fór þegar krónan hrundi. Núna er hins vegar annar raunhæfur kostur í boði; að taka upp evru í stað krónunnar. Það gerist ekki öðruvísi en með Evrópusambandsaðild. Já Ísland hefur opnað vef með reiknivél, þar sem fólk getur borið saman kostina; hefðbundið íslenzkt húsnæðislán og algenga tegund af húsnæðisláni á evrusvæðinu. Samanburðurinn er óneitanlega sláandi. Í dæminu sem var tekið í frétt hér í blaðinu í gær, er borið saman 18,5 milljóna króna lán tekið á Íslandi árið 2006 og jafnhátt lán tekið í landi með evru á sama tíma. Íslenzki lántakandinn skuldar enn þá 27,5 milljónir þrátt fyrir að vera búinn að borga átta og hálfa milljón á sex árum. Sá sem tók lán í evrum hefur borgað heldur minna, eða tæpar átta milljónir, og skuldar ekki nema fimmtán og hálfa. Forystumenn Alþýðusambandsins hafa fært sannfærandi rök fyrir því að upptaka evru hér á landi væri ein mesta kjarabót sem íslenzkum almenningi stæði til boða. Þeir hafa bent á að okkar litli, sjálfstæði gjaldmiðill er bæði undirrót verðbólgu sem er sögulega miklu meiri en á evrusvæðinu og útskýringin á gríðarlegum vaxtamun. Í greinum sem forseti og hagfræðingur ASÍ skrifuðu hér í blaðið undir lok síðasta árs bentu þeir á að fyrir hjón með meðaltekjur, sem tækju lán fyrir þriggja herbergja íbúð, myndi vaxtalækkun samfara upptöku evrunnar jafngilda 29% launahækkun fyrir skatt. Flesta munar um minna. Það er líka stór munur á að skulda 27,5 milljónir eða 15,5 eftir að hafa borgað af húsnæðisláninu sínu í sex ár. Evrusvæðið glímir við sín vandamál. Þau eru fyrst og fremst skuldavandi, ekki gjaldmiðilsvandi. Gengið hefur ekki hrunið, verðbólgan ekki farið úr böndunum (það sjáum við á tölum sem birtast reglulega) og greiðslubyrði fjölskyldna með húsnæðislán ekki snarhækkað. Aðild að Evrópusambandinu og upptaka evrunnar er raunhæfasti kosturinn sem Ísland hefur á að taka upp nýjan gjaldmiðil. Við eigum að láta á þann kost reyna.