Meira aðhald í ríkisrekstri 7. október 2004 00:01 Umræða um fjárlagafrumvarpið hefur verið beinskeyttari í ár en oft áður. Gagnrýnisraddir hafa verið háværari og heimavinna stjórnarandstöðunnar betri en áður hefur sést. Sérstaklega ber á því að Samfylkiningin var í ár tilbúin með gagnrýna afstöðu til frumvarpsins um leið og það var lagt fram. Geir Haarde hefur verið farsæll í embætti og ekki staðið um hann mikill styr. Sama gilti um fyrirrennara hans Friðrik Sophusson. Fjármálaráðherrar á undan þeim voru afar umdeildir í embætti. Má þar nefna Ólaf Ragnar Grímsson og Jón Baldvin Hannibalsson. Hluti skýringarinnar kann að liggja í eiginleikum viðkomandi persóna. Skýringa kann einnig að vera að leita í erfiðara efnahagsumhverfi og markvissari stjórnarandstöðu. Geir hefur að mestu setið á friðarstóli í fjármálaráðuneytinu. Þar til nú. Viðbrögð Geirs við gagnrýni á fjárlögin eru um margt merkileg og bera vott um að hann hafi fengið full mikinn frið. Hann beinir sjónum fyrst og fremst að því sem hann kallar villandi og óábyrga umfjöllun fjölmiðla og stjórnarandstöðu um frumvarpið. Undanskilið hefur væntanlega verið leiðari Morgunblaðsins sem taldi fjárlögin bera vott stöðugleika og traustrar fjármálastjórnar. Sú ábyrga afstaða er reyndar þvert á áhyggjur Seðalabankans og helstu hagspekinga þjóðarinnar. Hvað sem deilum um ríkisreikning og samanburð hans við fjárlög líður, þá stendur eftir að samneyslan hefur vaxið hraðar en landsframleiðslan undanfarin ár. Það þýðir að hið opinbera tekur til sín stærri og stærri sneið af þjóðarkökunni. Þessa þróun verður að stöðva. Það er ekki gert í áætlun ríkissjórnarinnar sem gerir ráð fyrir allt að tveggja prósenta vexti samneyslunnar næstu ár. Fjármálaráðuneytið gerir sjálft ráð fyrir að slaki efnahagslífsins verði horfinn á næsta ári. Þá tekur við spenna sem krefst mikils aðhalds í ríkisrekstrinum. Seðlabankinn mun þurfa að hækka vexti meira en ella til þess að mæta þessari spennu. Vandinn er raunverulegur og fjármálaráðherra getur ekki vikið sér undan gagnrýni með því að gefa í skyn að gagrýnendur beiti villandi samanburði eða misskilji stöðu mála. Fjárlagafrumvarpið eins og það liggur fyrir ásamt reynslu fyrri ára eykur líkur á því að Seðlabankinn hækki stýrivexti fljótlega. Háir stýrivextir sem afleiðing af slakri stjórn ríkisfjármála eru vond tíðindi til lengri tíma litið. Slík staða efnahagsmála dregur úr mætti fyrirtækja og skaðar efnahagslífið stórlega. Afleiðingin er gengisfall krónunnar þegar spennan fer úr hagkerfinu og mikil verðbólga í kjölfarið. Það er slæmt að stjórnmálamenn hafi ekki kjark til að beita ríkisfjármálunum við hagstjórn. Við þær kringumstæður má velta því fyrir sér hvort ekki væri meiri agi í ríkisrekstrinum ef evra væri gjaldmiðill Íslendinga. Þá væri alla vega ekki hægt að leita skjóls í litlum gjaldmiðli og Seðlabanka þegar ekki er tekist á við raunveruleikann. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fastir pennar Hafliði Helgason Mest lesið Kæru smiðir, hárgreiðslufólk og píparar! Víðir Reynisson Skoðun Að sætta sig við brot á samkomulagi eða ekki Jón Ágúst Eyjólfsson Skoðun Inngilding – nýyrði sem enginn skilur? Miriam Petra Ómarsdóttir Awad Skoðun Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh Skoðun Vantar fleiri lyftara í heilbrigðiskerfið? Ragna Sigurðardóttir Skoðun Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun Kvíðakynslóðin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir Skoðun Hvenær á að skattleggja lífeyrissjóðsgreiðslur? Ögmundur Jónasson Skoðun Einhver sú besta forvörn sem við eigum Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson Skoðun Vilja miklu stærra bákn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun
Umræða um fjárlagafrumvarpið hefur verið beinskeyttari í ár en oft áður. Gagnrýnisraddir hafa verið háværari og heimavinna stjórnarandstöðunnar betri en áður hefur sést. Sérstaklega ber á því að Samfylkiningin var í ár tilbúin með gagnrýna afstöðu til frumvarpsins um leið og það var lagt fram. Geir Haarde hefur verið farsæll í embætti og ekki staðið um hann mikill styr. Sama gilti um fyrirrennara hans Friðrik Sophusson. Fjármálaráðherrar á undan þeim voru afar umdeildir í embætti. Má þar nefna Ólaf Ragnar Grímsson og Jón Baldvin Hannibalsson. Hluti skýringarinnar kann að liggja í eiginleikum viðkomandi persóna. Skýringa kann einnig að vera að leita í erfiðara efnahagsumhverfi og markvissari stjórnarandstöðu. Geir hefur að mestu setið á friðarstóli í fjármálaráðuneytinu. Þar til nú. Viðbrögð Geirs við gagnrýni á fjárlögin eru um margt merkileg og bera vott um að hann hafi fengið full mikinn frið. Hann beinir sjónum fyrst og fremst að því sem hann kallar villandi og óábyrga umfjöllun fjölmiðla og stjórnarandstöðu um frumvarpið. Undanskilið hefur væntanlega verið leiðari Morgunblaðsins sem taldi fjárlögin bera vott stöðugleika og traustrar fjármálastjórnar. Sú ábyrga afstaða er reyndar þvert á áhyggjur Seðalabankans og helstu hagspekinga þjóðarinnar. Hvað sem deilum um ríkisreikning og samanburð hans við fjárlög líður, þá stendur eftir að samneyslan hefur vaxið hraðar en landsframleiðslan undanfarin ár. Það þýðir að hið opinbera tekur til sín stærri og stærri sneið af þjóðarkökunni. Þessa þróun verður að stöðva. Það er ekki gert í áætlun ríkissjórnarinnar sem gerir ráð fyrir allt að tveggja prósenta vexti samneyslunnar næstu ár. Fjármálaráðuneytið gerir sjálft ráð fyrir að slaki efnahagslífsins verði horfinn á næsta ári. Þá tekur við spenna sem krefst mikils aðhalds í ríkisrekstrinum. Seðlabankinn mun þurfa að hækka vexti meira en ella til þess að mæta þessari spennu. Vandinn er raunverulegur og fjármálaráðherra getur ekki vikið sér undan gagnrýni með því að gefa í skyn að gagrýnendur beiti villandi samanburði eða misskilji stöðu mála. Fjárlagafrumvarpið eins og það liggur fyrir ásamt reynslu fyrri ára eykur líkur á því að Seðlabankinn hækki stýrivexti fljótlega. Háir stýrivextir sem afleiðing af slakri stjórn ríkisfjármála eru vond tíðindi til lengri tíma litið. Slík staða efnahagsmála dregur úr mætti fyrirtækja og skaðar efnahagslífið stórlega. Afleiðingin er gengisfall krónunnar þegar spennan fer úr hagkerfinu og mikil verðbólga í kjölfarið. Það er slæmt að stjórnmálamenn hafi ekki kjark til að beita ríkisfjármálunum við hagstjórn. Við þær kringumstæður má velta því fyrir sér hvort ekki væri meiri agi í ríkisrekstrinum ef evra væri gjaldmiðill Íslendinga. Þá væri alla vega ekki hægt að leita skjóls í litlum gjaldmiðli og Seðlabanka þegar ekki er tekist á við raunveruleikann.
Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh Skoðun
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun
Við erum heit, græn og orkumikil – gerum kröfur um sjálfbærni, nýsköpun og betri nýtingu auðlinda! Halla Hrund Logadóttir ,Fida Abu Libdeh Skoðun
Afhendum raunverulegum eigendum hlut sinn í Íslandsbanka til jafns Sigmundur Davíð Gunnlaugsson Skoðun